The Marketplace to Buy and Sell your Study Material
At Stuvia, you will find the best notes, summaries, flashcards & other study material. Search for your
school or uni and find the study material you need.
www.stuvia.com
Want to earn $103 per month?
Downloaded by: daniquelubberman | daniquelubberman@gmail.com
Distribution of this document is illegal
, Stuvia.com - The Marketplace to Buy and Sell your Study Material
Downloaded by: daniquelubberman | daniquelubberman@gmail.com
Distribution of this document is illegal
, Stuvia.com - The Marketplace to Buy and Sell your Study Material
Hoofdstuk 1 – Inleiding
…de historische ontwikkeling van het vak organisatiekunde
Organisaties worden ook wel als doelgerichte samenwerkingsverbanden gedefinieerd.
Kunnen verschillende bedrijfsvormen van elkaar onderscheiden
Bedrijven Overige organisaties
Voor hun voortbestaan zijn ze afhankelijk van klanten. Deze organisaties zijn niet
Onderscheiden worden profitbedrijven, die winst nastreven (ook afhankelijk van klanten om te
onderneming genoemd) en non-profitbedrijven, die dan niet doen. kunnen bestaan. Zij richten zich
primair op hun leden.
Voorbeeld profitbedrijven:’ Voorbeeld non-profitbedrijven: Voorbeelden:
• Philips; • Ziekenhuis • De
• Douwe Egberts; • Een (niet-particuliere) amateursportvereniging;
• Particuliere school. school • De kerk
• Een ministerie
Organisaties kunnen ook op juridisch criteria worden ingedeeld, rechtsvormen. Deze kunnen worden
verdeeld in 2 groepen:
1. Organisaties zonder rechtspersoonlijkheid
Eenmanszaak, maatschap, vennootschap onder firma en de commanditaire vennootschap;
2. Organisaties met rechtspersoonlijkheid
Besloten vennootschap, naamloze vennootschap, vereniging, coöperatie, onderlinge
waarborgmaatschappij en de stichting).
Een rechtspersoon is een organisatie die zelfstandig aan het rechtsverkeer deelneemt en als zodanig
eigen rechten en plichten heeft. Een rechtspersoon kan niet privé worden aangesproken als de
onderneming in zwaar weer komt of zelfs failliet gaat. Een niet-rechtspersoon wel.
Er ontstaan steeds meer samenwerkingsverbanden tussen organisaties (zowel nationaal als
internationaal). Samenwerking kan plaatsvinden op allerlei terreinen en om verschillende redenen.
Binnen het algemene maatschappelijke verkeerd speelt het economisch verkeer een belangrijke rol,
omdat veel transacties in geld worden uitgedrukt.
Fusie → Na samenvoeging ontstaat nieuwe organisatie.
Overname → Overgenomen organisatie verdwijnt.
Joint Venture → De samenwerkende organisaties blijven zelfstandig. De samenwerkende
organisaties brengen een deel van hun vermogen in een nieuw bedrijf, dar voor gezamenlijke
rekening en risico een project tot ontwikkeling brengt.
Strategisch samenwerking → organisaties werken samen met behoud van zelfstandigheid en
identiteit samenwerken op een deelgebied dat van wezenlijk belang is voor de continuïteit van de
afzonderlijke organisaties.
Want to earn $103 per month?
Downloaded by: daniquelubberman | daniquelubberman@gmail.com
Distribution of this document is illegal
, Stuvia.com - The Marketplace to Buy and Sell your Study Material
Weten welke wetenschappelijke stromingen er zijn binnen het vakgebied. Kunnen onderscheid
maken binnen deze wetenschappelijke stromingen. Weten welke organisatiedeskundigen welke
problemen onderzochten.
De eerste aanzet tot organisaties zoals wij die nu kennen, werd gegeven tijden de Eerste Industriële
Revolutie.
Scientific Management
• ‘Organisatie zonder mensen’;
• Benadert organisaties rationeel;
• Streeft naar efficiency door vergaande taakverdeling/specialisatie;
• Managers plannen, organiseren, coördineren en controleren (Henri Fayol);
• Weber → Concept van de bureaucratische organisatie.
• Strakke hiërarchie van bevoegdheden en verantwoordelijkheden;
• Onpersoonlijke werkrelaties (functie is belangrijker dan de persoon);
• Werkuitvoering o.b.v. regels en procedures.
Is een theorie dat berustte op een kwantitatieve benadering. Frederick Taylor was de belangrijks
voor deze stroming. Het streven naar efficiency stond voorop. De lopende band werd in deze
periode geïntroduceerd. Taylor ging ervan uit dat iedere medewerker een rationeel wezen was dat
door middel van geldprikkels tot hogere productiviteit zou kunnen worden gebracht. Hierbij hoort de
invoering van prestatiebeloning. Max Weber is bekend om zijn ideeën over de rationele organisatie,
een samenwerkingsverband waarin de functievervulling onafhankelijk zou (moeten) zijn van de
personen die de functies op een gegeven moment vervullen. Er zou een bureaucratisch
samenwerkingsverband moeten bestaan met duidelijke door systemen en procedures afgebakende
werkzaamheden, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Werknemers zouden niet moeten
worden geselecteerd op basis van vriendjespolitiek, maar op basis van objectieve criteria (kennis en
vaardigheden). Het werk zou moeten worden uitgevoerd in een kader van (door Fayol genoemde)
eenheid-van-bevelprincipe. Volgens dat uitgangspunt heeft iedere werknemer 1 baas. Kortom, de
rationele organisatie van Weber is en samenwerkingsverband waarin werknemers gemakkelijk
controleerbaar en vervangbaar zijn.
Human Relations
• ‘Mensen zonder organisatie’;
• Hawthorne experiment;
• De mens is meer dan een verlengstuk van de machine.
Het was een reactie op de starre denkbeelden van het scientific management. Door de Hawthorne-
experimenten begon het besef door te dringen dat arbeidsprestaties niet alleen tot stand komen op
basis van rationele overwegingen, maar dat sociale aspecten evenzeer een belangrijke rol spelen.
Door oog te hebben voor intermenselijke verhoudingen (human relations) in de organisatie kon meer
succes worden behaald.
Deze organisaties konden nog overwegen als gesloten systemen beschouwd worden, enerzijds
omdat de omgevingsinvloeden op ondernemingen nog gering waren, anderzijds omdat de schaarste
in het algemeen nog erg groot was.
Revisionisme (herziening)
• ‘Mensen en organisatie’;
• Integratie van Scientific Management en Human relations;
• Taakverruiming, taakverrijking, taakroulatie (voorbeelden van integratie);
• Herzberg → Werkstructurering: taakverruiming, -verrijking & -roulatie;
• Maslow → Hiërarchie van behoeften;
• McGregor → Theorie X en Theorie Y.
Want to earn $103 per month?
Downloaded by: daniquelubberman | daniquelubberman@gmail.com
Distribution of this document is illegal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pimbroenink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.