HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN RECHT
Wat is recht?
1. Geheel van gedragsregels en normen
Verbod (=wat je niet mag doen) – gebod (=wat je moet doen)
Dwingend recht (=je kan niet afwijken) !!!! uitzondering zwakke partij bv. Ontslag
nemen – aanvullend recht (=zelf aanpassen, je mag ervan afwijken)
Procedures voor rechtbank (=bv. je mag niet kiezen naar waar je gaat)
(Vastgelegde) vormvoorwaarden
2. Maatschappij ordenen
Wegcode (verkeersregels)
3. Opgelegd oor de overheid = bepaald spelregels
-federaal
-gewest
-gemeentelijk
4. Afdwingbaar (=straffen)
Bv via de rechtbank
Indeling van het recht
Privaatrecht <-> Publiekrecht
Privaatrecht
Verhouding tussen burgers onderling
Burgerlijk recht
Internationaal privaatrecht (=bv ik ben Belg en gehuwd met een Franse en huw in
Griekenland, op reis naar Frankrijk en accident met chinees)
Publiekrecht
Verhouding overheidsorganen en onderling
Verhouding overheidsorganen en burgers
Administratief recht
Fiscaal recht
Strafrecht
Bronnen van recht
A. Wetgeving = niet enkel de wet
Beslissingen van supranationale instellingen (niet enkel België, maar wereldwijde
beslissingen)
Richtlijnen= maak zelf een weg
, Doelstellingen waar alle lidstaten van de Europese unie aan moeten voldoen
Zelf bepalen hoe ze dit uitwerken
Richtlijnen consumentenrechten
Verordeningen = aub volgt dat zonder zelf te kiezen; DIRECT
Regels die direct gelden in alle lidstaten van de Europese Unie (=rechtstreekse
werking)
Verordening omtrent invoer van producten binnen de EU (bv bic balpen)
Besluiten =bepaalde bestemmeling
(Meestal) aangeduide bestemmeling
Bedrijf, land of organisatie
Internationale verdragen (multilateraal = tussen meerdere landen) & (bilateraal= tussen 2)
Afspraken tussen twee of meer landen
Overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belastingen
Internationale geschillen voorkomen
Verdrag van Rome
Ontstaan Europese economische gemeenschap (EEG)
EVRM = Europees verdrag voor rechten van de mens
Wij als kleine burgers komen daar wekelijks mee in contact
Grondwet =1825
Meest fundamenteel Belgische wet
Vrijheid van meningsuiting
Gelijkheid van alle Belgen NOOIT ARTIKELNR. KENNEN
Non-discriminatie
Wet = overal van toepassing in heel België
Op federaal niveau
Koning (ministers)
Parlement
Decreten= wetgeving die van toepassing is in
-op niveau gewesten en gemeenschappen
Gewesten
Vlaams gewest
Waalse gewest
Brussels Hoofdstedelijke gewest
Gemeenschappen
Vlaamse gemeenschap
Franse gemeenschap
Duitstalige gemeenschap
Koninklijke besluiten (KB) = de wet verduidelijken
Uitvoering van (bepaalde) wetten
Regering
, Mogen geen afbreuk doen aan de wet zelf (elk KB moet de wet ondersteunen)
Ministeriele besluiten (MB)
Beslissingen van een minister
Detaillering of verduidelijking van een rechtsnorm
SCHEMATISCHE VOORSTELLING
Grondwet
Wet Decreet
KB (koninklijk besluit) Besluit gemeenschaps- en
gewestregeringen
MB Besluit van een lid van de
gemeenschaps- en
gewestregeringen
Federaal Regionaal
B. Rechtspraak = de bron van recht
Rechterlijke uitspaken = rechters die in concrete omstandigheden de wet gaan
toepassen, de wet wordt toegepast op de situatie.
Bindend voor partijen= je moet je eraan houden
Niet-bindend voor andere rechter = andere rechters mogen nog uitspreken wat ze
willen
België <-> Verenigd Koninkrijk
Invloed op de uitspraak van de rechtbank
C. Rechtsleer = rechtsgeleerden die hun visie geven op feiten
-wetenschappelijke publicaties
- rechtsgeleerden = professoren, advocaten, juristen
- niet bindend
- invloed op de uitspraak van de rechtbank
D. (Gewoonte) = je kan het maar proberen maar het is geen wet
Minder belangrijk geworden
Bv kerstbonus ieder jaar
Zorgen voor zieke buur
Begrippen, structuren en instellingen
A. Democratische staat
, Representatieve democratie
Het volk kiest de parlementsleden die de wetten mogen maken
Parlementair stelsel
Alleen parlement verkozen, niet het staatshoofd of de ministers
B. Scheiding der machten
Montesquieu (1748):
Macht neigt tot misbruik
Misbruik van macht vermijden door te verdelen
Wetgevende macht
Parlement
Koning, maken van wetten en controle uitvoerende macht
Uitvoerende macht
Regering
Koning, leiden van het land en uitvoeren van de wetten
Rechterlijke macht
Hoven en rechtbanken, zicht uitspreken over de geschillen
C. Rechtstaat
Geen onbeperkte macht van overheidsinstanties
Democratische totstandkoming van rechtsregels
Verkozen orgaan (leden van de kamer
Aangenomen met meerderheid van stemmen
Rechtsregels respecteren
D. Monarchie= wij kiezen niet wie de koning is
Staatshoofd is een koning; Filip
Beperkte persoonlijke macht
- Samen met regering of minister
- Luisteren, adviseren en regering aansporen
Erfopvolging
- Sinds 1991 ook vrouwelijke koningsopvolging mogelijk Elisabeth
E. Federale staat
Sinds 1970
- Geleidelijke evolutie via staatshervormingen
- Vroeger: eenheidstaat
Samengesteld uit gewesten en gemeenschappen
- Beter tot uiting brengen van verschillende wensen van Vlaanderen en Wallonië
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kiyanadesmet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.