Werkgroep 11: auto-immuniteit................................................................................................................... 129
Casus 1 ....................................................................................................................................................... 130
Vragen ....................................................................................................................................................... 130
Vervolg casus 1 .......................................................................................................................................... 131
Vragen ....................................................................................................................................................... 132
Casus 2 ....................................................................................................................................................... 132
Vragen ....................................................................................................................................................... 132
2
,Inleidend hoorcollege
Er zijn vier verschillende soorten ziekteverwekkers:
• Duplokokken (bacteriën)
• Virussen
• Parasieten (bijvoorbeeld chlamydia)
• Schimmels
Deze ziekteverwekkers kunnen zich bevinden in bijvoorbeeld de mens, dieren of in de
omgeving (bijvoorbeeld de aarde of water). Dit wordt dan het reservoir of de bron genoemd:
het is de plaats waar de ziekteverwekker leeft, groeit en vermenigvuldigt.
Het uitgangsportaal van een ziekteverwekker is een manier hoe deze het reservoir verlaat,
bijvoorbeeld via bloed of de huid.
Indirecte of directe transmissie is een manier hoe de ziekteverwekker zich verspreid van
reservoir naar de gastheer, bijvoorbeeld door hoesten.
Porte d’entree is de route van binnendringen, bijvoorbeeld via het maag-darm stelsel of via
de huid.
De gastheerstatus bepaalt je vatbaarheid voor een bepaalde infectie en ook de uitkomst van
deze infectie (dus je afweer). Hier dragen bijvoorbeeld het geslacht, de leeftijd, de soort
infectie, een comorbiditeit (bijvoorbeeld een longemfyseem of het slikken van
immunosuppressiva), een aangeboren of verworven immuundeficiëntie en brandwonden,
snijwonden en operaties aan bij.
Bij behandeling van ziekteverwekkers zijn er een aantal mogelijkheden:
• Geen infectie
• Symptoomloze infectie
• Infectie en ziekte
• Infecte, ziekte en dood
• Infectie, ziekte en genezing
Preventie van ziekteverwekking vindt vooral plaats tijdens de transmissie of het verbeteren
van de gastheer status.
3
, Hoorcollege 1: introductie koorts, infectie en sepsis
Wanneer je de lichaamstemperatuur meet is deze perifeer (oor, oksel, oraal) 0,6 °C lager dan
centraal (rectaal, oesofageaal, longslagader). De lichaamstemperatuur is 35,5-37,7 °C en
gemiddeld 36,7 °C (oraal). Hij is lager bij een hogere leeftijd, lagere BMI en bij mannen. Ook
zit er variatie in de dag (circadiaan ritme): in de ochtend is de temperatuur 0,5-1 °C lager dan
in de middag. Als laatst is twee weken voor de ovulatie de lichaamstemperatuur 0,6 °C lager
dan vlak voor en de tijd na ovulatie. Bij veel emotie, maar ook bij inspanning, gaat je
lichaamstemperatuur omhoog.
Soorten temperatuur:
• Kerntemperatuur (dieper gelegen organen): receptoren in de hypothalamus, deze
proberen we altijd rond de 37 graden te houden.
• Schiltemperatuur (perifere temperatuur): receptoren in ruggenmerg, diepe
abdominale en thoracale weefsels en voornamelijk in de huid
• Omgevingstemperatuur: geregistreerd door thermoreceptoren in de huid
De regulatie van de kerntemperatuur vindt plaats in de
hypothalamus. Het voorste (preoptische anterieure deel) en
achterste (posterieure) deel zijn de centrale sensoren, deze
registreren bloedtemperatuur (kerntemperatuur) en
integreren thermo-informatie uit huidoppervlak en diepere
weefsels
• De area preoptica (anterieure deel hypothalamus)
fungeert als thermostaat en regelt warmteverlies via
o.a. het autonome zenuwstelsel, bijv. vasodilatatie en
vasoconstrictie in de huid en zweten
• Het posterieure deel van de hypothalamus regelt
warmteproductie en behoud van warmte, dit is tevens het schakelstation naar de
hersenstam.
Een verhoogde lichaamstemperatuur is niet per se koorts. Dit noemen we hyperthermie.
• Heatstroke: zonnesteek
• Bepaalde medicatie: haldol, atropine en XTC
• Sommige metabole ziekten, zoals een ziekte aan de schildklier
• Hyperthermie is geen reset van de ‘thermostaat’
Wanneer de thermostaat wel een reset krijgt, noemen we dat koorts (meestal bij ontsteking
of maligniteit, niet per se bij infectie). De thermostaat (setpoint) staat dan op 39 graden.
• Verhoging van centrale lichaamstemperatuur
• Praktisch > 37,8 of 38 graden
• Oudere mensen krijgen minder snel koorts.
• Hyperpyrexie > 41,5 graden
• Warmte vasthouden: rillen en klappertanden
o Wanneer je een paracetamol neemt raak je alle warmte weer kwijt, je ligt dan
te zweten in je bed dus dit is bij koorts geen verbetering
• Prostaglandine E2 zorgt ervoor dat je temperatuur omhoog gaat
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romydelange02. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.