Summary
Samenvatting Democratie en Participatie
- Course
- Institution
Samenvatting van 10 hoofdstukken van het vak Burger en Bestuur of Democratie en Participatie.
[Show more]
Seller
Follow
bertprovoost
Reviews received
Content preview
Democratie en ParticipatieInhoud
Inleiding ..................................................................................................................................... 4
1. Burger en bestuur: een complexe en veelvormige relatie ............................................... 4
1.1. Verschillende burgerrollen ...................................................................................... 4
1.2. Kwaliteitsdimensies: de overheid evalueren ........................................................... 4
1.3. Classificatie burgerschapsstijlen volgens Dejaeghere en Hooghe: Politieke
interesse – Politiek zelfvertrouwen - Participatie............................................................... 4
1.4. Combinatie van rollen en stijlen .............................................................................. 5
2. Waarom participatie? ...................................................................................................... 5
2.1. De burger is veranderd ................................................................................................ 5
2.2. Het bestuur is verandert .......................................................................................... 5
2.3. Motieven vanuit bestuur voor participatie .............................................................. 6
2.4. Strong versus thin democracy.................................................................................. 6
2.5. Participatiegolven .................................................................................................... 6
3. Classificatiemodellen ...................................................................................................... 6
3.1. Democratietypes (Hendriks) ................................................................................... 6
3.2. Participatieladder (Arnstein) ................................................................................... 7
3.3. Participatiecube ....................................................................................................... 7
3.4. Participatie volgens generatie .................................................................................. 8
3.5. Burgerparticipatie en sociale participatie (De Rynck)............................................. 8
Vertrouwen en Legitimiteit ........................................................................................................ 8
1. Wat is legitimiteit? .......................................................................................................... 8
2. Wat is politiek vertrouwen? ............................................................................................ 9
3. Waarom zijn legitimiteit en politiek vertrouwen nodig? ................................................ 9
3.1. Beleidsbeslissingen naleven en respecteren ............................................................ 9
4. Hoeveel vertrouwen is er nodig en is er een democratische crisis? ................................ 9
4.1. Hoeveel politiek vertrouwen is voldoende? ............................................................. 9
4.2. Crisis van de democratie? ...................................................................................... 10
5. Participatie als remedie? ............................................................................................... 10
5.1. Hoe kan participatie inwerken? ............................................................................. 10
5.2. Kan participatie steun versterken (onderzoek Marien & Kern) ............................ 10
Klachtenmanagement ............................................................................................................... 11
1. Kwaliteit en klachtenmanagement................................................................................. 11
1.1. Soorten kwaliteit ..................................................................................................... 11
1.2. Bescherming tegen onbehoorlijk bestuur ............................................................... 11
1.3. Klachten en klachtenmanagement ......................................................................... 11
2. Ombudsdienst ................................................................................................................12
1
, 2.1. Taakopvatting van de ombudsdienst ......................................................................12
2.2. Kenmerken van ombudsdiensten ...........................................................................12
2.3. Soorten ombudsdiensten ........................................................................................12
2.4. Ombudsnormen ......................................................................................................12
2.5. Spanningen .............................................................................................................12
2.6. Gemeentelijke ombudsdiensten .............................................................................13
Openbaarheid van bestuur ........................................................................................................13
1. Passieve openbaarheid van bestuur ...............................................................................13
1.1. Voordelen voor de burger .......................................................................................13
1.2. Voordelen voor het bestuur ....................................................................................14
1.3. Nadelen ...................................................................................................................14
1.4. Praktijk ....................................................................................................................14
2. Actieve openbaarheid .....................................................................................................14
2.1. Praktijk .................................................................................................................... 15
2.2. Overheidscommunicatie ......................................................................................... 15
2.3. Recente trends ........................................................................................................ 15
Adviesraden ............................................................................................................................... 15
1. Wat zijn adviesraden? .................................................................................................... 15
2. Redenen voor installatie van adviesraden .....................................................................16
3. Soorten en samenstelling adviesraden...........................................................................16
4. Spanningen.....................................................................................................................16
5. Invloed van adviesraden ................................................................................................ 17
6. Kritiek op adviesraden ................................................................................................... 17
7. Adviesraden op lokaal niveau ........................................................................................ 17
Directe democratie ................................................................................................................... 18
1. Vormen van directe democratie en situering ................................................................ 18
1.1. Typologie van Altman ................................................................................................ 18
1.2. Participatieladder .................................................................................................. 18
2. Motivaties voor directe democratie............................................................................... 18
2.1. Voor het gebruik .................................................................................................... 18
2.2. Stijging gebruik MDD’s .......................................................................................... 18
3. Directe democratie in België ..........................................................................................19
3.1. Regionaal niveau .....................................................................................................19
3.2. Lokaal niveau ..........................................................................................................19
4. Effecten op burgers ........................................................................................................19
4.1. Participatory democracy theory ..............................................................................19
4.2. Empirisch onderzoek ............................................................................................. 20
Deliberatieve democratie ......................................................................................................... 20
1. Informele fora ............................................................................................................... 20
2. Formele fora ...................................................................................................................21
2
, 2.1. Deliberative poll ......................................................................................................21
2.2. Burgerpanels ...........................................................................................................21
2.3. Evaluatiecriteria ......................................................................................................21
3. Voordelen en Nadelen deliberatieve democratie .......................................................... 22
3.1. Voordelen ............................................................................................................... 22
3.2. Nadelen .................................................................................................................. 22
Formele inspraak en interactieve beleidsvoering .................................................................... 23
1. Klassieke inspraakprocessen: een probleemstelling ..................................................... 23
1.1. Kritiek .................................................................................................................... 23
1.2. Reactie op kritiek ................................................................................................... 24
1. Omschrijving interactieve besluitvorming .................................................................... 24
2. Verwante concepten ...................................................................................................... 24
3. Park Spoor Noord Antwerpen ....................................................................................... 24
4. Rol van het bestuur ....................................................................................................... 25
4.1. Interactieve beleidsvoering wanneer? ................................................................... 25
4.2. Dilemma’s voor het bestuur ................................................................................... 25
5. Participatiemotieven voor burgers ................................................................................ 25
6. Effecten ......................................................................................................................... 26
6.1. Positieve effecten ................................................................................................... 26
6.2. Negatieve effecten .................................................................................................. 26
Participatie van onderuit .......................................................................................................... 27
1. Definitie en situering ..................................................................................................... 27
2. Houding van het bestuur............................................................................................... 27
2.1. Uitdagingen en vragen voor het bestuur ............................................................... 27
3. Aanpak van het bestuur ................................................................................................ 28
3.1. Typologie van ondersteuning................................................................................. 28
3.2. Rol van de frontlijn ambtenaar .............................................................................. 29
3.3. Wijkbudgetten........................................................................................................ 30
4. Evaluatie van burgerinitiatieven ................................................................................... 30
4.1. Context van succesvolle burgerparticipatie ........................................................... 30
4.2. CLEAR-model ........................................................................................................ 30
4.3. Kritische kanttekening ............................................................................................31
Inspraak van leden in organisaties en politieke partijen ..........................................................31
1. Toegenomen aandacht .................................................................................................. 32
1.1. Voorzittersverkiezingen .............................................................................................. 32
1.2. Stemrecht op congressen ....................................................................................... 32
1.3. Lijstensamenstelling .............................................................................................. 32
2. Motieven ........................................................................................................................ 33
3. Recente trend: niet-leden .............................................................................................. 33
3
, Inleiding
1. Burger en bestuur: een complexe en veelvormige relatie
1.1. Verschillende burgerrollen
- Burger als kiezer
- Burger als partner
- Burger als belastingbetaler
- Burger als gebruiker
- Burger als klager
- Burger als onverantwoordelijke
1.2. Kwaliteitsdimensies: de overheid evalueren
- Kiezer en partner: beleidsvoering: spanning, bevolkingsvertegenwoordigers (=>
openheid, inspraak, referenda, …)
- Belastingbetaler en gebruiker: klantgerichte dienstverlening (=> klantvriendelijkheid,
handvest van gebruiker overheidsdiensten, meer duidelijke formulieren, …) en
organisatie van de dienstverlening (=> efficiëntie, minder hiërarchie,
netwerkorganisaties, …)
- Klager: klachtenmanagement: redelijke en billijke behandeling door bestuur (=>
motiveringsplicht, gelijkheidsbeginsel, ombudsdienst, …)
- Onverantwoordelijke: ethisch perspectief (=> voorlichting, codes, …)
1.3. Classificatie burgerschapsstijlen volgens Dejaeghere en Hooghe: Politieke
interesse – Politiek zelfvertrouwen - Participatie
- Uitgebluste burger (++-)
- Conventioneel actieve burger (+++)
- Monitorial citizen’ (+++)
- Verlegen burger (+--)
- Bescheiden burger (+-+)
- Onbescheiden burger (-+-)
- Opportunistische burger (-+)
- Passieve burger (---)
- Instrumentele burger (--+)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bertprovoost. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now