Summary
Samenvatting Plichtenleer en ethisch handelen 12/20 behaald!!
- Course
- Institution
- Book
volledige samenvatting van het boek integer en gedreven van Koen Van Damme. alle te kennen examenleerstof staat in deze samenvatting
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
bb8934
Reviews received
Content preview
Samenvatting Plichtenleer en Ethisch handelenHoofdstuk 1: Ethiek en Moraal
1.1 Inleiding
1.2 Begrippenkader
1 FILOSOFIE
Betekenis en ontstaan
Filosofie: “philós” & “sophía” (vriend – wijsheid) = Griekse wortels
Bertrand Russel: filosofie houdt het midden tussen de exacte wetenschappen en de
theologie
- Wetenschappen: beroep op de menselijke rede, veeleer dan op autoriteit
- Theologie: de neiging tot het speculeren over dingen waarover tot dusver nog
geen definitieve kennis is verkregen
Vooral een tijdsgebonden begrip dat sterk veranderd doorheen de eeuwen
De Westerse filosofie: Griekse roots en ontstaan in het Middellands Zeegebied tussen 800 en
400 voor onze tijdrekening = de polis
De academia
In die tijd kon je in een academie filosofie beoefenen: 3 grote kennisgebieden binnen de
filosofie
- Fysica
- Logica
- Ethica
Rationalisme vs. empirisme
De bron van deze dualiteit: Parmenides (515-450 v.o.t.) en Herakleitos (540-480 v.o.t.) –
“phanta rei”: alles stroomt en niets blijft gelijk.
Rationalisme: nadruk op de mogelijkheden van de menselijke rede (zintuiglijke
ervaring op 2de plaats)
Methode: wiskundig en deductief redeneren
Voorbeeld:
“Alle mensen zijn sterfelijk” (algemeen)
“Socrates is een mens” (bijzonder)
“Socrates is sterfelijk” (conclusie)
, Empirisme: nadruk op de ondervinding en de waarneming als basis voor betrouwbare
kennis
Methode: inductief redeneren
Voorbeeld:
“Ik zie een bruine eend in het park” (waarneming 1)
“Ik zie een tweede bruine eend in het park” (waarneming 2)
“Ik zie een … bruine eend in het park (waarneming 3)
“Alle eenden in het park zijn bruin” (conclusie)
Rationalisme gevaren Empirisme gevaren
Meer algemene uitspraken, MAAR Nadeel dat als je je baseert op
risico voor te abstracte visies die ervaringsgegevens, is het moeilijk en
heel ver van de werkelijke wereld onduidelijk hoe je van daaruit naar
afstaan algemene uitspraken en wetten kan
komen
2 ETHIEK
Ethiek houdt zich bezig met de vraag welke menselijke handelingen goed of toelaatbaar zijn en
welke slecht of niet toelaatbaar
GRONDLEGGER: Socrates
DOEL SOCRATES: om de burgers van Athene goed te laten nadenken over hun eigen waarden
en normen en zo veel mogelijk vanuit zichzelf op een doel in hun leven te brengen (gevoel van
zelfstandigheid aanbrengen)
3 MORAAL
Moraal ≠ ethiek: moraal kan gaan over de morele biologische instincten die diep in onze
genen en menselijke natuur vervat zitten
4 MOREEL OORDEEL
Op dit ogenblik brengen we ethiek in de praktijk op het moment dat er een waardeconflict of
ethisch dilemma voorligt
- Handeling moreel juist = als er voldoende rekening gehouden wordt met de rechten en
wensen van betrokkenen
5 ETHISCH HANDELEN
Jeurissen: “Ethisch handelen is dat handelen dat in overeenstemming is met de waarden en
de normen waaraan we onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten.”
,BELANGRIJK: notie van anderen
Ethisch handelen op verschillende niveaus:
Individueel niveau (micro)
Organisatieniveau (meso)
Economisch niveau (macro)
6 INTEGRITEIT
= een karaktereigenschap van een individu die inhoudt dat de betrokkene eerlijk, oprecht en
niet omkoopbaar is (geen verborgen agenda)
Karssing: vertrouwen komt hier het dichtst mee in de buurt en is aldus essentieel:
Individueel-persoonlijke connotatie
Professionele verantwoordelijkheid
Moreel zelfrespect en morele eigenwaarde
7 JURIDISCHE EN MORELE RECHTEN
Verstraeten en Van Liedekerke: “veel voorkomend misverstand is de reductie van ethiek tot
een kwestie van juridische aansprakelijkheid”
= ethisch legalisme (een morele theorie die stelt dat het mensen is toegestaan naar de letter
van de wet te handelen)
WETTELIJK, MAAR NIET ETHISCH LEGITIEM
Cf. het Etrimoschandaal
In 1971 werd de Wet-Breyne goedgekeurd in de nasleep van het Etrimoschandaal waarbij een
projectontwikkelaar 1200 gedupeerde kopers achterliet. Er werden appartementen op plan verkocht,
maar nog voor die er stonden, werd de bouwpromotor failliet verklaard. Na een aantal dergelijke
dossiers besliste toenmalige minister voor Huisvesting Gustave Breyne zich voor deze wet sterk te
maken. Vanaf dat moment werd de consument beschermd op 5 belangrijke punten:
1. Informatieplicht van de projectontwikkelaar en de aannemer
2. De koper wordt direct eigenaar van zijn aandeel in het op te richten gebouw
3. De koper mag niet gevraagd worden meer te betalen dan de waarde van het deel dat al werd
uitgevoerd
4. De bouwpromotor of projectontwikkelaar is 10 jaar lang aansprakelijk bij ernstige gebreken
5. De promotor/ontwikkelaar/aannemer moet vooraf een waarborg volstorten
Let wel, dat geldt voor particulieren die met één aannemer werken. Vastgoedprofessionals die zelf een
project ontwikkelen, maken geen aanspraak op de rechten uit de wet-Breyne.
Wat juridisch moreel juist is, is niet altijd voor de hand liggend: schijnbare
tegenstelling tussen compliance en integriteit OF tussen het werken in
overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving enerzijds (compliance) en
integriteit als innerlijke motivatie anderzijds.
, 1.3 Onderzoeksdomeinen van ethiek
1 BESCHRIJVENDE ETHIEK (EMPIRISCHE ETHIEK)
= descriptieve manier; als onafhankelijke buitenstaander beschrijf je de morele gewoonten
en geplogenheden van een groep en tracht je daarna een aantal uitspraken te doen o.b.v. de
resultaten.
2 NORMATIEVE ETHIEK (PRESCRIPTIEVE ETHIEK)
= voorschrijvende manier; men stelt een bepaald normenstelsel voorop waaraan de groep,
waarvoor die set waarden & normen is opgesteld, geacht wordt zich te houden.
Hoe men zich maatschappelijk moet gedragen
Voorbeeld: Covid19-pandemie
3 TOEGEPASTE ETHIEK
= toegepast op de vastgoedsector, het vastgoedbedrijf en de vastgoedprofessional die zich
er als mens en beroepsactor in beweegt
4 META-ETHIEK
= betreffende het onderwerp zelf; ook ethiek heeft een meta-variant (ethiek die ethiek zelf
als onderwerp heeft)
Voorbeeld: vragen zoals wat betekent goed en kwaad, kunnen morele oordelen echt objectief zijn of hebben
ze altijd een subjectieve component…
1.4 Oorsprong van de moraal
Moraal wordt vaak ingevuld als datgene wat door een groep als geaccepteerd gedrag wordt
beschouwd en onderscheidt zich van ethiek waarmee dan vooral door cultuur wenselijk
gedrag wordt bedoeld, hoe mensen zich dienen te gedragen.
Martin Harlaar: vergelijkt de verschillende moralen met een taart
o De taartbodem: voor alle moralen bijna hetzelfde
o De culturele toppings: verschillen dan wel, maar alle moralen hebben een
gemeenschappelijke bodem
o Empatie & gevoel voor wederkerigheid zijn de basisingrediënten om een moraal te
leren
1 DARWIN ALS BAKEN
Charles Darwin (1809-1882): de moraal vanuit een biologisch perspectief
Volgens Darwin verschilt de mens niet zozeer van hogere zoogdieren wat mentale
vermogens betreft; bepaalde instincten gemeenschappelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bb8934. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now