- Embryonaal: genetisch
o Ouders drager van mutatie
o Spontane mutatie (de novo mutatie) > deletie, puntmutatie, aantal chromosomen.
- Maternaal (moederkant): Genetisch of omgevingsfactoren
o Gezondheid: diabetes
o Infecties: parvovirus, rubella
o Drugs/medicijnen: alcohol, softenon, cocaïne, valproine zuur
o Roken, chemicaliën, metalen, pesticiden
o Dieet: tekort aan foliumzuur > spina bifida
Teratogenen (externe factoren): stoffen of toestanden die tijdens de zwangerschap de normale
ontwikkeling verstoren en prenatale schade veroorzaken.
- Kan leiden tot: dood, misvorming, groeistoornis, functievermindering orgaan.
- Effect is afhankelijk van hoeveelheid, tijdstip in embryonale ontwikkeling, wijze en patroon
(dagelijks/wekelijks)
- Centrale zenuwstelsel is altijd gevoelig. 1e en 2e week nauwelijksgevoelig
Van bevruchting tot twee-lagige kiemschijf
Eicel is gerijpt in ovarium en komt in meiose II.
1. Zaadcellen gecapaciteerd in tractus
2. Eentje bind aan ZP3 (zona pellucida) > acrosoomreactie
3. Penetratie van zona pellucida
4. Fusie met eicelmembraan
5. Coricale reactie > wijziging ZP3. Toename aan calcium na binnenkomen zaadcel, granules
worden leegestort, dan verandert de ZP3 receptor waardoor er niet nog een zaadcel kan
binden
6. Meiose II afgerond
7. Vorming pronuclei
Primordiale follikels > primaire follikels > secundaire follikel > tertiare follikel (kan ovuleren) >
eisprong > follikel wordt gele lichaam, zorgt ervoor dat 2 weken na de ovulatie het
baarmoederslijmvlies in goede conditie wordt gehouden voor een eventuele bevruchting. Zorgt voor
HCG. als er wordt ingenesteld sterft het af en neemt placenta de rol over.
Klievingsdelen :
- Dag 1: ervoor corona radiata cellen
- Dag 3: Morula
- Dag 7: Embryoblast + trofoblast + blastocoelholte = blastocyst. Innesteling door
syncytiotrofoblast
- Dag 14: 2 kiemlagen: Hypoblast en epiblast
,Holtevorming en placentatie
Aan het einde van de 2e week zijn alle holtes
gevormd.
Bij twee-eiige tweeling heb je 2 amnion en 2
chorion.
Bij eeneiige tweeling:
- Vroeg (72 uur): 2 amnion, 2 chorion
- Midden (3-8 dagen): 1 amnion, 2
chorion
- Laat (8-12 dagen): 1 amnion, 1 chorion
- Nog later (13-15 dagen): siamese
tweeling
Gastrulatie
In de 3e en 4e ontwikkelingsweek. Uit de epiblast ontwikkeld:
- Ectoderm (buitenstelaag)
o Opperheuid en afgeleiden (haren, zweetklieren)
o Zenuwweefsel
- Mesoderm (middelste laag)
o Bewegingsapparaat (spieren, botten, pezen
o Vasculair systeem (hart en bloedvaten)
o Urogenitaal systeem (nieren en geslachtsklieren)
- Endoderm (binnenste laag)
o Epitheel van de darm en afgeleide klieren (pancreas, longen, lever)
Tweelagige kiemschijf:
Primitief streep: lang gerekte verdikking van epiblastcellen aan de caudale kant van het embryo door
beweging van cellen in de richting van de middenlijn. Deze streep ontwikkelt zicht in een groeve
waardoor cellen naar de binnenkant van het embryo kunnen bewegen om endoderm en mesoderm
te vormen. De cellen die niet door de groeve gaan vormen het ectoderm. De primitiefstreep begint
uiterst caudaal op dag 13. Op dag 16 zit de streep op maximale lengte meer craniaal. Op dag 19 is de
streep weer teruggetrokken. Daarboven zit de neurale groeve.
De epiblast cellen laten los van elkaar en vervangen eerst de hypoblast en gaat uiteindelijk over in de
dooierzak (extra-embryonaalendoderm). Tussen epi en hypoblast ontstaat het mesoderm.
Paracrine signalering bij primitiefstreep:
, - Nodal: reguleert het begin en het in stand houden van de primitiefstreep. Komt in de
primitiefknop tot expressie.
- FGF8: komt tot expressie in de primitiefstreep. Zorgt voor onderdrukking van E-cadherine
(lijm van cellen). Hierdoor kunnen de epiblast cellen los komen en is nodig voor EMT
(epitheliale-mesenchymale-transitie). De bewegende cellen door de primitiefstreep zijn
mesenchymcellen.
- Wnt3a: zorgt ook voor verdrijven van mesodermcellen van de middenlijn. Komt tot expressie
in de primitiefstreep. = chemorepulsie
- FGF4: komt tot expressie craniaal van de primitiefknop. Trekt mesodermcellen richting de
middenlijn (paraxiaal mesodermvorming). = chemoattractie
Convergente extentie: het embryo is eerst rond, en wordt daarna langer en smaller.
Amnionholte zit dorsaal. Dooierzak zit ventraal.
Differentiatie van mesoderm: Chorda dorsalis
Type mesoderm:
- Axiaal mesoderm (Chorda dorsalis)
- Paraxiaal mesoderm
o Somieten > wervels, huid en spieren
- Intermediair mesoderm
o Urogentiaal stelsel
- Lateraal mesoderm
o Lichaamsholte bekleding en vasculaire systeem
Ontstaan van chorda dorsalis:
- Gevormd uit epiblastcellen die door de primitief knop invagineren
- Mesodermale elastische staaf
- Loopt langs de hele rug
- Ligt ventraal t.o.v de neurale buis en induceert deze.
- Specificeert het ventrale paraxiale mesoderm
- In volwassen stadium aanwezig als nucleus pulposus in tussenwervelschijven (hernia)
- Groeit eerst uit naar de helft van het embryo en wordt daarna naar achter geduwd waar de
chorda dorsalis wordt gevormd (dag 16).
- Gaat paracriene factoren uitscheiden.
Embryonale krommingen
De amnionholte wordt groter door vouwingen van het embryo.
De dooierzak wordt steeds verder afgesnoerd waardoor je
alleen nog het endoderm heb. Alles wordt cilindervorimig
en lichaamsholtes worden afgesplitst.
Verplaatsing hart aanleg van craniaal naar ventraal.
En de voor en einddarm ontstaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Deemm94. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.18. You're not tied to anything after your purchase.