Samenvatting van het vak Bestuursrecht wat in het tweede jaar wordt gegeven van Rechtsgeleerdheid. De samenvatting is geschreven aan de hand van de hoorcolleges en voorgeschreven literatuur met aanvullingen uit de werkgroepen. De perfecte voorbereiding voor je tentamen!
Week 3: Levering bij voorbaat, voorwaardelijke overdracht, tussenpersoon en derdenbescherming
Week 4: Normering van bestuursrechtelijk overheidshandelen
Week 5: Handhaving
Week 6: Overheid en privaatrecht
Week 7: Overheidsaansprakelijkheid
,Week 1: Plaatsbepaling van het bestuursrecht
Onderwerp 1: Inleiding op het Bestuursrecht
Er zijn drie centrale vragen waar het bestuursrecht op ziet.
1. Over welke instrumenten beschikt het overheidsbestuur?
2. Wat zijn de normen voor het overheidsbestuur die in acht moeten worden genomen bij het
besturen?
3. Wat zijn de mogelijkheden voor rechtsbescherming voor betrokken burgers?
Er zijn 4 verschillende functies van het bestuursrecht:
1. Met de ordende functie wordt gedoeld op de oorspronkelijke functie van het bestuursrecht:
zorg voor openbare orde, buitenlandse betrekkingen en defensie.
2. Presterende functie richt zich op het realiseren en onderhouden van voorzieningen.
3. De sturende functie werd belangrijk zodat de overheid de economie kon sturen (door
vergunningen, subsidies etc.)
4. De arbitrerende functie ziet erop dat de overheid keuzes moet maken bij conflicterende
belangen en knopen moet doorhakken.
Het legaliteitsbeginsel beschermt burgers tegen willekeur, omdat het een wettelijke grondslag
vereist voor overheidshandelen. Het legaliteitsbeginsel waarborgt de rechtszekerheid, doordat
burgers voorafgaand weten welke regels het overheidshandelen reguleren. Een ander belangrijk
begrip dat hier wordt genoemd is het primaat van de wetgever. Dit gaat uit van de gedachte dat de
regels waarop de overheid zich baseert democratisch tot stand zullen zijn gekomen, namelijk door
een wetgever die (deels) wordt gekozen door het volk. Op deze manier is het dus gerechtvaardigd
dat burgers gehouden kunnen worden aan regels.
De bestuursorganen bepalen steeds vaker wat rechtvaardig is, in plaats van de wetgever, dit wordt
de terugtred van de wetgever genoemd.
De kwaliteit van het overheidsbestuur wordt gewaarborgd door vier schakels. Ten eerste door het
bestaan van kwalitatieve wetgeving, op grond waarvan bevoegdheden worden uitgevoerd. Ten
tweede door politieke controle, waarmee wordt voorkomen dat het bestuur slordig te werk gaat. Ten
derde door controle door de rechter. Tot slot is het ook mogelijk dat bestuursorganen elkaar in de
gaten houden. Zo kennen we in het bestuursrecht repressief en preventief bestuurlijk toezicht.
Onderwerp 2: Beginselen en uitgangspunten
Pijlers van de democratie
- Volkssoevereiniteit overheidsmacht ligt bij de burgers
- Machtenscheiding bevoegdheden worden verdeeld
- Werking van de (politieke) verantwoordelijkheid
- Openbaarheid van bestuur
Beginselen
- Het specialiteitsbeginsel schrijft voor dat de overheid het algemene belang moet behartigen
en bevoegdheden moet inzetten voor de hiervoor bedoelde doelen (art. 3:4 lid 1 Awb).
- Het rechtszekerheidsbeginsel kan worden opgedeeld in een formeel en een materieel
rechtszekerheidsbeginsel. Het formele beginsel ziet op duidelijke begrenzingen van
bestuursbevoegdheden en op de eis van ondubbelzinnigheid wanneer de rechtspositie van
een burger wordt bepaald. De materiële uitwerking van dit beginsel ziet erop dat het
geldende recht wordt toegepast en besluiten niet met terugwerkende kracht kunnen
werken.
- Het gelijkheidsbeginsel vergt dat gelijke gevallen ook gelijk worden behandeld.
, - De bestuursrechter verwacht van het bestuur een consistent en doordacht bestuursbeleid.
Onderwerp 3: Algemeen en bijzonder bestuursrecht
Met bijzonder bestuursrecht wordt gerefereerd naar het bestuursrecht waarin bevoegdheden,
rechten en plichten geregeld zijn. Het algemene bestuursrecht omvatten de gehele verhouding
tussen burger en bestuur.
Er zijn:
- Dwingende regels deze regels gelden altijd. Meestal, behalve niet met uitzondering
- Regels van regelend bestuursrecht Deze regels zullen in de meeste gevallen geschikte
regels zijn. Het is voor deze regels mogelijk dat een wettelijk voorschrift anders bepaald.
- Regels van aanvullend recht van toepassing als er niks anders is geregeld
- Facultatieve regels Niet, behalve bij duidelijke vermelding
Er zijn vier doelen van de Awb:
1. Het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving;
2. Het systematiseren en waar mogelijk vereenvoudigen van de bestuursrechtelijke wetgeving;
3. Het codificeren van de ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie
hebben afgetekend;
4. Het treffen van algemene voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar hun aard
niet voor regeling in een bijzondere wet lenen.
Onderwerp 5: Formele beginselen
- Beslistermijn
Ten eerste vergt formele zorgvuldigheid dat een besluit op tijd wordt genomen. Dit is een formele
eis. De termijn voor het nemen van een besluit wordt bepaald in de wet. Een redelijke termijn is in
ieder geval ten hoogste acht weken (art. 4:13 Awb).
- Zorgvuldig onderzoek
Een orgaan moet een besluit zorgvuldig voorbereiden (art. 3:2 Awb). Zo moet het bestuursorgaan
zorgvuldig in kaart brengen welke feiten en belangen spelen bij het te nemen besluiten. Dit noemen
we de kennisvergaringsplicht. Het kan zo zijn dat het bestuur een deskundige moet inschalen om hen
te laten adviseren. Zorgvuldig onderzoek vereist ook dat burger gehoord worden.
- Zorgvuldige inrichting
Naast dat het besluit zorgvuldig moet worden voorbereid, moet het besluit ook zorgvuldig worden
gepresenteerd. Een besluit moet duidelijk zijn, het moet vermelden wie het besluit heeft genomen
en een handtekening hebben. Het besluit moet ook voorzien zijn van een kenbare motivering.
Daarnaast moet het besluit altijd verwijzen naar mogelijke rechtsmiddelen voor burgers.
- Bekendmaking
Er kan op twee manieren kennis worden gegeven: bekendmaking en mededeling. Mededeling ziet op
het kennisgeven in een bijzonder geval, aan personen tot wie het besluit zich niet richt. Het doen van
een mededeling van een genomen besluit heeft geen rechtsgevolg. Bekendmaking is vereist voor
inwerkingtreding van een besluit (art. 3:40 Awb), mededeling is dit niet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moniquehilhorst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
