o
o Boodschap: wat wil ik zeggen
o → taal: hoe spreek ik dit uit
▪ Probleem? ➔ afasie
o Welke spraakbewegingen moeten er gepland en geprogrammeerd worden
▪ Welke bewegingen moeten articulatoren/stemplooien… maken?
▪ Hoe zit het met de ademhaling?
▪ ➔ op corticaal niveau gepland en geprogrammeerd
▪ Probleem? ➔ motorische spraakstoornis: apraxie
• planningsprobleem
o Uitvoering
▪ Spieren aansturen vanuit hersenen
▪ Probleem? ➔ motorische spraakstoornis: dysartrie
• Probleem met motorische uitvoering
• De term sensorimotorische spraakstoornis verwijst naar een groep van spraakstoornissen die
een tekortkoming weerspiegelen in de sensorimotorische planning, de programmering, de
controle of de uitvoering van de spraak
o Feedback en sensibiliteit speelt een rol
• Model
o Om tot spraak te komen moeten we plannen en programmeren ➔ cortex
o Via directe activatieroute naar corticospinale
▪ ➔ signalen vanuit primair motorische cortex naar kernen van craniale
zenuwen en spinale zenuwen
▪ Spinaal = ademhaling
o UMN = upper motor neuronen
o LMN = lower motor neuronen
▪ Kernen van craniale zenuwen
▪ Craniale en spinale zenuwen
o UMN geven signalen aan LMN
o LMN geven signalen aan spieren ➔ contractie ➔ spraak
o We krijgen ook feedback wnr we spreken
▪ Auditief, tactiel, proprioceptief
▪ Auditieve feedback is uniek voor spraak!
1
, ▪ ➔ gaat naar sensorisch systeem
o Sensorisch systeem geeft deze info indirect terug aan cortex ➔ indirecte route
o Eerst langs controlecircuits
▪ Basale ggl
▪ Cerebellum
o Cortex ontvangt info en gaat motorische patronen bijsturen
o Terug signalen via directe activatieroute naar LMN
o + communicatie met controlecircuits
o
• Niet:
o perifere structurele abnormaliteiten (bijv. schisis, laryngectomie, glossectomie,…),
o gehoorverlies
o neurologische problemen die de hogere cognitieve functies (en dus ook de
linguïstische) aantasten
o andere neurologische stoornissen zoals: neurogeen stotteren, sommige vormen van
mutisme, “foreignaccent syndrome”, …
o neurogene/psychogene stemstoornissen
o psychogene stoornissen
o normale variaties in spraakproductie: leeftijdsgerelateerd; stijlgerelateerd
• feedback
o - contact (tactiel) - proprioceptie - pijn - temperatuur - smaak – speekselproductie
o via sensorische banen van n. V, VII, IX, X → kernen in de hersenstam
o + auditieve feedback (nVIII): eindproduct (akoestische signaal) maakt dus deel uit van
het controlesysteem; uniek voor motorische activiteiten
• aangeboren of verworven
• regressief, chronisch of progressief
• geassocieerd met talrijke ziekten die verschillende delen van het CZS of PZS aantasten
• 2 grote categorieën : dysartrie en spraakapraxie
o Dysartrie = probleem met motorische uitvoering
o Spraakapraxie = planningsproblemen
Geschiedenis MSS
• Mayo clinic
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller camilledecoster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.