Summary
Samenvatting architectuur en cultuur: geschiedenis
- Course
- Institution
Dit document bevat een samenvatting van de lessen en slides van Inge Bertels. Ook is er een begrippenlijst en een gebouwenlijst. Lessen van
[Show more]
Seller
Followericavrijders
Content preview
OUDHEIDKENNIS ARCHITECTUUR VAN DE OUHEID, WAT KUNNEN WE WETEN?
• Ruïnes
• Fragmenten uit marmer (duurzamer materiaal dan de rest, meest bewaard)
• Materiaalgebruik: terracotta, baksteen, marmer, glas, hout
• Vaak over reconstructies
• Wordt immens veel onderzoek over gdn
• Maar 10 boeken over: ten books on architecture, Vitruvius
• Niet enkel tempels
KENMERKEN
ZUILEN
• Dorische orde : -Corinitsch (bovenaan)
-Ionisch (1ste verdiep)
-Dorisch (gelijkvloers)
→hoe hoger, hoe kleiner de diameter =>krachten verspreiding
DORISCH
• Geen of simpel/ eenvoudig kapiteel
• Grotere zuil
• Geen basis
• Naar boven toe versmalt (visueel aangenaam + lasten beter verdelen)
• Gecannuleerde (groeven in zuil)
• Marmerblokken aan elkaar (geen 1 geheel/ element)
• Symmetrisch
• Staan vooral bij tempels voor mannelijke goden
IONISCH
• Voluutvormig (spiraal of krul) kapiteel
• slanker
• basis/ sokkel aanwezig
• vooral bij tempels voor vrouwelijke goden
CORINTISCH
• acanthus bladeren kapiteel
• meest geornamenteerd
• hoge zuilbasis
• vooral bij tempels voor jonge meiden goden
,HOOFDGESTEL PORTIEK (PORTICO)
A. zuil
B. Hals
Kapiteel
C. <Dekplaat
D. Architectraaf
E. Fries (met trigliefen en metopen)
F. Kroonlijst
G. Timpaan
H. Fronton
• Stene constructie voorafgegaan door hout constructie
RUIMTEWERKING EN GRONDPLAN
• Portieken
• Zuilen
• Zuilenrijen/ galerijen
• Grondplan :-vierkant, cirkel- / rechthoekvormig (geometrische vormen)
-simpele
-zuilen zijn de basis (uitwendig en inwendig)
-gulde snede
• Basisfuncties: -schatkamer= bewaring giften, alleen toegang v priester (soort élite)
-cella= plaats voor verering v goden (aan publieke zijde v tempel) geen doorgang tussen beide
TYPOLOGIE
• Tempels
• Viaducten /aquaducten
• Basilica (te vergelijken met hedendaagse hallen, die verschillende functies had)
• Amfitheater
TEMPEL
• Basis grondplan varieert (nog steeds simpel en geometrisch)
• Kleinere tempels
• Centraalbouw (cirkelvormig grondplan)
VOORBEELD: ERECHTEION
• Meer variatie op grondplan: - dubbele cella
-toegang tot bibliotheek
-tribunen als uitkijkpost bij oorlog
• Kariatiden: -zuilen in vorm v vrouwenlichaam
-wachten op hun mannen/ zonen die vechten in
oorlog
-mannen /zonen vermoord als straf (overgelopen)
-vrouwen eeuwig durende verdriet /dragen last vd geschiedenis
-nu replica’s (te zure lucht + te veel schade door toerisme)
,STRUCTUUR
• Water- en winddicht
• Tongewelf: -meest eenvoudige
-halfrond dwarsprofiel
-robuuste en zware architectuur → om tongewelf te kunnen dragen
- dikke muren =>kleine raamopeningen
-veel toepassingen (rondbogen achter elkaar)
• Rondbogen: -opgevangen door zware pijlers (om krachten op te vangen)
• Kruisgewelf: - opgebouwd uit 2 tongewelven (loodrecht op elkaar)
• Koepel
• Militaire architectuur: -stadspoorten
-stadsomwallingen
MATERIALITEIT
Naar boven toe lichter materiaal/ goedkoper materiaal gebruiken
• Paramensteen (façade steen) = duurdere steen voor afwerking
• Romeins beton = hydraulische (bindmiddel dat op basis v water dat na uitdroging verhard) mortel met mix v steenachtige
• Kalksteen
• Tufsteen = vulkanisch materiaal
• Baksteen
• Travertijn (heel fragiel)
• Pumice = puinsteen
STEDELIJKE CONTEXT
DE STAD ALS BASCHAVINGSIDEAAL
• Eeuwenlang nomade gemeenschap
• Grieks-Romeinse wereld : stad =organisator vd ruimte →sterke verstedelijking v ruimte en maatschappij
→tegelijkertijd sterk gebaseerd op rurale/ plattelandse waarde
• Periodes in verstedelijking: -opkomst →proto-urbanisatie
→wordingsproces
→9de E- 6de E VC
-groei en confirmatie →dominant cultureel fenomeen
→6de E- 3de E VC
-hoogte punt →stad als sleutel tot beschaving
→3de E VC– 3de E
-verval en adaptie →christianiseringsproces
→3de E- 7de E
MORFOLOGISCH ONTSTAAN
• Synoikisme: -organische groei
-urbanisatie →samengroei v dorpen tot 1 vormig bestuur
-belangrijke steden →Rome (7dorpen)
→Athene (Acropolis hoogste punt, vanaf 6de E voor religieuze feesten)
• Apoikia: -kolonisatie en stadsstichting
-rationele stadsopbouw →dambardpatroon
→afscheiding necropolen (begraafplaatsen naast de stad)
→ruimte voor publieke functies
-kan door bv oorlogsschade (weer v 0 beginnen)
-belangrijke steden→ Griekse en Etruskische stichtingssteden
→Marzabotto (Italië)
, RUIMTELIJKE EVOLUTIE: KENMERKEN V MONUMENTALISERINGSPROCESSEN
• Geleidelijke hiërarcherisering stratenpatroon (hoofd- en zijstraten)
• Scheiding stad en platteland
• Verdichting vh woningareaal rond centrum (dichter naar h centrum willen wonen)
• Creatie publieke ruimte: -waterbeheersing
-scheiding private ruimte verloopt heel geleidelijk
-tweedeligheid publieke ruimte →politieke ruimte (agora/ forum: poli, eco, sociaal)
→sacraliteit v hoogtes (acropolis, capitool)
• Nadenken hoe de ruimte te delen religieus vs politiek
• Vb.: Acropolis te Athene (2de fase) →stedelijke sacrale ruimte
→monumentaliteiten en prestige neemt toe -bouwwoede na 480 VC (overwinning op
Perzen)
-Parthenon als stadstempel
-stedelijke ceremonies
-theatergebouw (voor soc, cultu ,pol)
-kleinere monumenten voor individueel
prestige
-religieuze gebouwen = hoger gelegen
-gerechtsgebouwen, soc, cult = lager
gelegen
• Agora, openbare ruimte ‘gedemocratiseerd’: -oprichting v →stoa’s = zuilengalerij (west- en zuidkant)
Publiek: markt en bestuur
Privaat
Onderwijs
→politieke gebouwen
Bouleuterion (raadhuis), rechtbank
VOORBEELD PRIËNE: ELEMENTEN VE KLASSIEKE STAD
• Kleine stad in keien-Aziën: -systematische ontwikkeling vanaf 800 VC, Apoikia)
-ca 4000 inwoners
-enorme ommuurde opp
• Volledige stedelijke infrastructuur
• Democratisch zelfbestuur
• Dubbele structuur: -laagstad →rasterpatroon
→agora door stoa’s afgezoomd
→multifunctioneel
→vierkant raadshuis (capaciteit 640)
→tempels bij agora structuur nogsteeds te zien in onze stad
→monumentaliteit (gymnasium, stadion, theater)
-hoogstad→ heuvel binnen omwalling
→acropolis (enkel militair)
→nauwelijks bebouwd
WOONHUIZEN IN EEN KLASSIEKE GRIEKSE STAD
• Athene: -bescheiden huizen
-onregelmatig
-binnenplaats, gesloten naar straat
-geen waterleiding →cisternes (regenputten)
→openbare fonteinen
• Priëne: -grotere opp verschil in opp (in stad: grond = duur)
-binnenplaats uitgebreid met volwaardige zuilengalerij organisch groei vs rationele planning
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ericavrijders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now