Summary
Samenvatting Inleiding in het Nederlandse recht, ISBN: 9789082849554 De juridische gereedschapkist
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting de juridische gereedschapskist, staat alles in wat je nodig hebt.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lindsaymerlebals
Content preview
De juridische gereedschapskist.Inleiding in het Nederlandse recht.
Samenvatting
Inhoud
1; Recht in het algemeen........................................................................................................................3
Inleiding..............................................................................................................................................3
De rechtsbronnen...............................................................................................................................3
Materieel en formeel recht................................................................................................................4
De rechtsgebieden..............................................................................................................................4
Het staatsrecht...............................................................................................................................4
Het bestuursrecht...........................................................................................................................5
Het strafrecht.................................................................................................................................5
Het burgerlijk recht.........................................................................................................................6
Publiekrecht en privaatrecht..............................................................................................................6
Andere indelingen van het recht........................................................................................................7
Hoofdstuk 2; Recht en staat...................................................................................................................7
Inleiding..............................................................................................................................................7
Verdeling van de overheidsmacht: De Trias Politica...........................................................................7
De Trias Politica in Nederland.............................................................................................................8
De wetgevende macht....................................................................................................................8
De uitvoerende macht....................................................................................................................9
De rechtsprekende macht..............................................................................................................9
Nederland: een democratische rechtsstaat......................................................................................10
Democratie...................................................................................................................................10
Rechtsstaat...................................................................................................................................10
Parlementair stelsel......................................................................................................................11
Hoofdstuk 3; De wetgeving..................................................................................................................12
De wet als rechtsbron.......................................................................................................................12
Wetten in materiële zin................................................................................................................12
Wetten in formele zin...................................................................................................................12
Wetgeving van de centrale overheid................................................................................................13
De grondwet.................................................................................................................................13
Wetten in formele zin...................................................................................................................13
Algemene maatregelen van bestuur.............................................................................................13
1
, Ministeriële regelingen.................................................................................................................14
De bevoegdheid tot wetgeving.........................................................................................................14
Attributie......................................................................................................................................14
Delegatie.......................................................................................................................................15
Subdelegatie.................................................................................................................................15
De bekendmaking van wetten..........................................................................................................16
Voorrang van wetgeving...................................................................................................................17
Hiërarchie: de hogere regel..........................................................................................................17
Overgangsrecht: de nieuwe regel.................................................................................................17
Specialiteit: de speciale regel.......................................................................................................18
Hoofdstuk 4; De rechtspraak................................................................................................................18
Afdeling 1. Beginselen van behoorlijke rechtspraak.........................................................................18
De zitting is openbaar...................................................................................................................18
De uitspraak is openbaar..............................................................................................................18
De rechter is onafhankelijk...........................................................................................................18
De rechter is onpartijdig...............................................................................................................19
De uitspraak is gemotiveerd.........................................................................................................20
Beide partijen worden gehoord....................................................................................................20
De behandeling geschiedt binnen een redelijke termijn..............................................................20
Rechtspraak geschiedt door beroepsrechters..............................................................................20
Afdeling 2. De rechterlijke macht.....................................................................................................20
Handhaving van het recht.............................................................................................................20
Het openbaar ministerie...............................................................................................................21
Rechtspraak in eerste aanleg............................................................................................................22
De bevoegdheid van de rechtbank...............................................................................................22
De bevoegdheid van de kantonrechter........................................................................................23
Relatieve bevoegdheid van de gerechten.....................................................................................24
Rechtspraak in hoger beroep en cassatie.........................................................................................24
De gerechtshoven.........................................................................................................................25
De Hoge Raad der Nederlanden...................................................................................................25
De procureur-generaal bij de Hoge Raad......................................................................................26
Vindplaatsen van de rechtspraak.....................................................................................................26
Afdeling 3. De rechtspraak als rechtsbron........................................................................................27
Interpretaties van de wet.............................................................................................................27
2
, 1; Recht in het algemeen.
Inleiding.
Een mens leeft altijd in contact met zijn medemens, hij kan deelnemen aan kleine
samenlevingsverbanden of juist wat grotere. In deze samenlevingsverbanden ontstaan soms ook
conflicten. Om deze conflicten voor te komen of om te beslechten zijn er mechanismen nodig, zoals
het recht. Het recht is er om de vrede te bewaren en om de belangen van de individuele leden van de
samenleving te beschermen. Niet alle conflicten worden opgelost door middel van het recht, en soms
heeft het recht weinig zin bij bepaalde conflicten.
Ieder mens geeft zichzelf ook al beperkingen waardoor ze zich inhouden met hun eigen laten en
doen. Verder hebben ze ook regels die dit doen. Bij het nastreven van eigen belangen en lichamelijke
behoeftes is een botsing met de belangen van anderen niet te vermijden. Hier komt het recht in
zicht, bij tegenstrijdige of geen tegenstrijdige belangen verloopt het menselijk contact volgens de
rechtsregels. Zij hebben als doel menselijke gedragingen te ordenen en daarmee ook te uniformeren,
zodat ze gelijk zijn voor iedereen. Rechtsregels beogen dus een zekere maatschappelijke ordening
van menselijk gedrag. Dit gebeurd door het vaststellen van voorschriften met een verbod of gebod
erin. De meeste rechtsregels beogen door het voorschrijven van het gedrag een zekere gerechtigheid
te bevorderen. Ook speelt de doelmatigheid vaak een rol, bij andere regels staat juist gerechtigheid
centraal. Naast het ordenen van het menselijke gedrag heeft het recht nog een tweede belangrijke
functie. De regels moeten worden gehandhaafd, daarom moet er toezicht worden uitgeoefend op de
niet-naleving van de regels en dan kunnen deze conflicten aan een rechten worden voorgelegd.
“De vredestichtende en vredesbewarende rol van het recht in de samenleving heeft twee functies.
Het recht ordent menselijk gedrag door het stellen van regels en het ervoor dat het recht dat die de
regels worden gehandhaafd door geschilbeslechting.”
De rechtsbronnen.
Onder het woord ‘recht’ verstaan we het geheel van geldende regels. We gebruiken de term positief
recht (objectief recht) bij de optelsom van alle rechtsregels die hier op dit moment gelden. Het is van
belang om deze regels te onderscheiden van voorschriften die voortvloeien uit moraal of de
godsdienst en de fatsoensregels. Fatsoensregels hebben wel invloed op het positieve recht maar zij
hebben geen rechtskracht.
Het positieve recht is door de mens gemaakt, maar er is ook natuurrecht. Dat is het recht dat voor
iedereen geldt ongeacht plaats en tijd omdat het door de ‘natuur’ is gegeven. Eerder werden de
natuurrechten samengevoegd bij het positieve recht en daardoor kwam het natuurrecht steeds meer
op de achtergrond. Hedendaags speelt het natuurrecht geen rol meer in het rechtsleven.
Het objectieve recht zijn doel is het ordenen van de verhoudingen tussen personen, deze regels
hebben op zich zelf geen doel maar als ze in concrete werkelijkheid telkens worden toegepast zodra
het staat beschreven, dan komt er op die manier als het ware tot leven.
Dan spreken we van subjectief recht, daar verstaan we onder de bevoegdheid die iemand in een
concreet geval aan de regel van objectief recht ontleent. Hierbij hoort dan ook de tweede betekenis
van recht; een recht is een aan het objectieve recht ontleende, individuele bevoegdheid. De Engelse
taal heeft hier ook twee verschillende woorden voor;
- Law -> algemene regel / objectief recht
- Rights -> individuele bevoegdheid / subjectief recht
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindsaymerlebals. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now