Class notes
Internationaal Privaatrecht
- Course
- Institution
College aantekeningen van het mastervak Internationaal Privaatrecht (Engels en ook vertaald naar het Nederlands)
[Show more]
Seller
Follow
cicelini
Reviews received
Content preview
Internationaal Privaatrecht2021-2022
Hoorcollege
,College 1: Introductie en verwijzingsregel
Vandaag
Introductie van het internationaal privaatrecht (IPR)
- Begrip en functie van het IPR
- Bronnen van het Nederlandse IPR
- Het vereiste van internationaliteit
Functie en structuur van de verwijzingsregel
- De meerzijdige conflictenregel of verwijzingsregel
Kwalificatie
Begrip en functie van het IPR
- Waarom IPR?
o MH17
Nederlands vliegtuig dat boven Oekraïne wordt neergeschoten. Alle inzittenden
komen om. Een van de vragen die rijst is: hebben de nabestaanden van de inzittenden
recht op affectieschade? Zou Nederlands recht van toepassing zijn, dan zou het
antwoord ontkennend moeten luiden. Inmiddels hebben we de Wet Affectieschade
geïmplementeerd, maar deze tragische gebeurtenis vond plaats in 2016 en toen was
die wet er nog niet. Echter, de gebeurtenis vindt plaats in Oekraine. Een hoofdregel
van IPR is dat de gevolgen van een onrechtmatige daad beheerst wordt door het recht
van de plaats waar de directe schade intreedt. Dat zou hier verschil kunnen maken.
Deze casus geeft al impliciet aan wat de twee bestaansredenen van het IPR zijn.
1) We hebben het IPR nodig omdat er rechtsverhoudingen zijn die zich niet storen
aan landsgrenzen die internationaal zijn. Iemand met een Nederlandse
nationaliteit kan in het huwelijk treden met iemand met een Marokkaanse
nationaliteit. Je kunt een auto in Duitsland kopen. Een Nederlandse BV moet
kunnen fuseren met een Duitse GmbH. Dat zijn casusposities/feitencomplexen die
met meerdere landen te maken hebben.
2) Als we een wereldrecht zouden hebben (1 mondiaal privaatrecht, overal ter
wereld hetzelfde IPR) dan zou het IPR niet nodig zijn. Dat is utopisch. Het kan
zelfs onwenselijk zijn om te streven naar 1 mondiaal recht. Voorbeeld Turkije: na
de val van het Ottomaanse Rijk wilde Ataturk Turkije moderniseren. Als
onderdeel daarvan heeft men een modern BW ingevoerd dat heel sterk op het
Zwitserse BW was gebaseerd. Tot op heden bestaan er academische banden
tussen Turkije en Zwitserland vanwege het nauwe verwantschap tussen het recht
in die landen. Ook het Zwitserse familierecht ging in Turkije gelden, maar dat
werkte niet. Dat komt omdat het familierecht in Turkije door de islam wordt
bepaald en in Zwitserland door het christendom.
Dat neemt niet we dat er ook succesvolle pogingen zijn geweest in het verleden
om bepaalde segmenten van het privaatrecht eenvormig te maken. Bijvoorbeeld:
voor de internationale koop van roerende zaken is het Weens Koopverdrag dat
regels van kooprecht formuleert, specifiek voor internationale
koopovereenkomsten. Zelfs dan zien we dat het IPR niet altijd is uitgespeeld.
, - Waarom IPR? Twee redenen:
o 1) Internationale rechtsverhoudingen
§ Zie casus
§ Denk aan MH17. Nederlands passagiersvliegtuig met grotendeels
Nederlandse passagiers dat in Oekraïne neerstort.
o 2) Rechtsverscheidenheid
§ Voorbeelden
§ Denk aan MH17. Mogelijk is het recht in bijvoorbeeld Oekraïne wat betreft
de schadevergoeding anders dan het Nederlands recht.
Andere voorbeelden (dan MH17):
- HEMA
Hema is een aantal jaar geleden overgenomen. Overname is gefinancierd. Hema had een
financieringslast van 600 miljoen euro. Die last was door Hema niet meer te dragen.
Schuldeisers van Hema zijn tot een plan gekomen: schuldenlast werd teruggebracht naar 300
miljoen en schuldeisers kregen i.p.v. geld, aandelen. Die aandelen konden worden verkocht.
Probleem: niet alle schuldeisers stemden in. De schuld vloeide voort uit 1 geldlening. Volgens
de voorwaarden was het nodig dat alle schuldeisers zouden in stemmen met de reductie naar
300 miljoen. Aantal schuldeisers verzetten zich. Toen dit speelde was er naar Nederlands recht
niet iets beschikbaar dat minderheidsschuldeisers kon dwingen akkoord te gaan met een
akkoord bereikt door de meerderheid van de schuldeisers. Het Engels recht kende die
mogelijkheid wel. Je ziet hier een internationale rechtsverhouding: het gaat om Nederlandse
vennootschappen die een schuld hadden die werd beheerst door het recht van New York.
Bovendien was het naar Engels recht in die tijd wel mogelijk om aan de rechter te vragen dat
meerderheidsakkoord voor de minderheid verbindend te verklaren, wat naar Nederlands recht
toen niet mogelijk was.
Dus:
Aan de twee bestaansredenen voor het IPR is voldaan:
1. Internationale rechtsverhouding
Nederlandse vennootschappen, New Yorkse schuld, Engelse rechter
2. Rechtsverscheidenheid
Het Engelse recht bood een mogelijkheid die het Nederlandse recht toen nog niet kende.
Inmiddels kent de Nederlandse wet wel een vergelijkbare mogelijkheid.
- Amazon
Als je iets koopt via Amazon dan zul je door bepaalde toetsen in te klikken de toepasselijkheid
van het recht van bijvoorbeeld California aanvaarden. Kan is groot dat dat recht jou als
consument veel minder beschermt dan het Nederlandse recht. In Nederland heb je 14 dagen
kopersbescherming, maar stel in Amerika niet. Dan heb je een IPR casus:
1. Internationale rechtsverhouding
In Nederland woonachtig en je sluit overeenkomst met een Amerikaanse vennootschap
Amazon.
2. Rechtsverscheidenheid
Het Nederlands recht zegt dat je die overeenkomst binnen 2 weken kunt ontbinden, terwijl
het toepasselijke New York recht die mogelijkheid niet kent.
, Begrip en functie van het IPR
- Indeling IPR
IPR bestaat uit de volgende 3 hoofdonderdelen:
Rechtsmacht, conflictenrecht en herkenning en tenuitvoerlegging.
- 1. Rechtsmacht: internationaal bevoegde rechter
Als we het IPR bekijken vanuit het perspectief van de rechter/procederende partijen, dan is de
eerste vraag die we ons moeten stellen niet ‘welk recht is van toepassing?’. De eerste vraag
die de rechter/advocaat moet stellen is: ‘’Is de Nederlandse rechter wel bevoegd?’’ Dat is een
belangrijk onderdeel van IPR wat we ‘rechtsmacht’ of wel ‘internationale bevoegdheid’
noemen. De centrale vraag is dan: ‘’Is de Nederlandse/Duitse/Turkse rechter bevoegd om te
beoordelen over het geschil van partijen’’. Daarvoor hebben we een aantal regels die gelden in
Nederland. Die zijn voor het merendeel van internationale aard:
o Brussel l Verordening
Vrijwel de belangrijkste regeling is Brussel l. Dit is een EU verordening die de
internationale bevoegdheid van de rechter van de lidstaten regelt voor vrijwel alle
privaatrechtelijke geschillen. Belangrijkste uitzondering is faillissement. Daarvoor
hebben we een bijzondere verordening.
o Haags Forumkeuzeverdrag
Belangrijk geworden in de praktijk. Dat komt door Brexit. Brussel 1 Verordening
geldt als uitgangspunt alleen maar wanneer de vraag aan de orde is of de rechter van
een lidstaat bevoegd is/rechtsmacht heeft. Sinds 1 januari 2021 is het VK geen
lidstaat meer van de EU. In de overname/financieringspraktijk wordt heel vaak
gekozen voor het Engelse recht en voor de bevoegdheid van de Engelse rechter. In de
praktijk gebeurt het heel vaak voor dat een Nederlandse onderneming een
overeenkomst sluit met de Duitse bank waarbij partijen kiezen voor het Engelse recht
en de Engelse rechter. Tot voor kort konden we zeggen dat de Nederlandse rechter de
bevoegdheid van de Engelse rechter moet aanvaarden en zichzelf onbevoegd moet
verklaren op basis van Brussel l. Nu biedt Brussel l daarvoor geen basis. Oplossing:
VK heeft Haags Forumkeuzeverdrag geratificeerd. Dat betekent dat als partijen
hebben gekozen voor Engelse rechter en vormkeuze voldoet aan de voorwaarden van
dat verdrag, dan zal de Nederlandse rechter zich onbevoegd moeten verklaren (niet
meer op basis van Forum 1, maar op basis van Haags Forumkeuzeverdrag).
o Verdrag van Lugano (ook wel Parallelverdrag genoemd).
Dit verdrag bevat een bepaling dat vrijwel identiek is aan Brussel l, maar dan voor
landen die geen lidstaat van de EU zijn maar daarmee wel nauw geassocieerd zijn (via
de Europese economische ruimte, Europese vrij handelsorganisatie). In ieder geval
IJsland, Noorwegen, Zwitserland. VK wil dat dit verdrag in werking treedt ook voor
Engelse, Schotse en Noord-Ierse vonnissen omdat het een breder toepassingsgebied
heeft dan Haags Forumkeuzeverdrag. De Europese commissie verzet zich daartegen.
Het is aan het Europees Parlement en Europese Raad om hier een beslissing in te
nemen. Maar de Europese Commissie zegt: Verdrag van Lugano is gecreëerd voor
landen als Zwitserland, Noorwegen en IJsland die een nauwe associatie met EU
willen, het VK wil dat nadrukkelijk niet. Dan kunnen ze niet toetreden.
o Art. 1 – 14 Rv
In het geval dat noch Brussel 1, noch Haags Forumkeuzeverdrag, noch Verdrag van
Lugano van toepassing is, hebben we ook nog eigen nationale regels over de
rechtsmacht (de internationale bevoegdheid van de Nederlandse rechter). Hoewel het
IPR internationaal is, zien we dat een gedeelte van de rechtsbronnen helemaal niet
internationaal zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cicelini. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now