Dit is een samenvatting van het boek Dyslectische kinderen leren lezen van Anneke Smits en Tom Braams. Het boek is tentamenstof bij de minor dyslexie op de Hogeschool van Utrecht. Hoofdstuk 1 tot en met 6 staan in de samenvatting.
Leesstadia
1 Pre-alfabetische fase = omgaan met letters door herkenning.
Ontwikkeling van rijm en alliteratie. Er wordt gebruik gemaakt van visuele
karakteristieken van letters en woorden
2 Partieel alfabetische fase = leren op grond van partiële verklanking van
de letters (partial cue), nog geen volledige verklanking
3 Volledig alfabetische fase = leren associëren van letters met klanken.
Begin van het impliciet en expliciet leesonderwijs. Leren decoderen. Er is
kennis nodig van grafeem-foneemrelaties (letter-klankkoppelingen)
4 Geconsolideerde alfabetische fase = geleidelijke automatisering,
langzamerhand vloeiend leren lezen. Veel oefening is noodzakelijk
Orthografische kennis = kennis over de schrijfwijze van woorden. Deze
automatiseert geleidelijk
Morfologie = hoe woorden zijn opgebouwd, met syllaben, voor- en
achtervoegsels
Niet alle kinderen volgen de stadia. In klankzuivere talen wordt de pre-
alfabetische fase of de volledige alfabetische fase soms overgeslagen
1.2 Leesproblemen
Faalervaringen = beïnvloeden het leesproces negatief. Leiden tot een verlies
aan zelfvertrouwen en controle over de situatie hulpeloosheid minder lezen
minder leesontwikkeling: vicieuze cirkel
Leerproblemen vormen een risicofactor die tot stemmingsproblemen of
stemmingsstoornissen kunnen leiden
Negatieve effecten van hulpmaatregelen
- Groepen op basis van leesniveau: demotiverend en stigmatiserend
- Apart lesprogramma voor de zwakke lezer: de hoeveelheid directe
instructietijd is bepalender voor de vooruitgang dan de hoeveelheid
verwerkingstijd
- Onvoorbereid hardop lezen: slecht voor zelfvertrouwen en de
ontwikkeling van leestechniek
1.3 Dyslexie bij allochtone kinderen
Dyslexie komt bij allochtone kinderen net zoveel voor. Het wordt echter zelden
gesignaleerd omdat ze al een taalachterstand hebben. Deze wordt gezien als de
oorzaak voor lees- en spellingproblemen.
Een geringere kennis van en ervaring met de Nederlandse fonologie
(klankverwerking), de woord- en zinsbouw en de woordenschat, leidt in het
1
, algemeen tot meer problemen met het leren van de letter-klankkoppeling: lager
leestempo en meer lees- en schrijffouten
Voor de meeste allochtone kinderen is niet de leestechniek maar het begrijpend
lezen het grootste probleem
Wat betreft de toepassing van leesmethodieken verschillen allochtone leerlingen
niet van autochtone leerlingen
1.4 Preventie
De kwaliteit van de leerkracht is bepalender voor de vooruitgang dan de kwaliteit
van de leermiddelen
Leerkrachten die goede resultaten bieden hebben de volgende karakteristieken
- Constant reflecteren over hun eigen manier van lesgeven en uitleggen. Op
zoek blijven naar vergroting van eigen kennis en vaardigheden
- Veel en expliciete instructie, gebruik van de zone van de naaste
ontwikkeling
- Managen hun klas zeer goed en werken veel met duidelijke gedragsregels
- Zorgen voor uitdaging en voor betrokkenheid van leerlingen
- Creëren een prettig klimaat in de klas en werken ondersteunend en
aanmoedigend
- Hebben veel interactie met hun leerlingen
- Besteden veel tijd aan taalontwikkeling en aan lees- en schrijfervaringen
en integreren dit taalonderwijs in veel klassikale activiteiten
- Observeren elk kind om te weten hoe ze elk individueel kind kunnen
instrueren en motiveren
- Hebben (en uiten) hoge verwachtingen van hun leerlingen en gaan ervan
uit dat elk kind goed leert lezen
- Hebben een natuurlijk respect voor leerlingen, ook voor die leerlingen op
wie ze niet echt dol zijn
Specifieke taalvaardigheden van jonge kleuters hangen samen met het gemak
waarmee ze twee jaar later leren lezen en spellen.
Taalzwakke kinderen hebben behoefte aan een rijke taalomgeving
Fonemisch bewustzijn = het bewustzijn dat woorden bestaan uit klanken
Pre-teaching = risicoleerlingen extra hulp geven
Directe instructietijd vermindert het aantal zwakke lezers
1.5 Lezen moet motiveren
Landen met goed leesonderwijs veel lezen van boeken. Leesbeleving en
leesstrategieën
Langen met relatief slecht leesonderwijs (waaronder Nederland) educatieve stijl,
functioneel gericht: veel aandacht voor de uitspraak, voor leesfouten en voor het
oefenen van moeilijke deelonderwerpen
Doelen van een gesprek over een tekst, vergroten/verbeteren van:
- Leesbegrip
- Woordenschat
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kimromeijnders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.79. You're not tied to anything after your purchase.
