Een samenvatting van het leerboek van de methode geschiedeniswerkplaats, uit het leer jaar vwo 6. Het gaat over de gehele geschiedenis van China gemixt met delen van de eerste wereldoorlog die in die tijd afspeelde, en informatie over andere westerse landen.
3.1/ In de 19e eeuw was na de val van het West – Romeinse rijk het gezag van de keizer bewaard
gebleven in China. De regeerde volgens het confucianisme, hierbij was harmonie, orde en
vermijden van chaos het belangrijkste doel. Hierdoor hield iedereen zich aan de deugden ->
beleefdheid, eerbetoon bieden voor ouderen, gehoorzame vrouwen, en gehoorzaamheid
(Keijzer en mandarijnen). De Qing dynastie werd als goddelijk beschouwt, en kwam voort uit
de Mantsjoe. Samen met een ambtenarenapparaat regeerde ze (minderheid van de
bevolking). Deze mandarijnen hadden Confucius bestudeerd en waren toegelaten na een
streng examen. De keizer handelde via het hemels mandaat, hij moest harmonie bewaren
anders mochten de onderdanen in opstand komen (keizerlijke cyclus). Tot 1800, beleefde
China een periode van rust, welvaart en bevolkingsgroei. China was het centrum van de
wereld, hun keizer was de aller machtigste en het volk de beste-> chinocentrisme.
Na 1800 verloor China zijn grootmacht door hongersnood, politieke crisis en corruptie.
China werd aan het eind van deze eeuw gezien als ‘de zieke man van Azië’. Miljoenen
Chinezen waren verslaafd aan opium, wat de Britten een grote invloed op de Chinese
politiek gaf. De Chinese keizer had handel met de Britten verboden, maar door corrupten
ambtenaren voerde ze tegen een prijs honderden tonnen opium in. Mandarijnen kochten
een plek, staken belastinginkomsten in hun zak en perste mensen af.
De chinezen kregen te maken met modern imperialisme. Kanton was de enige Chinese
haven waar buitenlanders mochten komen, maar de Britten wilde meer. Rond 1830 werd er
meer zilver uitgegeven aan opium, dan dat er zilver binnen kwam via het verkopen van thee,
porselein en zijde. In 1839 greep de keizer in, hij liet een miljoen Britse opium verbranden.
Twee opium oorlogen braken uit, waarin China vernietigend wordt verslagen. In de eerste
oorlog werd duidelijk dat China technologisch en organisatorisch enorm achterliep door de
wetenschappelijke- en industriële revolutie. De oorlog eindigde in het verdrag van nanking
waarin de Britten met 5 havensteden handel mochten drijven, China die de opium moest
compenseren en Hongkong die moest worden afgestaan. China probeerde onder deze
afspraken uit te komen, wat leidde tot de tweede opium oorlog. Beijing werd bezet, China
moest nog 10 havens openstellen en de opiumhandel werd vrijgegeven. Duitsland, de VS en
Nederland sloten ook ongelijke verdragen met China. Ze verwierven handelsrechten in
verdrag havenen waar hun onderdanen exterritoriale rechten hadden en in concessies
leefden.
Onvrede en wanhoop onder boeren leidden in 1851 tot de Taipingopstand. De Han-
Chinezen keerde zich tegen de Qing-dynastie, en predikte een Chinese versie van het
christendom. De leider hiervan wilde China van het ‘geloof ter duivels’ bevrijden, het
boeddhisme. Op het hoogte punt van de opstand, hadden ze 1/3 van China in hun handen.
Ze schaften privébezit af, verwierpen het confucianisme, verklaarde mannen en vrouwen
gelijk, keerde tegen luxe en genotzucht en vermoorde rijke boeren, ambtenaren en
grondbezitters -> toekomstige communisme. De opstand werd neergeslagen in 1864. In het
noorden begon een andere opstand, de Nianopstand, met het motto ‘dood de rijken, help
de armen’. Deze opstand werd pas in 1868 neergeslagen.
, Als reactie op de opstanden kwam de zelfversterkingsbeweging, het doel hiervan was om
van China weer een machtige en welvarend land te maken, waar het volk van de keizer hielt
en de buitenlanders niks te zeggen hadden. China moest van het buitenland leren en
moderne technologie overnemen. De beweging bereikte resultaten, maar maakte geen
veranderingen. De hervormers werden tegengewerkt door de conservatieven.
China raakte alsnog achterop, zeker na de oorlog met Japan. Japan viel Korea binnen, dus
China verklaarde oorlog aan Japan. De Japanners waren beter gemoderniseerd en
bewapend, de oorlog eindigde in een vernederend vredesverdrag. Korea en Taiwan werden
Japanse koloniën en Japan kreeg concessies in Chinese havensteden. Duitsland, Rusland,
Italië, Oostenrijk en België wilde ook een stuk van China en gingen een voor een aanvallen.
Alle landen kregen concessies in havensteden, legde importheffingen op en stichtten
bedrijven.
De hervormingsbeweging kwam tot stand gesteund door keizer Guangxu, alles moest
worden gemoderniseerd in een raptempo, van scholen tot het bestuur. Weerstand was te
sterk, de conservatieven kregen steun van de tante van de keizer Cixi. Ze dwong haar neef
een wet te tekenen dat ze zijn adviseur was, maar Cixi bleef de machthebber. Westerse
zakenlieden, bestuurders, en zendelingen kwamen naar China om Chinezen te bekeren tot
het christendom. De Boksers (opstandelingen) keerde tegen de buitenlanders, ze staken
kerken in de brand en vermoordde missionarissen en Chinese christenen. De bokseropstand
begon in 1900 toen de boksers naar Peking gingen, Cixi steunde hen een verklaarde de
buitenlandse mogendheden de oorlog. Na 55 dagen lukte het 8 buitenlandse regeringen om
met hun legers de bokseropstand neer te slaan, dit leidde tot weer een vernederend
vredesverdrag voor China.
Cixi werkte hierna nog mee aan de modernisering. In 1905 werd het examenstelsel voor de
Mandarijnen vervangen door een wet voor plaatsing in het parlement. De onvrede van de
Chinezen was weer versterkt door de bokseropstand, het bestuur bleef corrupt en ze waren
weer terug bij af. In 1908 overleed Cixi, een dag na de keizer, die ze waarschijnlijk had
vergiftigd. De troonopvolger was haar 3-jarige neefje, Puyi. In 1911 sloegen de
nationalistische militairen toe en leidde dit tot een democratische revolutie. Begin 1912 trad
de keizer af en werd China een republiek.
3.2/ De stichter van deze republiek was Sun Yat-sen. Hij was gevlucht tijdens de opstand naar
Japan, en hij betoogde dat China een republiek moest worden gebaseerd op de drie
volksbeginselen. Nationalisme, democratie en welvaart, echter kwam hier niks van terecht.
De democratie kwam niet van de grond en China werd nog steeds vernederd door de
buitenlandse invloed en de opium import. Yuan Shikai greep de macht. Shikai was een
belangrijke militair, hielp Cixi haar neef van de troon te stoten, en kreeg het presidentschap
van Sun nadat hij de keizer overtuigde af te treden. Sun hoopte hem in bedwang te houden
met een parlement en stichtte een nationalistische partij op, de Kwo Min Tang. Toen Yuan
Shikai parlementsleden ging vermoorden of omkomen riep Sun Yat-sen een gewapende
opstand uit die snel werd neergeslagen. Na Yuan Shikai zijn door verbrokkelde China en brak
de warlordperiode aan, militaire machthebbers gingen elkaar bestrijden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller livbazuin. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
