Class notes
Samenvatting inleiding forensische psychologie
- Course
- Institution
Samenvatting en aantekeningen van inleiding in de forensische psychologie.
[Show more]
Seller
Follow
sannevmegen
Content preview
Inleiding forensische psychologieCollege 1
Geschiedenis forensische psychologie
De oorsprong van de ‘forensische psychologie’
- Hippocrates (460-377 v. Christus)
- Was een medicus die betrokken werd bij een rechtszaak. Toen werd er al een medicus bij
het recht betrokken (om te kijken naar de geestelijke toestand van de verdachte en voor
eventuele strafvermindering)
- Middeleeuwen (ca. 500-1500)
- Onder curatele van familie
- De familie was verantwoordelijk voor de ‘onnozele’, als de ‘onnozele’ een delict
pleegde, werd de familie hiervoor gestraft
- Machtiging voor opsluiting
- Om te voorkomen dat de ‘onnozele’ iets zou doen, had de familie toestemming
om diegene op te sluiten
- Voor de verlichting
- 15e eeuw: dolhuizen
- Er moet iets van zorg opgericht worden (voorloper forensische psychiatrie),
mensen moeten verzorgd worden niet worden gestraft.
- De dolhuizen van toen kan je niet vergelijken met hoe de zorg nu is, het was toen
alsnog geen pretje
- Bezeten: heksenvervolging (m.n. 16e en 17e eeuw)
- Men was er van overtuigd dat mensen bezeten waren. De bezetenen moesten dus
genezen worden
- Johannes Wier (1515-1588)
- Stelde dat er natuurlijke oorzaken kunnen zijn voor immoreel gedrag ipv alleen
de duivel.
Een ommekeer: de Verlichting
- 8e eeuw: Franse Revolutie – het verlichte denken
- Iedereen kan beslissen tussen wat hij doet, keuzevrijheid, kiezen tussen goed en kwaad
- Als je dit idee doortrekt naar een 10-jarige in die tijd zie je dat deze dezelfde straf zou
krijgen als een 40-jarige. Iedereen heeft immers keuzevrijheid. Iedereen vanaf geboorte is
gelijk voor de wet. 1810: Code Pénal (FR)
- 1809 in NL: Crimineel Wetboek; 1811: Code Pénal (NL)
- Hiervoor had de rechter alle macht, hij kon alles verzinnen qua straf wat hij maar wilde
- Dankzij wetboek had de rechter regels
- Leeftijden bleven aan elkaar gelijk, dit werd pas later veranderd.
- 1886: invoering Wetboek van Strafrecht
- Meer aandacht psychische afwijkingen
- Natuurwetenschappelijke benadering
, - Engeland: ‘Moral treatment’
- Enkele wettelijke regelingen voor opsluiting psychisch gestoorde
19e eeuw
- Pinel: ‘manie sans délire’ = gemoedstoestand zonder aantasting van het verstand
- Voor pinel dacht men dat mensen die een delict pleegden, een bepaalde beperking hadden
qua intellect
- Na pinel, mensen met een normaal intellect kunnen ook een delict plegen
- Steeds meer rechtszaken waarin de dader niet gestraft werd op grond van de geestelijke toestand
- 1841: eerste Krankzinnigenwet: toezicht en verbetering
- De mensen zijn eigenlijk ziek dus we moeten daar op toezien en hun helpen ipv alleen
maar straffen
- 1884: nieuwe Krankzinnigenwet, later in 1993: Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische
Ziekenhuizen (BOPZ)
4 verklaringen van psychische stoornissen
Uitgelegd in sherman
- Erfelijkheid
- Immorele mensen leiden immorele mensen voort, dachten ze toen
- Psychologische kenmerken geërfd van voorouders
- Erfelijkheid van crimineel gedrag
- Immoreel gedrag af te leiden uit uiterlijke kenmerken (lombroso)
- Bijvoorbeeld unibrow, hoog voorhoofd, diepliggende ogen (niet waar in het echt
maar dachten ze)
- Degeneratie
- Achteruitgang van bepaalde kenmerken die worden overgegeven
- Verslechtering van bepaalde kenmerken, die gerelateerd zijn aan erfelijkheid. Dit kan
leiden tot immoraliteit
- Meer in een persoon zelf/ in een familie
- Evolutie
- Vooruitgang / verbetering van moraliteit.
- Devolutie: stilstand of achteruitgang
- Meer over de hele mensheid niet in een familie bijvoorbeeld (verschil met degeneratie)
- Neurologische verklaringen
- Iets verandert in je hersenen
Strafrecht jeugdigen 19e en 20e eeuw
- Eerder: geen onderscheid tussen kind en volwassene
- Tijdens Code Pénal: ‘zonder oordeel des onderscheids’
- Jongeren onder de 16 jaar kregen dit opgelegd, deze mensen kunnen nog niet helemaal
goed weten wat goed en slecht is dus minder bestraffen
, - Kinderen onder de 10 niet bestraffen
- 1905: invoering Kinderwetten
- Kinderen onder de 18 jaar krijgen speciale regels
- Van straffen en werking naar verbetering
Staat in het teken van de verschuiving naar moderne strafrecht school:
belang dader, niet de daad:
• Gericht op herstel/ verbetering
- Hoe kunnen we de persoon helpen dit niet meer te doen?
• Rechtvaardige straf
→ Mildere straffen, maar garantie veiligheid burgers?
20e eeuw
Voorstel Van Hamel
- Lichtere vergrijpen: maatregel of straf ter afschrikking
- Hoe minder zware straf je kan opleggen hoe beter
- Zwaardere vergrijpen: behandeling en verpleging van lange duur
- Zeer zware gevallen: terbeschikkingstelling van de regering; behandeling van 10 jaar en daarna
verder overweging
- 1928: “Psychopathenwetten” – opname strafrecht: tbs van de Regering (TBR) en verpleging
- TBR is wat we nu kennen als TBS
- Veel nieuwe instellingen → Stopwet in 1933
- Vroeger waren de TBR cliënten vooral vermogensdelicten
Ontwikkeling na de Tweede Wereldoorlog
- Commissie naoorlogs strafrecht: genuanceerde opvattingen
- Begon meer genuanceerd te denken over TBR, doordat mensen zelf veel in de gevangenis
hebben gezeten. Mensen keken meer naar de context, meer genuanceerde opvattingen
- Utrechtse school: Baan, Pompe en Kempe, internationaal toonaangevend
- Theorie en praktijk in combinatie te brengen
- Betere zorg voor gevangenen en ook speciale zorg voor gedetineerden met een psychische
stoornis.
- Jaren ’60 – toename duur tbs maatregel
- Werd alleen nog opgelegd voor zwaardere delicten dus logisch dat de duur toenam
- Ca. 1995: introductie Longstay-afdelingen
Basiswetgeving TBS
- In 1971 ontstond een veranderde tijdgeest met meer nadruk op zelfbeschikking en tolerantie van
andere leefstijlen (antipsychiatrie).
- 1988: TBR → TBS
- 1993: Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ).
, - Binnen enkele decennia ontstond een groep patiënten met ernstige psychiatrische ziektebeelden
waaraan geen intensieve zorg en begeleiding werd gegeven en die in sommige gevallen overlast
veroorzaakten. BOPZ ingrijpen niet (lang genoeg) mogelijk.
Achtergrond Nederlandse forensische context: TBS
Straffen of behandelen?
- Waar wordt iemand van verdacht?
- Maakt hij een zieke/gestoorde indruk? (PJ-rapportages)
- Wat staat voorop: noodzaak behandelen of noodzaak bestraffen?
- Welk onderzoek is vereist om een besluit te nemen over de passende maatregel die tevens voldoet
aan criteria van proportionaliteit, subsidiariteit en effectiviteit?
- Proportionaliteit: de ingreep of maatregel moet in verhouding staan tot het te voorkomen
gevaar.
- Subsidiariteit: een ingrijpende maatregel is alleen toelaatbaar als met een lichtere niet kan
worden volstaan.
- Doelmatigheid: de behandeling of maatregel moet effectief zijn in het afwenden van het
gevaar.
Basis onder opleggen maatregel
- Delict gepleegd waarvoor minstens 4 jaar gevangenis kan worden opgelegd (ernst is hier
criterium)
- Niet (helemaal) verantwoordelijk te houden als gevolg van psychische ziekte of stoornis
= (verminderd) ontoerekeningsvatbaar
- Die indien niet behandeld tot herhaling van delict leidt
- Dus: bij de instroom is de kans op recidive theoretisch gezien 100%. Deze moet met de tijd
afnemen. De behandeling moet tevens gericht zijn op het terugdringen van het recidiverisico tot
maatschappelijk aanvaardbare normen.
Kern van de TBS-maatregel
- TBS is een behandelmaatregel en geen strafmaatregel
- Het voelt wel als een strafmaatregel voor de mensen.
- In de wet ligt niet alleen vastgelegd dat behandeling nodig is, maar wordt ook de opdracht tot
resocialisatie gegeven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannevmegen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now