H1. De plaats van het bestuursrecht in het recht
Bestuursrecht is publiekrecht.
Het bestuursrecht beschrijft hoe de overheid haar bestuurstaak moet uitoefenen.
H2. Inleiding bestuursrecht
2.2 Het bestuur behartigt het algemeen belang.
2.3 Besturen bestaat uit feitelijke handelingen en besluiten.
Het bestuur voert feitelijke handelingen uit die voor iedereen zichtbaar zijn; blussen
van brand, aanleg van wegen. Het bestuursorgaan verricht deze handelingen soms
zelf en geeft soms iemand de opdracht.
Het grootste deel activiteiten van een bestuursorgaan bestaat uit besluiten; uitkering,
streekplan.
2.4 De bestuurstaak is afgelopen eeuw gegroeid omdat de overheid geleidelijk op
alle terreinen actief werd. De laatste jaren wilt de overheid juist op minder terreinen
actief zijn en probeert dit terug te brengen.
2.5 In het bestuursrecht heb je bijzonder bestuursrecht en algemeen bestuursrecht.
In het algemeen bestuursrecht vind je de regels die gelden voor alle verschillende
bestuurstaken van de overheid, deze regels gelden in principe altijd.
Het bijzondere bestuursrecht richt zich op de inhoud van verschillende
bestuurstaken; vreemdelingenrecht, milieuwet.
2.6 Waar kan je de regels van het bestuursrecht vinden?
Bestuursrecht vind je in internationale verdragen. Ook vind je bestuursrecht in
wetten, de Awb is de belangrijkste wet voor het algemeen bestuursrecht.
Ook algemeen geldende regels van lagere overheden (gemeente, provinciaal) kan
bestuursrecht bevatten. Uitspraken van bestuursrechter vormen ook een vindplaats
van het bestuursrecht. Gewoonte is ook een rechtsbron, een bepaalde regel of
beginsel als recht wordt ervaren en dat betrokkenen zich eraan houden
H3. Kernbegrippen in het bestuursrecht
3.2 Een bestuursorgaan is een hoofdrolspeler in het bestuursrecht.
- een orgaan van een rechtspersoon dat krachtens publiekrecht is ingesteld of;
a- organen
- een andere persoon of college met enig openbaar gezag bekleed.
b- organen
Een bestuursorgaan is een orgaan van een rechtspersoon.
Rechtspersonen kan je in verschillende soorten verdelen.
Privaatrechtelijke rechtspersonen worden opgericht door mensen of organisaties.
Wordt door middel van een akte bij de notaris opgericht.
Publiekrechtelijke rechtspersonen worden in het leven geroepen. De wet roept
een publiekrechtelijk rechtspersoon in het leven om een deel van de overheidstaak
uit te voeren; gemeente, provincie, Rijk.
We noemen het publiekrechtelijke rechtspersoon ook wel het openbaar lichaam.
De gemeente, provincie en het Rijk zijn een juridische constructie. Zij kunnen zelf
niet handelen en geen besluiten nemen. De organen zijn onderdelen van het
, openbaar lichaam, zij handelen namens de rechtspersoon, en deze organen nemen
de besluiten.
Gemeente: burgemeester, college van B&W, de gemeenteraad
Provincie: commissaris van de koning, gedeputeerde staten, provinciale staten
Rijk: o.a. minister en de regering
Privaatrechtelijke rechtspersonen zoals stichtingen en vennootschappen vallen
buiten de definitie die we hiervoor van een bestuursorgaan gaven.
We noemen de organen van publiekrechtelijke rechtspersonen a-organen.
De personen of colleges met openbaar gezag bekleed noemen we b- organen.
Bij a- organen valt bij alles wat ze doen onder de Awb, bij b- organen geldt de Awb
alleen als zij met hun overheidstaak bezig zijn.
3.3 Er zijn instellingen in het leven geroepen om een deel van de overheidstaak over
te nemen. Dit zijn publiekrechtelijke rechtspersonen; UWV, KVK, DUO.
Deze bestuursorganen noemen we ZBO (zelfstandig bestuursorgaan).
Een een ZBO wordt een bestuursorgaan bedoeld dat zelfstandig een bepaald deel
van de bestuurstaak uitvoert.
Wie is er verantwoordelijk bij een ZBO?
De minister is gedeeltelijk aansprakelijk. De Kamer kan de minister alleen
aanspreken voor zover de minister de bevoegdheid had om toezicht te houden bij
het ZBO.
3.4 De belanghebbende is degene wiens belang rechtstreeks is betrokken bij een
besluit. Het besluit direct invloed hebben op de belanghebbende zelf. Er moet tussen
het besluit en het belang van de belanghebbende een direct verband zijn.
Rechtspersonen kunnen ook belanghebbende zijn, zij kunnen worden geraakt in hun
eigenbelang; minder subsidie, geen bouwvergunning.
Er zijn wel voorwaarde voor een rechtspersoon om als belanghebbende te worden
aangemerkt:
- het bijzondere belang wordt genoemd in de statuten van de rechtspersoon
- moet blijken uit feitelijke werkzaamheden van rechtspersoon.
3.5 De bevoegdheden van de overheid zijn niet onbeperkt, ze worden beperkt door
het legaliteitsbeginsel en het specialiteitsbeginsel.
Het legaliteitsbeginsel houdt in dat bevoegdheden van de overheid altijd hun basis
moeten vinden in de wet.
Het specialiteitsbeginsel houdt in dat het bestuur een bevoegdheid alleen mag
gebruiken voor het doel waarvoor de wet deze bevoegdheid geeft.
3.6 Hoe komen bestuursorganen aan hun bestuursbevoegdheid?
Attributie: bij attributie wordt er een nieuwe bevoegdheid toegekend aan een
bestuursorgaan door middel van een wet.
Delegatie: bestuursorgaan draagt een bestaande bestuursbevoegdheid over aan
een ander bestuursorgaan en deze voert hem dan zelfstandig uit.
Het bestuursorgaan dat zijn bestuurstaak delegeert heet de delegans.
Het bestuursorgaan dat de bevoegdheid heeft gekregen door delegatie heet
delegataris.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophievanderlaan1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.