GESCHIEDENIS VAN DE ARCHITECTUUR H2: FORMELE VERNIEUWING
ART NOUVEAU EN DE WEG NAAR ABSTRACTIE
Streven naar architectuur die een expressie vormt van het heden en niet meer van het verleden
Art Nouveau
Stroming
Overkoepelende benaming voor een artistieke tegenbeweging die ontstonden begin 20 ste E
o ‘vernieuwend/vernieuwing’, ‘jeugdig’, ‘bevrijdend’, ‘hedendaags’ = kernwoorden
o Mensen gaan zich bewust afzetten tegen iets
o Kortstondige bloeiperiode (10 jaar +/-)
o Effect blijft lang hangen
Kortstondige effect van het nieuwe
Art nouveau ontstaat niet zomaar
Verschillende ideeën in de lucht die samen komen in harmonie
Dingen die met elkaar kruisen en iets vormen (= art nouveau)
Op zoek naar iets nieuw
‘formele vernieuwing’
o Vernieuwende blik op architectuur
o De vorm, het oppervlak
Veranderd er anders veel? Weten we niet!
In eerste instantie reactie op ‘onwaardigheid’ van historiserende en eclectische stijlen
o Overdreven monumentaliteit, zwaarwichtigheid en academisme
<-> karakter Art Nouveau
====> decoratief, oppervlakkig
Art nouveau: ook politieke en maatschappelijke dimensie
====> kondigde nieuwe maatschappelijke orde aan
Komaf met historicisme met classicistisch geïnspireerde gebouwen die “eender waar”
konden staan
====> bv gaudi en mackintosh verzetten zich hiertegen
Art nouveau
= principes vitalisme
Kenmerken Art Nouveau in de architectuur
1. Organische vormentaal
= Invloed botanische studies en oriëntaalse kunst
= Vitalisme: materie = leven > vloeiende ‘zweepslag’-lijn
“alle materie en vorm bezitten een inwendige kracht afkomstig van een levend organisme
====> uitdaging: interne leven en kracht zichtbaar maken/de vorm te laten bepalen
Voedingsbodems
o Inspiratie uit botanische studies
o Japonisme/japanse prentenkunst = zoeken naar essentie beweging of vorm centraal
& minimalisme en functionaliteit van de japanse architectuur
, o John Ruskin en de arts & craft movement rond William Morris
= reactie esthetische vervuiling en sociale disruptie van de Industriële revolutie
= totaal ontwerp – morele dimensie esthetiek
= reactie op goedkope massaproductie
= streven naar herwaardering handenarbeid, kwaliteit en traditie
= ARCHITECTUURPROJECT = TOTAALKUNSTWERK
o Constructief rationalisme (le duc – relatie structuur en ornament)
= 19e eeuwse architectuur: zwaar
= art nouveau architectuur: licht, organisch, dynamisch, natuur als inspiratie
= eerlijke expressie
= gietijzer maakt lichte constructie mogelijk
Bv. Old England
Gebouw uit gietijzer, 2/10 open en 8/10 gesloten
Organische vormentaal vormt bewust contrast
Zwart/wit => wordt bewust gezocht
Niet volwaardig art nouveau => Decoratie achteraf aangebracht
2. Totaalkunstwerk
= Esthetisch totaalconcept: van deurklink tot structuur
Morris: ‘het schone is een uitdrukking van het goede’ + positief effect
Ontwerpen = harmonische totaalomgeving
= reactie op snelle industrialisering en smakeloosheid
Ontwerpen = interieur, decoratie, meubilair, gordijnen, eetservies
ARCHITECTUURPROJECT = TOTAALKUNSTWERK
3. Politiek en maatschappelijk engagement
= Progressieve’ stijl van jonge industriële elite
= vernieuwers, springen mee op de kan van de nieuwe stijl
= huis/bedrijf zal dan gezien worden als ze meedoen
VICTOR HORTA (1861-1947)
Belangrijkste architect Art Nouveau
Leerperiode = traditionele vormgeving
Parijs (1878-1880)
Ecole des Beaux-arts
invloed Viollet-le-Duc
= toen wereldtentoonstelling 1889
= huid van het gebouw moet de structuur subtiel verraden
Brussel
o Stage bij Alphonse Balat:
= de architect van de haute bourgeoisie + favoriet Leopold II
= serres van Laken (1874-1890)
====> fenomenale beheersing gietijzer en vlak glas
= Nieuwe materialen voor grote oppervlakken
====> intieme vlechting van structuur en ornament
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuvia2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.41. You're not tied to anything after your purchase.