Summary
Samenvatting Lokale Politiek in Vlaanderen: gemeenten en provincies.
- Course
- Institution
Verrekijkers voor lokale besturen Wendbare lokale besturen Toekomst(scenario’s) voor lokale besturen
[Show more]
Seller
Follow
willemvanaquitanië
Content preview
LOKALE POLITIEK 20221) INLEIDING TOT LOKALE POLITIEK
2) Hetzelfde maar anders
- Politieke partijen, middenveld, privésector en burger die allemaal inspraak
willen in lokaal bestuur (// met nationale politiek; enkel verplaatsing naar
kleinere schaal)
- Verschil met nationale politiek: nabijheid, meer vertrouwen en hogere
tevredenheid
→ Ook: meer inspraakmogelijkheden voor burgers+ privésector heeft grotere
invloed
- Poging tot uniformiteit op groot aantal diverse steden
→ 300 Vlaamse met andere grootte, economie en cultuur
→ Wallonië: 262 ; Brussel: 19 → 581 in totaal
3) Lokale politiek in Europa
- Geografisch onderscheid in continent
→ Noordelijke bestuurstraditie: grote gemeenten, ruime autonomie
→ Zuidelijke bestuurstraditie: kleine gemeenten, strikt toezicht (België)
o Beslissingsmacht met centrum delen: systeem van administratief
toezicht
o Gebrek aan autonomie oplossen door andere functies op centraal
niveau op te nemen (cumulatie) → drang naar political localisme
- Onderscheid vervaagt door hervormingen
→ Vlaanderen schuift van zuidelijk naar noordelijk ideaaltype
→ Let op voor comparatie: interne heterogeniteit wordt genegeerd
4) PROVINCIALE POLITIEK
- Oefenen bevoegdheden autonoom uit, maar onder controle hogere
overheden.
- Verantwoordelijkheid = alles wat niet valt onder algemeen belang van de
federale staat, gemeenschappen of gewesten (of onder gemeentelijk belang)
→ Ook dienstverlening naar gemeentes toe; bv hulp voor digitalisering
→ Grootste uitgaven: cultuur; ondersteuning; milieu, landschap & natuur
- Provincies geven weinig uit; 10x minder dan gemeenten, x35 minder dan Vla
5) Provinciegouverneur: gastcollege Van Cauter
- Algemeen: rol van gouverneur
→ Door gewestregering benoemd, in Vlaanderen ook voorzitter van deputatie
→ Voorzitter provincieraad
o Maar ook commissaris/vertegenwoordiger voor federale en Vlaamse
overheid, en bestuurlijk toezichthouder op lokale besturen
→ Provincieraadsverkiezingen om de 6j, gelijktijdig met
gemeenteraadsverkiezingen
o Vroeger federaal, sinds 2006 regionaal georganiseerd
o Deputatie staat in voor dagelijks bestuur
» Bestaat uit "gedeputeerden" met elk hun eigen bevoegdheid
» Worden voorgedragen door verkozen leden van provincieraad
- Federale bevoegdheden: focus op veiligheid (in enge en brede zin
van het woord)
1
, → Noodplanning (coördinatie bij rampen)
o Toezicht op openbare orde, veiligheid en volksgezondheid op
bovengemeentelijk niveau indien ramp zich voltrekt
→ Verkeersveiligheid
→ Administratief toezicht op de politiezones
→ Brandweer, wapenvergunningen, gevangenissen, overlast, …
- Coördinerende opdrachten
→ Brugfunctie tussen verschillende overheidsdiensten en andere partners
waarmaken
→ Projectmatig, integraal waterbeleid, milieuhandhaving, grens met
buurland, ….
- Bestuurlijk toezicht
→ Lokale besturen: één toezichthoudende overheid (Vlaamse Regering) en
gouverneur als commissaris van die Vlaamse Regering.
→ Algemeen bestuurlijk toezicht heeft vrijblijvend karakter
→ Toezicht vnl. o.b.v. klachten van raadsleden of burgers tegen besluiten
lokaal bestuur
o Klachteninhoud vnl. werking politieke of administratieve organen,
patrimonium, fiscaliteit, rechtspositieregeling, … → maar 23% brief
aan bestuur met opmerkingen
→ Tuchtmiddel: PG kan iedereen uit lokaal bestuur zwieren
→ Steun Audit Vlaanderen: via Minister van Binnenlands Bestuur
- Opvangcrisis ontheemden Oekraïne
→ Als Vlaamse regeringscommissaris faciliteren en aanvuren van
huisvestingsplaatsen
6) Provinciegriffier: parallelle evolutie maar in afgeslankte context
→ Tot '87 federaal benoemd, nu benoemd door provincieraad (mandaat 6j)
→ Provinciedecreet 2005: functie praktisch gelijk aan gemeentesecretaris
(griffier en financieel beheerder bleven titels)
o Voorzitter MAT (FB + enkele leidinggevende) en belast met interne
controle/organisatiebehering
o Ook financieel belangrijker: moet mee handtekenen
→ Vanaf DLB afgeslankt takenpakket: financieel en personeelsgewijs
inkrimping
o Staat in voor voorbereiding/uitvoering beslissingen PR en deputatie +
notuleert
o Algemene leiding provinciale diensten en scharnier tussen bestuur en
administratie
7) Plaats provincies in complex binnenlands bestuur
→ Grondwet stelt drieledige bestuursopbouw: gemeenten + provincies +
centrale overheid
o Lokale politiek werd als controlerende, vierde macht beschouwd maar
eigenlijk doorheen 19E als administratief instrument behandeld
o Met doorbraak politieke partijen werd provinciaal niveau wel belangrijk
→ Twee evoluties in '70s devalueerde provinciaal niveau : federalisme en
fusiegolf '76
→ Vanaf 2000 constant nieuwe intermediaire samenwerkingsverbanden
o Hulpverleningszones, vervoersregio's, … → gem. 68 per gemeente
o Schuldige: regionale overheden vooral, maar ook gemeenten zelf
2
, o Gevolg: weinig efficiëntie (allemaal verschillend werkingsgebied) en
weinig legitimiteit (onverkozen orgaan)
8) Internationaal dominant discours afgelopen twee decennia
→ Vereenvoudigen bestuurlijk landschap: verrommeling schaadt
transparantie
o Hervorming/afschaffing provinciaal niveau?
→ Logica van efficiëntie: schaalvergroting en overheidsverkleining zijn
evident
o Verplichte fusies?
→ Democratische legitimatie: verrommeling verhindert controlemechanismen
o Hervorming/afschaffing IGS?
- Maar, ook aandacht voor: belang identiteit en democratisch draagvlak nodig!
o Onderzoek: tevredenheid met provincie lager dan gemeente, hoger dan
regio
9) GEMEENTELIJKE POLITIEK
10) Inleiding
- GR zogezegd belangrijkste lokale bestuursorgaan
→ Regelt alle zaken van gemeentelijk belang en stelt algemene regels en
gemeentelijke reglementen vast
o Baas in én over de gemeente: formeel vooropgesteld in DLB
→ Maar in praktijk: overvleugeld door college + administratie
o Partijtucht; verdamping beleid uit klassieke gemeentelijke
besluitvormingscircuit!
- Motivatie om GRL te worden zijn eerlijk: belangen verdedigen van bepaalde
groep
→ Niet voor politieke carrière, publiek aanzien of bijhorende vergoedingen
11) Theoretisch ideaaltype van GR en GRL'en
- Representatieve democratie: bediscussiëren publieke zaak en beslissen in
naam van lokale gemeenschap
- Ideaalbeeld: lekenbestuur
→ Amateurs; deeltijds politici die zich wijden aan hogere publieke zaak
→ Geen aparte klasse beroepspolitici die specifieke competenties of
kwaliteiten vereist, moet met beide voeten in lokale gemeenschap staan
- Ideaalrol: stem lokale gemeenschap vertolken (voice) + beleidskeuzes maken
(choice)
→ Wensen/noden lokale gemeenschap oppikken, tegen elkaar afwegen en
aggregeren tot optimale beleidscompromis
→ Gemeente besturen als publieke dienstverleningsentiteit: gemeentebeleid
bepalen en implementatie van beleid nadien controleren
- Ideaal takenpakket: volksvertegenwoordiging, beleidsbepaling, controle (+
verantwoording)
12) Ideaaltype in praktijk onder druk: alle drie de rollen worden
beperkt
- Interne spanningen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller willemvanaquitanië. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83637 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now