Collectieve goederen zijn voorzieningen, betaald door de overheid waar iedereen gebruik van kan
maken. Je hebt 4 redenen hiervoor.
- De goederen en diensten zijn voor iedereen van belang (politie, leger).
- De overheid wil de kwaliteit van de voorzieningen behouden (de rechtspraak).
- Voor sommige voorzieningen kan je mensen niet apart laten betalen (dijken, lantaarnpalen).
- Het moet voor iedereen betaalbaar blijven (onderwijs).
Deze goederen worden geleverd door de collectieve sector, deze sector streeft niet naar winst.
Je hebt ook de particuliere sector (of marktsector), die bestaan uit burgers of bedrijven en streven
wel naar winst. Je hebt in deze sector altijd te maken met marktwering, dat betekent dat de
aanbieders met elkaar concurreren om verschillende dingen. Sommige taken laat de overheid ook
over aan particuliere sectors zoals het openbaar vervoer, het beste bedrijf krijgt een taak van de
overheid.
Soms vind de overheid dat sommige taken/diensten geen overheidstaak meer is, ze kunnen kiezen
om het te privatiseren (privatisering). Dat betekent dat particuliere bedrijven de taken in handen
neemt. Het tegenovergestelde is nationaliseren, dan neemt de overheid een bedrijf over.
De overheid probeert het gedrag van burgers te beïnvloeden, dat doen ze met 2 dingen.
- Subsidie = je krijgt op aankopen die de overheid stimuleert een subsidie (geld bedrag)
dingen zoals een zonneboiler.
- Accijns = op dingen die de overheid niet stimuleert betaal jij extra geld om het te
ontmoedigen, dingen zoals tabak.
5.2
Landen waarin de overheid bepaald wat, hoeveel, door wie en welke prijs iets geproduceerd word
noem je een planeconomie. In een vrijemarkteconomie bepalen vraag en aanbod alles en grijpt de
overheid niet in. Dit gebeurd alleen bijna nergens op de wereld.
In de Nederlandse economie bepalen bedrijven veel zelf maar als het nodig is grijpt de overheid in.
Zo’n economie noem je een sociale markteconomie. De Nederlandse overheid heeft 3 regels
opgesteld.
- Minimumloon
- Arbeidsomstandigheden
- Uitkering bij ziekte, ouderdom, invaliditeit en werkloosheid.
Als de overheid een economisch besluit moet nemen en hulp daarbij wil kunnen ze dat krijgen van
verschillende instellingen.
- CBS (centraal bureau voor de statistiek) = verzamelt informatie over bijv. economische
veranderingen of de bevolkingssamenstelling.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoeyhopman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.25. You're not tied to anything after your purchase.