Samenvatting Landelijke kennisbasis Nederlands leerjaar 1
17 views 2 purchases
Course
Nederlands
Institution
Hogeschool IPABO (IPABO)
Book
Basiskennis taalonderwijs
Samenvatting voor Landelijke kennisbasis toets Nederlands leerjaar 1. Basiskennis taalonderwijs hoofdstuk 3, 6, 7, 9 en 11. Alles duidelijk omschreven en alles wat je moet weten!
Hoofdstuk 3: Mondelinge taalvaardigheid
3.1 Taalverwerving
Theorieën over taalverwerving:
Behaviorisme à Kinderen leren door imitatie. Voor veel mensen is dit de manier hoe kinderen leren
praten ook al produceren kinderen soms zinnen die ze nog nooit hebben gehoord.
Creatieve constructietheorie (mentalisme) à Kinderen beschikken over een aangeboren
taalvermogen en creëren op creatieve manier meer zinnen. Kan zelf structuur in taal ontdekken maar
volgorde heeft te maken met biologische rijping.
Interactionele benadering à belang van aangeboren taalleervermogen maar taalaanbod en
interactie is afgestemd op mogelijkheden van het kind.
Taalontwikkeling in stappen:
1. Fonologisch niveau: klanken.
2. Morfologisch niveau: vormen van woorden, leren van opbouw Nederlandse taal.
3. Semantisch niveau: Betekenissen van woorden
4. Syntactisch niveau: woorden combineren, volledige zinnen maken.
5. Pragmatisch niveau: gebruik van taalregels en van tactische wijze om contact te maken met
mensen
Prelinguale periode (0-1) voordat kind eerste woordjes spreekt. Huilenà vocaliseren (zelf klanken
produceren)à vocaal spel(meer experimenteren/gevarieerder)à brabbelen(klankgroepen herhalen)
Linguale periode
1. Vroeglinguale periode (1-2½) van brabbelen naar betekenisvol taalgebruik. Woorden zijn
verbonden met gebeurtenis of actie. Eenwoordzin à Tweewoordzin à Meerwoordzin
(Tweewoordzin soms niet) Fonologisch-, syntactisch-, semantisch niveau.
2. Differentiatiefase (2½-5) nu ook morfologisch en pragmatisch niveau. Gebruiken ook
woorden die niet in directe omgeving zijn. Herkennen tijdsbesef werkwoordvormen,
niemand legt uit dus leidt tot overgeneralisatie à vormen verkeerd toepassen.
3. Voltooiingsfase (5-9) Voorgaande niveaus uitgebouwd.
- Morfologisch; veel leren qua woordvormen
- Syntactisch; lange zinnen maken en begrijpen
- Pragmatisch; kind wordt volwaardig gesprekspartner (wel kleine woordenschat)
Simulante tweetaligheid = Kinderen voor 3e levensjaar een tweede taal leren.
Successieve tweetaligheid = Na eerste taal een tweede taal leren, hierdoor interferentie fouten,
fouten door verschil tussen eerste en tweede taal. Tweede taal verloopt in zelfde stappen als eerste.
3.2 Spreek- en luisterstrategieën
Spreekstrategie = bewuste handeling om spreekdoel te bereiken.
1. Oriënteren op spreekdoel
2. Oriënteren op onderwerp en inzetten eigen kennis
3. Oriënteren op soort spreektaak
4. Oriënteren op publiek/gesprekspartners
5. Reflecteren op de spreektaak
6. Monitoren van de spreektaak
Luistervaardigheden voorbeelden
- Beschrijving kunnen volgen
- Gevoelens en meningen begrijpen en waarderen
- Inhoud interpreteren en beoordelen
- Uitleg volgen
- Strategie van spreker doorzien
- Passende feedback geven
- Vragen stellen
3.3 Spreek- en luisterdoelen
Spreekdoelen: Informeren, amuseren, instrueren, overtuigen.
Luisterdoelen: iets te weten willen komen, gevoel willen ondergaan, mening willen vormen,
handeling willen uitvoeren, spel mee willen spelen.
3.4 Gesprekssoorten
Gesprekssoorten verschillen in vorm, lengte, opbouw, spreekstijl en doelstelling
Monoloog = 1 spreker
Dialoog = 2 om de beurt spreker/luisteraar
Polyloog = Groepsgesprek
Hoofdstuk 6 Voortgezet technisch lezen
6.1 Theorieën over het leesproces
Leesproces theorieen:
Bottom-upmodel = eerst letters herkennen, dan opbouw van woorden, dan betekenis.
Top-downmodel = voorspellen, selecteren, toetsen. Globaal lezen en gebruik maken van voorkennis.
Interactief model = combinatie van beide modellen, voorspellen en woord voor woord lezen.
6.2 Strategieën technisch lezen
Elementaire leeshandeling (groep 3) = verklanken letter voor letter een woord. Koppeling tussen
foneem en grafeem.
Lezen met behulp van clusters en spellingspatronen = cluster is combinatie van medeklinkers,
spellingspatroon is combinatie van klinkers en medeklinkers. Verbeteren door wisselrijtje, woorden
die steeds maar 1 klank verschillen.
Lezen met behulp van visuele woordvorming = herkennen speciale volgorde letters, directe
woordherkenning
Lezen met behulp van morfologische analyse = aandacht besteden aan opbouw van woorden.
Ge/knoei en niet gek/noei. Morfeem = als 1 of meerdere letters in woord eigen betekenis hebben.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayleighdevlieger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.78. You're not tied to anything after your purchase.
