Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
In deze samenvatting staat alles wat je moet weten voor je toets over hoofdstuk 5. De samenvatting is duidelijk en overzichtelijk. Veel succes met leren!
- Kenmerkend aspect 1 : Het veranderde mens -en wereldbeeld van de
renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
- Kenmerkend aspect 2 : De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de
klassieke oudheid
Wat is de Renaissance? : Wedergeboorte van de Grieks-Romeinse cultuur
1. Culturele Stroming: architectuur, literatuur, beeldhouwkunst, schilderkunst etc.
2. Aanzet tot wetenschappelijk denken (kennis kritisch benaderen)
3. Andere mentaliteit: jezelf ontwikkelen, mens staat centraal, actieve burgers
Opkomst renaissance
- de eerste tekenen van de Renaissance waren al merkbaar in het Italië van de
14e eeuw. Steden als Florence, Venetië en Milaan waren in deze tijd
zelfstandige stadsstaten. Ze behoorden officieel tot het Heilige Roomse Rijk,
maar werden niet zo sterk bestuurd door de keizer en de paus. Deze
Italiaanse steden maakten een grote (culturele) bloei door en handelden met
zowel het Midden-Oosten als met Noord-Europa. De rijkdom zorgde ervoor
dat de stedelijke elites een andere mentaliteit aanhingen → carpe diem
- Er was ook een uitwisseling van nieuwe ideeën, doordat veel Griekse
geleerden na de val van Constantinopel in 1453 naar Italië vluchtten. Zij
namen Griekse teksten mee uit de klassieke oudheid. Deze instroom van
nieuwe kennis en de hernieuwde focus op de klassieke oudheid leidde tot het
bestuderen van de Griekse en Romeinse klassieke werken
Renaissance begon in ItaIië, vanwege :
1. kruistochten : erfgoed van Grieken en Romeinen teruggebracht naar Italië
2. In Italië veel Romeinse resten
3. Rijke handelaren en bestuurders financierden : schilderijen, beelden, paleizen →
macht en aanzien!
→ Kenmerkend aspect : Veranderend mens- en wereldbeeld ( van de renaissance )
Middeleeuwen Renaissance
Mensbeeld 1. Mens werd gezien als 1. Wereld was Gods
zondig schepping en genoten
2. Wereld door God daarvan
geschapen in de handen 2. Mens was uitverkoren de
van de duivel geraakt schepping te vervolmaken
3. Focussen op God en 3. Wereld perfectioneren
hiernamaals 4. Mens en leven op aarde
4. Memento mori centraal
5. Carpe diem
Wereldbeeld 1. Bijbels gebaseerd op 1. Experimenteren + zelf
aannames onderzoeken zoals de oude
2. Geocentrisme Grieken deden
2. Heliocentrisme
, → Kenmerkend aspect : nieuwe wetenschappelijke belangstelling = zelf experimenteren en
onderzoek doen
- Copernicus ( heliocentrisme ) en Leonardo Da Vinci ( Uomo Universalis =
alleskunner )
- Onderzoekingen van anatomie
→ Kenmerkend aspect : hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
- De Italiaanse kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed, de
nalatenschap van de Grieks-Romeinse cultuur, dat in de vorm van ruïnes en
beeldhouwwerken volop in Italië aanwezig was
- Probeerden te overtreffen
- Nieuwe ontdekking van de kunst = perspectief
- Thema was niet alleen meer het geloof maar ook thema’s uit de oudheid
- Mens onderzocht de anatomie om de personages zo realistisch mogelijk af te
beelden
Humanisten : Geleerden die zich richtten op de studie van de oudheid en bestuurde
de bijbel
- Vinden de vrijheid en waardigheid van de mens belangrijk
- Zij bestudeerden de teksten kritisch om de oorspronkelijke betekenis te
doorgronden en te herstellen
- Verspreiding van de renaissance en het humanisme konden zich door de
boekdrukkunst snel naar Noord-Europa verspreiden
Verspreiding over Europa
- Het humanisme ontwikkelde zich niet overal hetzelfde → humanisten uit
landen rond het noorden van de Alpen richtten zich niet op de herleving van
de klassiek oudheid, maar op de wedergeboorte van het oorspronkelijke
christendom
→ belangrijkste vertegenwoordiger van dit christelijk humanisme was Erasmus
- Hij had een afkeer van dogmatische redeneringen van intolerante theologen,
die hadden volgens hem niks met het christendom te maken
- Om het christendom te ‘zuiveren’ vertaalde hij het nieuwe testament uit het
Grieks → de bijbel, die de kerk gebruikte zat vol fouten
- beschreef dat allemaal in ‘Lof der zotheid’
- door dit soort kritiek scheurde later de kerk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasmijnbraam. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $25.05. You're not tied to anything after your purchase.