Summary
Samenvatting maatschappijleer HAVO 4 hoofdstuk 1 tm 5
- Course
- Level
In dit document worden 5 hoofdstukken samengevat van maatschappijleer uit havo 4.
[Show more]
Seller
Follow
lisademeulder
Content preview
Maatschappijleer hoofdstuk 1Kenmerken maatschappelijk vraagstuk
1. Grote groepen in de samenleving ondervinden de gevolgen ervan
2. Tegengestelde belangen spelen mee
3. Gemeenschappelijke oplossingen spelen mee
Belang- voordeel voor jezelf bijv. nieuwe telefoon
Waarden- niet vast te houden. Iets dat levenslang voor een hele groep belangrijk is. Bijv.
milieu, stemrechten, gelijkheid.
Mp- maatschappelijk probleem.
Een natuurverschijnsel is nooit een maatschappelijk probleem.
Dynamiek van de samenleving- het constant veranderen van normen, waarden en
belangen. Afhankelijk van de PTP
PTP:
Plaats-Tijd-Persoon
Een MP is altijd PTP
Waarden- principes die mensen belangrijk vinden in hun leven en willen nastreven bijv.
gelijkheid
Normen- hoe je je op grond van een bepaalde waarde behoort de gedragen. Bijv. bij
gelijkheid is de norm dat je iedereen op dezelfde manier behandeld.
Compromis- een overeenkomst waarbij alle partijen iets toevoegen
Macroniveau- grootschalig niveau
Microniveau- individueel niveau
Dilemma- een lastige keuze uit twee of meer alternatieven die allemaal duidelijke nadelen
hebben
Macht- het vermogen om het gedrag van anderen dwingend te beïnvloeden
Gezag- macht dat geaccepteerd wordt
Formele macht- in regels en wetten vastgelegd bijv. de macht van docenten op school
Informele macht- niet in regels en wetten vastgelegd bijv. binnen een vriendengroep
Machtsbronnen- bronnen waarmee invloed kan worden uitgeoefend bijv. geld, functie,
kennis, aantal en geweld
Sociale ongelijkheid- een ongelijke verdeling van maatschappelijke kansen, inkomen en
politieke macht
Maatschappelijke kansen- sommige mensen hebben een kleinere kans op een baan bijv.
mensen met een beperking of laagopgeleide ouders
Financiële middelen- het ene werk wordt beter betaald dan andere
Politieke macht- wie lid is van een politieke partij of politici persoonlijk kent, kan meer
invloed uitoefenen dan anderen.
Sociale cohesie- de mate waarin mensen door onderlinge bindingen het gevoel hebben bij
elkaar te horen (verbondenheid).
,Kennis van zaken
Betrouwbaarheid:
- Wie is de zender?
- Met welk doel is het bericht verzonden?
- Is de informatie actueel?
- Welke bronnen worden er in dit bericht gebruikt?
- Hoor en wederhoor- wordt de situatie van verschillende kanten bekeken?
- Komt de informatie overeen met andere bronnen?
Referentiekader- alles wat je bezit aan kennis, ervaringen, normen, waarden en gewoonten
Selectieve perceptie- nieuwe informatie bewust of onbewust aan je referentiekader
aanpassen
Selectieve waarneming- je kiest zelf wat je wilt zien of horen
Selectieve waarneming ---- referentiekader ---- selectieve perceptie
Vrijheid van nieuwsgaring- journalisten moeten toegang krijgen tot relevante documenten
en deze zonder bemoeienis kunnen publiceren
Beïnvloeding door de media
Drie theorieën over macht van de media:
1. Cultivatietheorie
- De media heeft de rol van de kerk en onderwijs ingenomen
- Het verspreiden van waarden, kennis en ervaringen worden verspreid door media in
plaats van de school en kerk
2. De agendasettingtheorie
- De media heeft geen invloed op wat mensen denken, maar waarover ze denken
3. Framingtheorie
- De media presenteren een onderwerp vanuit een bepaalde invalshoek waardoor de
manier waarop mensen ergens over denken wordt beïnvloed.
- Mediaframe- iets van een bepaalde hoek bekijken verandert iemand zijn mening.
Welke kant van een verhaal wordt benadruk?
Mediawijs- een zorgvuldige zender of een kritische ontvanger van informatie
Hoofdstuk 2- Rechtsstaat
2.1- idee en oorsprong van de rechtsstaat
Hobbes, Locke en Rousseau:
- 3 filosofen
- Vrijheid en gelijkheid moeten uitgangspunten zijn van ons leven
Sociaal contract met overheid:
1. Niet stelen
2. Gelijkheid
3. Vrijheid
Rechtsstaat- een staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid.
Sociale rechtsstaat- rechtsstaat waarbij er allerlei wetten en voorzieningen bestaan om de
welvaart en het welzijn van de burgers te bevorderen
, Onderaf (burgers) bepaalt bovenaf (staat). Burgers bepalen waar de staat over discussieert.
Het recht gaat voor de staat
Willekeur- niet op de manier dat zou moeten
Vertrouwen en wederkerigheid- hoort in een rechtsstaat.
Beginselen van de rechtsstaat:
1. Grondrechten – voor iedereen hetzelfde
2. Democratie – de staat bepaalt niet alles, ook de burgers
3. Legaliteitsbeginsel – iedereen houdt zich aan de wet
4. Tris politica – machten zijn onafhankelijk van elkaar
Alleen een rechtsstaat als het aan de 4 eisen voldoet
Rechtszekerheid – dat je erop kunt rekenen dat er aan de wetten wordt gehouden door
iedereen
2.2- grondwet en grondrechten
Klassieke grondrechten:
- Recht op gelijke behandeling
- Persoonlijk vrijheid- recht op privacy, vrijheid
- Politieke vrijheid- vrijheid van meningsuiting en geloof, algemene kiesrecht
Sociale grondrechten:
- Recht op werkgelegenheid, woongelegenheid, onderwijs, volksgezondheid enz.
- Verzorgingsstaat- door sociale grondrechten werd de klassieke rechtsstaat een
sociale rechtsstaat
Verschil sociale en klassen grondrechten:
- Klassieke- overheid hoeft niet veel te doen. Staat gewoon in de wet. Bij grondrecht
geschonden, kan burger naar de rechter stappen
- Sociale- de overheid heeft een actieve rol. Wie krijgt welke straf bij grondwet
geschonden. Burgers kunnen niet naar de rechter stappen.
Verticale werking van grondrechten – grondrechten dat burgers kunnen uitoefenen
tegenover de staat
Horizontale werking van grondrechten – grondrechten waarbij burgers zich tegenover
elkaar beroepen
2.3- legaliteitsbeginsel
Legaliteitsbeginsel- iemands vrijheid kan alleen ingeperkt worden als de rechtmatigheid van
de beperking is vastgelegd in wetten en regels die door het parlement zijn aangenomen.
WET
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisademeulder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77764 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now