Summary
samenvattingen van alle perioden centraal examen
- Course
- Level
- Book
samenvattingen van alle perioden centraal examen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followmilaouwehand
Content preview
Deel 1: De perioden1.Prehistorie
Tijdvak 1: tot 3000 v.Chr. tijd van jagers en boeren
Mensen gaan zich ontwikkelen, uitvinding wiel en ploeg. Mensen gaan in grotere groepen
samenleven. Van rondtrekkende jagers en verzamelaars naar groepen landbouwers die op
één plek samenwonen. Verandering economische verhoudingen en sociale verbanden.
KA1.De levenswijze van jagers en verzamelaars
Jagers en verzamelaars leven in kleine groepen als nomaden. Trekken rond, jagen, vissen
en verzamelen. Slapen in bomen, hutten, tenten.
KA2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Ontstaan landbouw/samenleving. Ontstaan in gebied van de vruchtbare halve
maan(midden-oosten en egypte). Sprake van sedentaire levenswijze(blijven op één plek).
Grote veranderingen voor de mensheid->landbouwrevolutie(neolitische revolutie)
KA3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Sociaaleconomische en politieke veranderingen gepaard met onstaan van de eerste
stedelijke gemeenschappen. Landbouw-> vaste woonplaatsen. Landbouw levert genoeg
op-> specialisatie(bvb bakker). De eerste landbouwstedelijke gemeenschappen(stadstaten)
met een agrarisch-urbane samenleving ontstaan in het zuiden van Mesopotamie.
2.Oudheid (klassieke tijd)
Tijdvak 2: 3000 v.Chr.- 500 n.Chr. tijd van Grieken en Romeinen
Europese en westerse beschaving veel te danken aan Grieks-Romeinse cultuur, heeft zich
verspreid over Europa dankzij de Romeinen.
Landbouw verspreidt zich vanaf Midden-Oosten naar het vasteland van Europa, als eerste in
Griekenland(6000 v.Chr)-> hier onstaan landbouwsamenlevingen die uitgroeien tot stedelijke
samenlevingen(stadsstaten/ polis).In poleis staan filosofie en wetenschap centraal, ideeen
over burgerschap en politiek komen tot ontwikkeling. Er onstaan politieke bestuurvormen:
monarchie(macht bij koning), aristocratie(macht bij groep aanzienlijken), tirannie(macht bij
alleenheerser) en democratie(macht bij volk). Onstaan van monotheistische
geloven(jodendom&christendom)
KA4. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap
en politiek in de Griekse stadsstaat
Denken over burgerschap en politiek vooral over democratie in Athene.
Oude Grieken-> polytheisme(meerdere goden) en verstandelijk beredeneren. Archimedes
en Pythagoras-> wetenschappers (wiskunde, natuurkunde, geneeskunde). Griekenland
bestond uit veel steden met een eigen bestuur,leger,geld,cultuur->stadsstaat(polis). Athene,
grootste, machtigste poleis, heeft achtereenvolgens een monarchie, aristocratie, tirannie en
democratie.
KA5. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
, Romeinen veroveren Griekenland-> onder indruk van de cultuur-> nemen veel bouwkunst
en wetenschap over-> Grieken meegenomen om te werken in Rome-> ontstaan van
Grieks-Romeinse cultuur-> verspreid over Europa(met name via bouw/beeldhouwkunst)
door uitbereiding Romeinse Rijk.
KA6. De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich
in Europa verspreidt
Romanisering: hoogontwikkelde Grieks-Romeinse beschaving verspreidt zich over Europa
Door imperialistische veroveringsoorlogen verspreidt de cultuur zich over Noordwest-Europa
en rond middellandse zee. Er heerste lang tijd rust (pax romana)
KA7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur
van Noordwest-Europa
Romeinen wilde rijk uitbereidde-> conflict met Germanen/ botsing met Germaanse cultuur.
Romanisering betekent veel voor latere bloei in gebieden in noorden, waar Germanen leven.
Late oudheid-> Germanen dringen vanuit het Noorden door in Romeinse Rijk-> leidt tot
uiteenvallen van westerse deel van het Romeinse rijk(3e eeuw) in Germaanse staten.
Germanen drongen binnen en startte eigen staten. 476-> laatste Romeinse keizer afgezet
door Germanen. Oost-Romeinse rijk(Byzantijnse rijk) bleef bestaan tot 1453. Limes: grens
tussen romeinse en germaanse rijk.
KA8.De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste
monotheistische godsdiensten
Inwoners Romeinse rijk moeten Romeinse keizer vereren als god (polytheisme).
Joden(midden-oosten) zijn eerste die geloven in één god(monotheisme): Jahweh, onder
leiding van koning David wordt Jeruzalem hoofdstad van joodse rijk.1e eeuw n.Chr: onstaan
Christendom uit Jodendom. 4e eeuw n.Chr: Christendom staatsgodsdienst Romeinse rijk.
Verschillen Jodendom en Christendom leidt tot spanning. 7e eeuw n.Chr: onstaan Islam
(Allah, profeet Mohammed).
3. Middeleeuwen
Tijdvak 3: 500-1000 tijd van monniken en ridders
Voor middeleeuwen: Grieks-Romeinse cultuur, na middeleeuwen: Renaissance. In de rijken
van de Merovingers en Karolingers ontstaat in vroege middeleeuwen een levendige
hofcultuur. Late middeleeuwen-> Italiaanse stadstaten lopen voorop in ontwikkeling
filosofische, politieke en artistieke stromingen.
Uiteenvallen Romeinse-Rijk-> steden en wegen verdwijnen in Europa, handel komt tot
stilstand. Periode met machtige vorsten: Karel de Grote, verspreiding Christendom, opkomst
wereldgodsdienst Islam. Geestelijkheid en adel bezetten belangrijke posities in samenleving.
Vikingen en noormannen zorgen voor chaos en vernieling-> plunderen. Geen geldverkeer
en nauwelijks bevolkingsgroei.
KA9. De verspreiding van het christendom in geheel Europa
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller milaouwehand. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now