Summary
Samenvatting Geschiedenis Forum historische context 2 'verlichting', 6 VWO
- Course
- Level
Samenvatting Geschiedenis Forum historische context 2 'verlichting', 6 VWO
[Show more]
Seller
Follow
bashassing
Reviews received
Content preview
Verlichting: theorie &praktijk
Historische context 2
§1
Wetenschappelijk denken basis van westerse wereld -> oudheid en later
wetenschappelijke revolutie -> humanistische tekstkritiek juiste vertaling
› Eigen waarnemingen sleutelrol -> door sommige filosofen enige betrouwbare
bron - > empirisme
› Tabula Rasa -> eigen ervaring (John Locke)
› Andere filosofen: zuivere empirisme misleidend -> rationalisten ->
eigen waarneming en rationeel verstand
› Cogito, ergo sum (René Descartes)
› Veel wetenschappelijke ontdekkingen in een groot systeem ->
beginsel ontdekking schepping (Isaac Newton)
§2
Verlichting -> duisterheid van dwaasheid verdreven door rationeel denken
› Godsdienstige overtuigingen niet rationeel uit te leggen (Baruch de Spinoza)
-> consequenties niet onder ogen durven te zien
› Niet één godsdienst enige juiste -> godsdienstvrijheid en
verdraagzaamheid
› Alle mensen gelijk -> natuur- of mensenrechten (Jean-Jacques Rousseau)
› Natuur beste leermethode voor kinderen, maatschappij verziekt het
(Rousseau)
› Mensen vrij in economisch handelen -> rationeel genoeg om eigen belangen
na te streven -> vrije markt zorgt voor genoeg voor iedereen (Adam Smith)
§3
Verlichting invloed op politiek
› Droit divin niet rationeel -> koning verstandig regeren beter dan chaos en
onrust -> verlicht absoluut vorst, wel rationeel
› Tegenwoordig staat ‘publieke belang’ voorop
› Trias politica (Locke en Montesquieu)
› Sociaal contract -> deel vrijheid inleveren voor veiligheid door koning of
regering -> basis macht koningen en regeringen -> volkssoevereiniteit, volk
hoogste macht (Locke en Rousseau)
› Algemene (volks)wil boven alles (Rousseau)
, › Veel kennis verspreid -> politieke pers en publieke opinie -> rekening houden
met wat onder het volk leefde
› Einde 18e eeuw -> democratische revoluties -> verlichte denkbeelden in
praktijk
› Begon Noord-Amerika, later NL en Frankrijk
§4
Door Britse koloniën kwam Noord-Amerika in contact met verlichte denkbeelden
› Amerikaanse kolonisten wilden meer zelfbeschikking -> vorming van
committees of correspondence als verzet -> soms meer macht dan
vertegenwoordigers van Britse kroon
› Pamflet of Common Sense droeg bij aan ontevredenheid onder Amerikanen
(Thomas Paine)
› ‘No taxation without representation’ -> in opstand en 1776 onafhankelijk van
GB (Thomas Paine)
› Oorlog tussen Britten en Amerikaanse kolonisten met leger uit vrijwilligers,
onder leiding van George Washington -> Amerika won
› Nieuwe staat: Verenigde Staten van Amerika - > grondwet, trias politica
› Tot 1825 censuskiesrecht
› Slavernij niet afgeschaft en geen burgers -> niet zelfde gelijkheid als in
theorie, ook zo bij inheemse bevolking
› In zuidelijke staten katoenplantages -> groot belang economie ->
geëxporteerd naar GB
› Noordelijke staten meer industriële economie -> vonden dat slavernij
afgeschaft moest worden -> oorlog waarbij noordelijke staten wonnen en
slavernij afgeschaft werd
§5
Franse Revolutie in drie fasen
› Er was een absolutistische koning en een standensamenleving met privileges
voor geestelijken en adel
› 1789 pamflet ‘wat is de derde stand?’ -> derde stand deed alles wat volk
nodig had en adel en geestelijken niks (Emmanuel Sieyès)
› Lodewijk XVI in 1789 S-G bijeen -> derde stand nam initiatief om
veranderingen te brengen in Frankrijk -> Nationale Vergadering -> 1e fase
› NV nam in zelfde jaar verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger
aan: grondrechten; volkssoevereiniteit, algemene wil, godsdienstvrijheid,
meningsuiting en drukpers
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bashassing. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now