Answers
Historische context Verlichting antwoorden VWO
- Course
- Level
Examenkatern Historische context 'Verlichting' antwoorden (Geschiedeniswerkplaats Tweede Fase)
[Show more]
25 reviews
By: raulhardeman • 4 year ago
By: elinevdp • 4 year ago
By: brittfschlatmann • 4 year ago
By: juliacollins • 4 year ago
By: HayatY • 5 year ago
By: sandravandebunt • 5 year ago
By: sannekuppe • 5 year ago
Seller
Follow
samenvatting551
Reviews received
Content preview
Geschiedeniswerkplaats 2e editie Tweede FaseExamenkatern Historische contexten
Verlichting vwo
antwoorden
Geschiedeniswerkplaats examenkatern 2015 vwo
Hoofdstuk 4 Verlichting en revoluties (1650-1848) antwoorden
Introductie
De verklaring van de rechten van de mens en de burger
1 a In De verklaring van de rechten van de mens en de burger staan principes
waarop de parlementaire democratie is gebaseerd en die wij als vanzelfsprekend
beschouwen.
b De Europese samenlevingen waren eeuwenlang gebaseerd geweest op
voorrechten voor vorst, adel en kerk. Onder invloed van de verlichting waren
deze voorrechten ter discussie gesteld. De verlichte ideeën verspreidden zich in
de 18e eeuw over de hele westerse wereld. Ze speelden een rol in de
democratische revolutie, die begon in Amerika en in 1789 oversloeg naar
Frankrijk.
c Bijvoorbeeld: De gebroken ketting staat voor vrijheid. De rode jacobijnenmuts
( Frygische muts) staat voor gelijkheid. (Ook goed: De roedebundel (fasces) staat
voor macht en waardigheid. Het alziend oog (in de driehoek bovenin), staat onder
andere voor waakzaamheid.)
d Bijvoorbeeld: Op de tijdbalk staan belangrijke verlichte denkers uit
verschillende westerse landen: de Brit Locke, de Fransman Voltaire, de
Nederlander Spinoza, de Duitser Kant.
4.1 De verlichting (1650-1789)
Op zoek naar de kern
Kant en de verlichting
2 Bijvoorbeeld: Hij noemde verlichting ‘de bevrijding van de mens uit de
onmondigheid waaraan hij zelf schuldig is. Onmondigheid is het onvermogen je
verstand zonder leiding van anderen te gebruiken. Durf te weten, heb de moed je
eigen verstand te gebruiken, is dus het motto van de verlichting’.
Nieuwe ideeën
3 a Het empirisme stelde dat kennis voortkomt uit ervaring en waarneming. Het
rationalisme stelde dat de rede, het menselijk denkvermogen, de voornaamste
bron van kennis is.
b Bijvoorbeeld: De samenleving moest niet gebaseerd zijn op erfelijke rechten en
plichten of op religieuze ideeën, maar op de rede. Veel verlichte denkers
verwierpen daarom de standenmaatschappij (sociale verhoudingen).
Ze verwierpen ook het absolutisme dat werd gerechtvaardigd met het droit divin,
het idee dat vorsten hun macht van God hadden gekregen (politiek).
1
, Geschiedeniswerkplaats 2e editie Tweede Fase
Examenkatern Historische contexten
Verlichting vwo
antwoorden
Ze streden tegen godsdienstige intolerantie en kerkelijke dwang, tegen
machtsmisbruik door kerk en staat en voor onafhankelijke en onpartijdige
rechtspraak (godsdienst).
Het sociaal contract
4 a Volgens Locke was de macht van de staat gebaseerd op een sociaal contract,
waarin de mensen afspraken een deel van hun vrijheid af te staan aan de
overheid. In ruil daarvoor moest de overheid hun leven, bezit en vrijheid
beschermen en bij conflicten als neutrale rechter optreden. Als een regering dat
niet deed, mochten de burgers een andere regering aanstellen.
Ook Rousseau stelde dat de mensen een sociaal contract sloten waarbij ze
vrijheid overdroegen aan de staat. Volgens Rousseau was het volk soeverein en
moest de staat de algemene wil - de wil van de samenleving -
vertegenwoordigen.
b Bijvoorbeeld: Volgens de opvattingen van het absolutisme en het droit divin
hadden vorsten hun macht van God gekregen. Daarom hadden zij onbeperkte
macht en waren zij alleen aan Hem verantwoording schuldig. Dus bestond er niet
zoiets als een contract tussen volk en vorst. Laat staan dat het volk een vorst kon
afzetten.
Scheiding van kerk en staat
5 a Tot de 17e eeuw geloofde bijna iedereen dat de wereld werd bestuurd door
hogere machten. God heerste over mens en natuur, greep voortdurend in het
dagelijks leven in en verrichtte wonderen. Dit veranderde onder invloed van de
ontdekking van natuurwetten.
b Zij meenden dat de natuurwetten bewezen dat God de wereld op ingenieuze
wijze had gemaakt. Volgens deze deïsten ontwikkelde de wereld zich naar Gods
plan, maar bemoeide hij zich er niet meer mee.
c Volgens Spinoza was de natuur niet gemaakt door God, maar waren God en de
natuur hetzelfde. Geloof in wonderen was slechts het gevolg van onwetendheid.
Geloof dat in strijd was met de rede, was onzin, want de natuur en dus God was
puur rationeel. De mens moest, aldus Spinoza, niet gehoorzamen aan God, maar
slechts afgaan op zijn eigen verstand.
d Zij benadrukten individuele vrijheid en tolerantie. De staat moest zich niet met
het geloof van zijn zelfstandig denkende onderdanen bemoeien, omdat de staat
niet kon uitmaken wat het ware geloof is. Daarom moest er een scheiding van
kerk en staat zijn.
Gematigde en radicale verlichting
6 a Door het gebruik van het verstand waren er verbeteringen zichtbaar op
allerlei terreinen, van de techniek en de medische wetenschap tot de economie
en de rechtspraak. Verlichte denkers meenden dat ook de maatschappij door het
gebruik van de rede verbeterd kon worden. Er zou meer vrijheid en tolerantie
komen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samenvatting551. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now