9. Chromosomen, de celcyclus en celdeling
9.1. Systemen van celreproductie
- 1-celligen → celdeling voor reproductie; meercelligen → celdeling voor groei &
herstel
- 4 voorwaarden tot deling:
1) signaal tot reproductie (intracellulair of extracellulair)
2) replicatie v DNA & andere vitale componenten zodat cellen identiek zijn
3) DNA exact verdelen dr segregatie
4) cellen fysisch scheiden dr cytokinese
9.1.1. Prokaryoten delen door fissie
- celdeling → reproductie v organisme →→ groeien, repliceren & delen → fissie
- reproductieve signalen → snelheid v reproductie = antwoord op omgeving
→ E. coli = delingsmachine → 37°C = 40 minuten om te delen → soms 20
min
(gunstige omst)
→ B. subtilis stopt deling zonder voedsel
→ externe factoren
- replicatie van DNA → chromosoom = DNA met gen. informatie → delen = eerst
repliceren
→ meeste 1-celligen → 1 chromosoom met eiwitten → E. coli: circulair
chromosoom
→ 1.6 mm → zeer sterk condenseren bij bacterie om te kunnen passen →
dr +
geladen eiwitten op bacterie die binden op - geladen DNA-ruggengraat
→ 2 belangrijke gebieden voor cellulaire reproductie → begin- (ori) en
eindplek (ter)
→ DNA w getrokken dr eiwitcomplex (replicosoom) → DNA-afh. DNA
polymerase
→ cel groeit tijdens replicatie & zorgt voor scheiding v DNA over 2 cellen
- seggregatie v DNA → ori is vastgehecht aan membraan → 2 nieuwe ori
seggregeren terwijl
nieuwe chromosomen w gevormd → bacterie groeit terwijl nieuw
plasmamembraan vormt
- cytokinesis → scheiden v cellen na replicatie → eerst instulping op plek waar
membr komt
en dan insnoering dr ring → vezels (zoals microtubules) vormen ring → nieuwe
membraan
9.1.2. Eukaryote cellen delen door mitose of meiose
- eukaryoten uit 1 cel → zygote dr fusie v 2 gameten van ouders (spermacel &
eicel) met
genetisch materiaal v ouders → set chromosomen van vader & set v moeder
- vorming v multicellulair org = ontwikkeling → cellulaire vermenigvuldiging &
differentiatie
→ veel cellen met verschillende functies bij adult → 260 celtypes dr
1
, differentiatie
- zelfde voorwaarden (signalen, replicatie, segregatie & cytokinesis)
→ delen n constant maar terminaal gedifferentieerde cellen delen n meer
& adult
heeft vaststaande grootte → signalen v celdelng hangen n af v
omgeving v 1 cel
maar heel organisme
→ veel chromosomen dus replicatie & segregatie = ingewikkelder
→ afgescheiden nucleus → moet 2 nuclei worden → cytokinesis is
complexer
→ cytokinesis is anders bij planten en dieren
- verschillen tssn prokarya en eukarya → nieuwgevormde chromosomen blijven
zusterchromatiden & mitose w gebruikt om te scheiden
- 3 stappen voor vermenigvuldiging: replicatie v DNA in nucleus, nucleaire deling
(verpakking & segregatie in 2 nuclei) & cytokinesis
- meiose bij geslachtelijke kiemcellen die gameten vormen → reproductie
→ bij mitose identieke cellen, bij meiose niet → genetische diversiteit dr
herschikken
v genetisch materiaal → nieuwe recombinaties in genen → sexuele
levenscycli
9.2. De interfase en de controle van de celdeling
9.2.1. De fasen van de celcyclus
- tssn 2 delingen → interfase → meestal celcyclus met 2 fases: interfase & mitose
- meerdere celcycli → bron v nieuwe cellen → meestal in weefsels interfase
→ klein deel bevindt zich in mitose
- 3 fasen in interfase: G1, S en G2 → replicatie tijdens S (synthese) en G1 = gap1,
periode
tssn mitose & replicatie, andere gap tssn replicatie & nieuwe mitose
(mitose+cytokinese=M)
- einde v S → chromosoom omgezet nr 2 chromatiden die w samengehouden en
wachten
op deling (Mit/Mei)
- tijdens G-fases ook belangrijke processen → lengte v G kan variëren
→ blastomeren slaan G1 over & sommige blijven in G1 hangen (rust = G0
→
signalen nodig om eruit te komen)
- G1 gekenmerkt dr voorbereiding op S → enkelvoudige chromosomen → G1/S
overgang
- G2 voorbereiding op mitose → MTOC (microtubuli organiserende centra) →
microtubuli die
chromatiden hechten en naar polen begeleiden → replicatie dus elk
chromosoom uit 2
identieke zusterchromatiden → 4 kopieën → tetraploïd
9.2.2. Cyclines en andere eiwitten signaleren de gebeurtenissen in de celcyclus
- transities v fasen hangen af v cycline-afhankelijke kinase (Cdk) → transfer v P i nr
molecule
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FarmaseutBiochemist. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.