Samenvatting psychologie van arbeid en gezondheid deel II
26 views 1 purchase
Course
Psychologie van arbeid en gezondheid (PB0204)
Institution
Open Universiteit (OU)
Book
De psychologie van arbeid en gezondheid
Complete samenvatting van deel II van Psychologie van arbeid en gezondheid, waarbij de informatie zowel een samenvatting van het tekstboek als de informatie uit Youlearn bevat. Informatie/uitgewerkte vragen uit Yourlearn zijn groen gemaakt, evenals elementen die naar voren komen in het (proef)tenta...
,Thema 5 – Interventies op het gebied van arbeid en
gezondheid
5.1 – Counseling en coaching
In de afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor de ontwikkeling en groei van
werknemers. Werknemers willen werken aan hun persoonlijke effectiviteit, zodat zij beter gaan
presteren. Ook hebben werknemers soms behoefte aan persoonlijke ontwikkeling omdat zij stress
ervaren of vast (dreigen te) lopen in hun werk. Deze wensen worden voor een deel opgevangen
middels counseling en coaching.
7. Counseling, Coaching, en Online-interventiemethoden
Inleiding
Organisaties faciliteren werknemers steeds vaker en beter in het realiseren van ontwikkelwensen.
Trainingen van ‘soft skills’ en uitgaven aan individuele begeleiding (coaching) groeien.
Er zijn ook medewerkers die aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling willen werken,
omdat zij tegen de grenzen van hun kunnen aanlopen, stress ervaren of een burn-out hebben.
Faciliteren in ontwikkelwensen, functioneren en (werk)geluk, kan door werk- en taakaanpassingen,
(bij)scholing of individuele interventies (zoals coaching en counseling).
Interventies op basis van zwaarte casuïstiek en inzet begeleidingsprofessional
- Counseling: kortdurende individuele psychosociale begeleiding voor mensen die in
emotionele of sociale problemen zijn geraakt of dreigen te raken.
- Coaching: een creatief proces waarbij de cliënt als partner wordt geïnspireerd en uitgedaagd
om tot zijn maximale persoonlijke en professionele potentieel te komen (geen manifeste
problematiek, maar een ontwikkelingswens).
Hoe ingewikkelder of omvangrijker een gedragsverandering of problematiek, hoe meer inzet van de
begeleidingsprofessional (coach of counselor) gewenst is.
Bij e-coaching en e-counseling hoeven begeleider en medewerker niet bij elkaar op locatie te komen
en inmiddels zijn er ook online-interventies waarin weinig tot geen tussenkomst van de
begeleidingsprofessional nodig is (apps en onlineprogramma’s).
Herkomst en werkende ingrediënten
De meest gebruikte methoden en technieken zijn te herleiden naar psychotherapie. De bekendste
vormen:
- Gedragstherapie (veranderen en aanpassen van ongezond gedrag)
- Cognitieve therapie (veranderen en aanpassen van disfunctionele gedachten)
- Psychodynamische therapie (onbewuste gedachten en vergeten ervaringen)
- Schematherapie (de oorsprong van gedragspatronen)
- Interpersoonlijke therapie (begrijpen en veranderen van ongezonde interacties)
- Cliëntgerichte therapie (vergroten van de persoonlijke kracht)
- Oplossingsgerichte therapie (sterke kanten en hulpbronnen)
- Acceptance and Commitment Therapy (ACT): context en waarden van de cliënt.
Specifieke factoren
De effectiviteit van therapie wordt bepaald door de aanwezigheid van factoren die specifiek zijn voor
desbetreffende therapie. De mate waarin deze factoren bijdragen aan de uitkomst van de therapie,
bepaalt het succes. Dus de doelstelling (gebaseerd op specifieke factoren) van een therapie wordt
gebruikt om achteraf te bepalen in welke mate de therapie succesvol was.
,Generieke factoren
Therapie is echter vooral effectief dankzij factoren die in vrijwel elke therapievorm terugkomen
(‘dodo-effect)’. Drie generieke factoren:
1. Motivatie en hoop dat verandering mogelijk is.
2. Therapeutische relatie: empathisch, consistent aanwezig en steun gedurende het proces.
3. Therapeutische ingrediënten, het maakt niet uit welke ingrediënten, zolang ze gezond gedrag
bewerkstelligen, klachten te duiden zijn en eraan te werken is (therapieën zijn dus onderling
uitwisselbaar)
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een aanzienlijk deel van het succes van de therapie verklaard
kan worden door de therapeutische relatie. Een goede band tussen de cliënt en therapeut, een
gemotiveerde cliënt en een empathische therapeut lijken hierbij het verschil te maken.
Counseling als interventie
Definitie en kenmerken
Counseling is gestoeld op het ‘medische model’ (disfunctioneren dat verholpen kan worden), waarbij
klachtenreductie (negatieve gevoelens, spanning, lusteloosheid) een belangrijke component kan zijn.
Counseling is een kortdurende vorm van individuele psychosociale begeleiding:
- Kortdurend: ca. 1-8 uur gesprekssessies.
- Individueel: een een-op-een begeleidingsrelatie binnen een veilige afgebakende omgeving.
- Psychosociaal: aard van de begeleiding.
• Psychisch functioneren: betrekking op iemands overtuigingen, gedachten en gevoelens.
• Sociaal functioneren: omgang met de wereld, andere mensen, werk of instanties.
Soms wordt ook biopsychosociaal gewerkt, waarbij het lichamelijke aspect wordt
meegenomen in de aanpak (zoals slaaptekort, spanning en overmatige stressreacties).
- Begeleiding: vaak gespreksvoering, met de focus op klachtenreductie, bewustwording en
onderzoeken van zichzelf in de praktijk d.m.v. oefeningen en huiswerk.
• Klachtenreductie: in de intake wordt de ernst van de klachten onderzocht, waarna
klachtenreductie centraal staat.
• Gesprekken: het verkrijgen van nieuwe inzichten (d.m.v. actief luisteren).
• Oefeningen/huiswerk: vaak ontleend aan technieken uit psychotherapieën.
Door inzichten en ontstane veranderingen in overtuigingen, gedachten, gevoelens en gedrag, krijgt
de cliënt grip op de situatie, waardoor het psychisch en sociaal functioneren verbetert.
Meestal wordt richting het einde een terugvalinterventieplan opgesteld.
De bakermat van counseling: cliëntgerichte therapie
Carl Rogers (1902-1987) ontwikkelde een interventievorm als basis voor zijn counseling: de
‘cliëntgerichte therapie’, waarbij het inzicht van de patiënt (cliënt) zelf centraal staat.
Uitgangspunt is dat ieder mens zelf het beste weet wat er aan de hand is en wat goed voor hem is.
De behandelaar is slechts ter begeleiding, door hem volledig te accepteren. Deze behandelingswijze
zou positieve effecten hebben op het gevoel van regie en motivatie van de cliënt.
De basishouding van de counselor
- Empathie: de counselor verplaatst zich in de cliënt en toont begrip voor de innerlijke staat.
- Onvoorwaardelijke acceptatie: de counselor accepteert de cliënt volledig en luistert
accepterend en zonder oordeel (de cliënt is vrij om zijn gevoelens en ervaringen te delen).
- Congruentie: de counselor doet zich niet anders voor dan hij is, uit gevoelens en gedachten
openlijk. Hiermee is hij een congruent rolmodel (omdat de meeste cliënten incongruent zijn),
en moedigt hij eerlijkheid en oprechtheid aan met behulp van onvoorwaardelijke acceptatie.
, Coaching als interventie
‘Coaching is het creatieve proces waarbij de cliënt als partner wordt geïnspireerd en uitgedaagd om
tot zijn of haar maximale persoonlijke en professionele potentieel te komen’ (ICF 2016).
- Het partnerschap staat voor een gelijkwaardige (werk)relatie.
- Er wordt niet verwezen naar problemen, tekorten of stoornissen (maar het potentieel).
Van probleemgericht naar ontwikkelingsgericht
- Jaren ’60: coaching kwam op in het bedrijfsleven, door een veranderende kijk op leiderschap,
de sterke groei van het aantal bedrijven, nieuwe theorieën over organisatieontwikkeling en
de bredere verspreiding van inzichten uit de psychologie.
- Jaren ’80: coaching brak op grote schaal door in het bedrijfsleven (medisch model).
- Tegenwoordig: coaching wordt steeds meer ingezet als preventieve en ontwikkelingsgerichte
interventie (‘coachcultuur’).
Specialisaties en thema’s:
- Executive coaching: gericht op leiderschapsontwikkeling.
- Performance coaching: gericht op prestatieverbetering.
- Loopbaancoaching: gericht op carrière- en loopbaanvraagstukken.
- Teamcoaching: gericht op het verbeteren van samenwerking binnen teams.
- Lifecoaching: gericht op persoonlijke ontwikkeling en groei.
- Lifestylecoaching: gericht op het realiseren van een gezonde leefstijl.
De meeste coachvragen zijn werk-gerelateerd:
- Werk-privébalans
- Zelfontplooiing
- Stress en burn-out
- Samenwerken met collega’s of functioneren in een team
- Loopbaan
Effectief inzetten van werkgerelateerde coaching
Elementen in de definities van coaching:
- Gestructureerd en doelgericht proces
- Gericht op groei en ontwikkeling van de cliënt
- Gelijkwaardige relatie tussen coach en cliënt
- De cliënt bepaalt zijn eigen doelen.
Uit onderzoek komt naar voren dat coaching een positief effect heeft op:
- Het versterken van de manier waarop iemand omgaat met problemen (coping).
- Het verbeteren van de manier waarop iemand streeft naar het behalen van doelen
(doelgerichte zelfsturing).
- Het verbeteren van iemands houding ten aanzien van werk (werkattitude).
- Het vergroten van de motivatie, leren van nieuwe vaardigheden en verbeteren van de
prestaties op het werk.
- Vergroten van welzijn.
Gebruik van methoden en technieken
Gespreksgerelateerde competenties:
- Creëren van een relatie: wederzijds respect en vertrouwen.
- Volledige aandacht: een open, flexibele en zelfverzekerde communicatiestijl.
- Actief luisteren
- Effectieve vragen stellen, die bijdragen aan de relatie en inzichten van de cliënt.
- Open communiceren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Willemijn85. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
