Summary
Samenvatting Alle antwoorden op de vragen van Klassieke Sociologische Teksten, 2023
- Course
- Institution
Hierin staan alle antwoorden op de vragen van Klassieke Sociologische Teksten. Het is in het Nederlands geschreven.
[Show more]
Seller
Follow
LauraSociologie
Reviews received
Content preview
Karl Marx – Het Kapitaal, hoofdstuk 8: ‘De arbeidsdag’1. Marx onderscheidt tussen ‘noodzakelijke arbeidstijd’ en ‘meerarbeidstijd’.
Omschrijf wat hij bedoelt. Wat bepaalt het verschil tussen noodzakelijke en
meerarbeidstijd?
De noodzakelijke arbeidstijd is de tijd die mensen moeten werken om te kunnen
overleven. Dit verandert in de loop van de tijd, aangezien het afhankelijk is van de
stand van de productiekracht. De meerarbeidstijd is de extra tijd die arbeiders
boven op de noodzakelijke arbeidstijd werken. Deze tijd levert meer waarde op,
maar is niet nodig om te overleven. Het is dus niet noodzakelijk voor
levensonderhoud. De meerarbeidstijd varieert in de loop van de geschiedenis.
De arbeider heeft een minimale waarde nodig om te overleven (loon). In het
kapitalisme komt meerarbeid terecht bij de kapitalist. De kapitalist is erbij gebaat
of moet (door concurrentie) steeds meer meerwaarde uit de arbeidskracht halen.
Daarom wil de kapitalist de arbeidsdag verlengen, zodat de arbeider meer uren
werkt, terwijl het loon op hetzelfde niveau wordt gehouden, zodat de meerarbeid
toeneemt.
2. Marx schrijft: ‘Kapitaal is gestorven arbeid, welke alleen tot nieuw leven kan
komen, door als een vampier levende arbeid op te zuigen...’ Wat bedoelt hij?
Met ‘kapitaal is gestorven arbeid’ wordt bedoeld dat alle waarden voortkomen uit
arbeid (arbeidswaardetheorie) en dat het product ‘gestorven arbeid’ is. Met ‘welke
alleen tot nieuw leven kan komen, door als een vampier levende arbeid op te
zuigen’ wordt bedoeld dat er arbeid nodig is om machines te laten werken. Zo
moeten de machines volgens de kapitalisten zoveel mogelijk gebruikt worden om
zoveel mogelijk winst op te leveren. Met ‘vampier’ bedoelt Marx dus de
kapitalisten die zien dat hun kapitaal toeneemt naarmate er meer uren gewerkt
wordt door de arbeiders. Zo proberen de kapitalisten de meerarbeidstijd te
verlengen (‘levende arbeid op te zuigen’) wat ten koste gaat van de fysieke en
mentale gezondheid van de arbeiders.
3. Marx schrijft dat ‘gebruik’ en ‘plundering’ van de arbeidskracht ‘totaal
verschillende dingen’ zijn. Wat bedoelt hij?
Gebruik houdt in dat mensen moeten werken en dat ze daar op zich niet slechter
van worden. Zo zorgt het ervoor dat arbeiders zich kunnen voorzien in hun
levensonderhoud, zorgt het voor ontplooiing en zorgt het voor een bijdrage aan de
samenleving. Plundering houdt in dat arbeidskracht overmatig wordt benut, wat
ten koste gaat van de arbeiders. Zo kan het ervoor zorgen dat de
levensverwachting van arbeiders geschaad wordt.
4. De wijze waarop meerarbeid wordt afgedwongen verschilt per productiewijze.
Hoe gebeurt dat in de regel in het feodalisme? En in het kapitalisme?
In het kapitalisme bezit de kapitalist de productiemiddelen waarmee hij zich
meerarbeid toe-eigent. Hierbij heeft de arbeider niet de beschikking over
productiemiddelen. Het kapitalisme komt voort uit het feodalisme. In het
feodalisme is de arbeider gebonden aan de grond en is de grond eigendom van de
, feodale heer. In het feodalisme wordt de meerarbeid gescheiden van de
noodzakelijke arbeid, omdat de boer een gedeelte van land voor zichzelf heeft
(noodzakelijke arbeid) en ook een gedeelte heeft van de landeigenaar
(meerarbeidstijd). In het kapitalisme lopen de noodzakelijke arbeid en de
meerarbeid in elkaar over en is er de drang om meerarbeid steeds meer te
verlengen om zo meer producten te kunnen produceren. In het kapitalisme is de
arbeider niet meer beschermd door bezit productiemiddelen. Hierbij hebben
arbeiders namelijk geen stukje grond en hebben ze ook geen productiemiddelen.
5. Marx maakt er een punt van dat kinderen onder de 13 jaar ‘half-timers’ (of ‘part-
timers’) worden genoemd: ‘Niets is in dit opzicht zo typerend...’ (laatste alinea
van paragraaf 2). Waarvoor is het nu precies typerend?
Half-timers zijn hele kleine kinderen (van 8 tot 12 jaar) die in de fabriek werken. Zij
mogen volgens de wet niet meer dan de helft van de tijd werken. De term half-
timers is volgens Marx negatief omdat het laat zien dat kapitalisten zo veel
mogelijk meerwaarde willen maken, dat ze niet meer kijken naar de kinderen,
maar dat ze slechts kijken naar het aantal uren dat ze werken. Volgens Marx
hebben de kinderen zorg, liefde en opvoeding nodig, maar moeten ze werken
onder beroerde omstandigheden. Er is sprake van ‘dehumanisering’.
6. In zijn analyse van de lengte van de arbeidsdag maakt Marx veelvuldig gebruik van
rapporten van fabrieksinspecteurs. Is dit een goede bron?
In de tijd waarin het geschreven is, was er minder data voorhanden waardoor Marx
het moest doen met de bronnen die er wel waren. Hij gebruikte bijvoorbeeld
rapporten van fabrieksinspecteurs. Deze waren enerzijds betrouwbaar, omdat
inspecteurs toegang tot fabrieken hadden in de naam van de wet, maar anderzijds
weet je niet in hoeverre fabrieken van tevoren wisten dat de inspecteurs kwamen
(dan konden ze zich anders voordoen). Je kunt wel stellen dat de fabrieksinspecteurs
niet partijdig zijn (natuurlijk is dat niet altijd het geval). Echter, de focus van de
fabrieksinspecteurs ligt vooral op de overtredingen van de wet, waardoor het geen
totaalbeeld geeft.
7. In zijn rapportage besteedt Marx veel meer aandacht aan de lengte van de
arbeidsdag van kinderen (tot 13 jaar) en jongeren (13-18 jaar) dan aan die van
volwassen mannen. Waarom is dat?
Door vooral aandacht te besteden aan kinderen wordt Marx’ punt over de
‘geeuwhonger naar winst’ van de kapitalisten ondersteund. Door over kinderen te
schrijven, kunnen mensen ook eerder geneigd zijn tot medeleven. De bronnen die
Marx gebruikt gaan ook vooral over kinderen, omdat daaruit blijkt dat fabrieken
kinderen meer wil inzetten, omdat de relatie tussen wetgeving en inzet complex is
en omdat de inspecteurs misschien meer op kinderarbeid letten. Verder maakten
kinderen onder de 18 jaar een groot gedeelte uit van het totaal aantal arbeiders.
8. Hoe ontwikkelde zich de lengte van de arbeidsdag van de 14e tot de 19e eeuw?
Wat was de rol van wetgeving daarin?
Van de 14e (in die tijd waren er veel pestepidemieën; tekort op arbeidsmarkt
doordat veel mensen stierven) tot de 19 e eeuw werd de arbeidsdag steeds langer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LauraSociologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now