Dit is mijn zelf getypte samenvatting van het vak Sociologisch Perspectief. Mijn samenvatting is heel duidelijk en uitgebreid gemaakt. Alle hoofdstukken zijn in de samenvatting volledig verwerkt.
Deel 1: Hoofdstuk 1: Sociologie als wetenschap van de samenleving.
1.1 Definitie.
Latijnse woorden: socius = metgezel.
societas = samenleving.
Grieks woord: logos = kennis, wetenschap.
Sociologie is de wetenschap van de menselijke samenlevingen.
1.2 Sociologie is een wetenschap: ervaringskennis versus wetenschappelijke kennis.
Sociologische kennis = ervaringskennis.
Een socioloog zegt in moeilijke termen wat iedereen kan opmerken.
Voorbeelden:
- Spelregels worden de normen van een samenleving genoemd.
- Plaats in de samenleving worden sociale posities genoemd.
- Verwachtingen tegenover elkaar worden sociale rollen genoemd.
Sociologie = wetenschap, dus sociologische kennis = wetenschapskennis
1.3 Sociologie is een wetenschap: sociale versus natuurwetenschappen .
Wat zijn wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen?
-> antwoorden in 2 categorieën:
1. Stoommachine, ruimtevaart, chiptechnologie, …
2. Ontdekking van de sociale gelaagdheid van de samenleving, wet van vraag en
aanbod, sociale zekerheid.
Spontane antwoorden zijn meestal categorie 1.
-> spontane antwoorden zijn meestal natuurwetenschappelijke ontdekkingen en
uitvindingen.
Antwoorden uit categorie 1 hebben geleid tot de industriële revolutie, de economische groei
en de bijhorende welvaartsstijging -> leidt tot onmiddellijke en direct zichtbare gevolgen op
het dagelijks leven van de mens.
Antwoorden uit categorie 2 hebben ook de samenleving veranderd en hebben mensen
ervan bewust gemaakt dat er zoiets is als ‘een samenleving’.
,Gevolgen:
- Eerste theorieën over de samenleving op maat van de natuurwetenschappen.
- De natuurwetenschappelijke methode bleek al snel niet bruikbaar om de
maatschappelijke werkelijkheid te vatten.
Natuur is niet hetzelfde als maatschappij.
1.4 Sociologie: wetenschap van de samenleving.
De definitie van sociologie moet als volgt geïnterpreteerd worden:
1. Een socioloog conceptualiseert de vastgestelde sociale werkelijkheid en poogt alzo te
veralgemenen = conceptueel denkkader of de 'sociologische bril'.
2. Een socioloog wil verklaren. Een socioloog zoekt naar een samenhang tussen de
verschillende delen van de vastgestelde sociale werkelijkheid, die de basis is van
regelmatigheden in het verloop van die werkelijkheid en die –mits herkend- een
zekere voorspelbaarheid mogelijk maakt.
3. Ten allen tijde dient de socioloog aandacht te hebben voor de representativiteit,
betrouwbaarheid en validiteit bij het verzamelen, verwerken en interpreteren van
onderzoeksgegevens.
Representativiteit = onderzoeken van een gedeelte van de sociale werkelijkheid dat een
verkleinde maar getrouwe weergave is voor de totale werkelijkheid.
Betrouwbaarheid = andere onderzoekers die op dezelfde manier te werk gaan moeten tot
zelfde resultaat komen.
Validiteit = zijn gegevens goede uitdrukking van datgene wat ik wil onderzoeken?
Definitie sociologie:
Definitie Dobbelaere (1991). Definitie Vranken en Henderickx (1993).
,1.5 Sociologie versus andere humane wetenschappen.
Sociale wetenschappen kan je vergelijken met een plein met huizen rondom. Op het plein
gebeuren bepaalde dingen. Vanuit elk huis bekijken de inwoners deze gebeurtenissen, elk
vanuit een specifieke hoek. Niet elk huis bestudeert de gebeurtenis hetzelfde.
Toepassing 1 = het toegenomen aantal (echt) scheidingen.
Toepassing 2 = werkloosheid.
Elk huis op het plein heeft ramen en we kunnen zeggen dat deze ramen de verschillende
stromingen per sociale wetenschap symboliseren.
1.6 Nabeschouwing.
Sociologie is niet zo gemakkelijk als onze beginfrase doet uitschijnen.
Deel 1: Hoofdstuk 2: Het ontstaan en de grondleggers van de sociologie.
2.1 Ontstaan van de sociologie.
Sociologie is een zeer jonge wetenschap uit de 19e eeuw.
Sociologie is ontstaan onder invloed van een aantal maatschappelijke factoren:
- Ontstaan van een nieuw productieproces:
Industriële revolutie.
Fabriekssysteem: vervreemding, uitbuiting, solidariteit.
- Urbanisatie:
Overbevolking -> sociale problemen zoals armoede en slechte gezondheid.
- Opkomst van wetenschap als verklaringsmechanisme:
Secularisatie, mensen gebruikte godsdienst als verklaring voor sociale
problemen maar dat verdween.
- Nadruk op het sociale:
Individu versus groep.
2.2 Grondleggers van de sociologie.
Auguste Comte (1798-1857)
-> Maatschappelijke verschijnselen waarnemen en ordenen en uit die waarnemingen
algemene wetten formuleren. Kennis van dergelijke wetten zou een verandering in de
samenleving mogelijk maken. Van chaos naar orde = “savoir pour prévoir pour pouvoir”.
Elke samenleving doorloopt 3 fasen (driefasenwet):
1. Religieuze samenleving.
2. Metafysische samenleving.
3. Wetenschappelijke samenleving.
, Het zijn methoden van logica en wetenschap die Comte rond 1840 toepast op de studie van
de samenleving. Omdat hij de maatschappijwetenschap naar het beeld van de
natuurwetenschappen wou maken, noemde hij de nieuwe wetenschap physique sociale
(sociale fysica). Pas in 1838 heeft hij de naam sociologie er aan gegeven.
Sociologie bestaat uit 2 delen:
1. Sociale statica: instituties.
2. Sociale dynamica: verandering.
Herbert Spencer (1820-1903).
-> Beschouwt sociologie als een natuurwetenschap: samenleving wordt vergeleken met een
levend organisme, levend wezen.
Stabiele samenleving met onderling afhankelijke delen.
Structuur met functies, structuurdifferentiatie en functiedifferentiatie.
-> Motto: Survival of the fittest.
Natuurlijke selectie.
Zuivere vrije marktsysteem, zonder overheidstussenkomst.
Karl Marx (1818-1883).
-> Niet stabiliteit, maar conflict en competitie zijn de belangrijkste kenmerken van de
samenleving.
Conflict -> klassenconflict, namelijk: kapitaal versus proletariaat.
Oorzaak: economisch systeem -> economisch determinisme: economie bepaalt sociale
structuren in de samenleving.
Revolutie is noodzakelijk om te komen tot een klassenloze maatschappij.
Iedereen draagt bij in verhouding tot zijn mogelijkheden en ontvangt in verhouding
tot zijn behoeften.
Emile Durkheim (1858-1917).
= de oprichter van de moderne sociologie.
Sociologie = de wetenschap van de samenleving.
Samenleving is meer dan een verzameling van losse individuen. Samenleving is een
eigensoortige werkelijkheid.
Sociologie = de wetenschap van de sociale feiten.
Elke samenleving heeft volgens Durkheim een collectief bewustzijn.
Durkheim hecht in zijn sociologie veel belang aan vergelijkende studies van de
samenlevingen, bijvoorbeeld zelfmoordstudie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Anoniempje1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.12. You're not tied to anything after your purchase.
