Globalisering en global village
- Wereld in korte tijd sterk veranderd, tijd en afstand nauwelijks nog een belemmering, dit is
mogelijk door moderne ICT-> wereld steeds meer een global village= gebied dat steeds
meer met andere gebieden over te wereld te maken heeft via allerlei sociale netwerken.
- daarnaast wereldwijde economische relaties maar ook politieke of culturele banden->
globalisering= het doorgaande proces van politieke, sociale en culturele samenhang tussen
bedrijven, gebieden of landen over de hele wereld, waardoor landsgrenzen vervagen. Ook
wel; mondialisering.
De wereld indelen
- Mate globalisering verschilt per land. Verschillen in globalisering hebben te maken met het
verleden maar in huidige tijd doen zich ook voortdurend veranderingen voor.
- Op grond van overeenkomsten tussen bewoners en gebieden delen we de wereld in in
gebieden met soortgelijke kenmerken, in zogenaamde regio’s.
Cultuurgebieden
- mogelijke indelen van de wereld is in cultuurgebieden= regio’s met gemeenschappelijke
cultuurkenmerken. - niet zo makkelijk door grote aantal cultuurelementen.
- grenzen tussen cultuurgebieden in werkelijkheid niet zo scherp. Op mondiaal niveau 4 brede
overgangszones:
1. grensgebied tussen Noord-Amerika en Latijns-Amerika
2. enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika
3. een gebied tussen Europa en voormalige Sovjet-Unie
4. zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië
- bevolking van elk groot cultuurgebied niet volledig homogeen- delen wel lange geschiedenis,
waarbij zich gaandeweg een eigen cultureel bepaalde identiteit ontwikkelde= unieke
combinatie van culturele kenmerken. Taal en religie grote rol. Soms communicatie alleen
mogelijk via derde taal= lingua franca. Ook godsdienst kan identiteit van volk sterk bepalen
Politiek mozaïek
- Manier om wereld in te delen op grond politieke kenmerken= spreiding van de macht
- democratisch gehalte= mate waarin de politieke, economische en sociale macht verdeeld is
over de bevolking van een land- te meten met o.a. democratie-index
- Mensenrechten=rechten waarop ieder mens aanspraak kan maken, ongeacht herkomst,
nationaliteit, overtuiging, geslacht, wettelijke status of andere kenmerken
Rijke en arme regio’s
- welvaart tussen en binnen cultuurgebieden verschilt sterk. Meest gebruikte indicator=
- Bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw)=Totale geldwaarde van alle in een land
geproduceerde goederen en diensten per jaar per hoofd van de bevolking
- Bruto regionaal product per inwoner (brp/inw)= totale geldwaarde van alle in regio
geproduceerde diensten en goederen per jaar per hoofd van de bevolking.
- welvaart meten= bbp: aantal inwoners. Daarbij volgende overwegingen in achterhoofd
houden: betrouwbaarheid van cijfers niet altijd even groot, is alles wat geproduceerd is wel
opgenomen in het bbp, is er rekening gehouden met prijsverschillen tussen landen?
(koopkracht)
- In een land kunnen onrechtvaardige grote welvaartsverschillen voorkomen tussen gebieden.
beroepsbevolking
- economische ontwikkelingspeil van gebieden kun je ook afleiden uit samenstelling van
beroepsbevolking. Vooral aantal mensen dat in landbouw werkt goede indicator
, Dicht- en dunbevolkte regio’s
- de bevolkingsspreiding is ongelijkmatig. Vooral rond vruchtbare gebieden en delta’s hoge
bevolkingsdichtheid- laag in koude, droge of hooggelegen gebieden
- In steden leven relatief de meeste mensen- verstedelijkingsgraad/ urbanisatiegraad.
Welvarende gebieden meestal al sterk verstedelijkt
- verstedelijkingstempo= snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad per jaar verandert in
procenten, ook wel urbanisatietempo
1.2 Scheidslijnen in Europa
Eurazië, of Europa en Azië
- Waar Europa begint en Azië eindigt is lastig aan te geven.
- diffusie= verspreiding van een verschijnsel van gebied tot gebied (ruimtelijk) of binnen
bevolkingsgroepen (sociale)
- een tweedeling van Eurazië met als taal indicator is vrijwel onmogelijk, omdat de taalfamilie
wijd verspreid is over Eurazië
Staatkundige verbrokkeling
- geopolitiek= de machtsverhouding tussen landen of gebieden in de wereld.
- Eind jaren 80 vorige eeuw verminderde de geopolitieke invloed van de Sovjet-Unie in
Oost-Europa. Midden en Oost-Europese landen keerden zich af van Rusland en zochten
aansluiting bij het westen. Machtsverhoudingen veranderen. Landen vielen uiteen in kleinere
landen deels gepaard met conflicten
- Ook van invloed op ontbreken van staatkundige stabiliteit is de culturele verscheidenheid in
de Europese landen. Veel volkeren leven naast of door elkaar.
- regionalisme= het streven naar een zekere mate van autonomie, dan wel afscheiding in een
deel van een land door een groep mensen met een eigen identiteit. -> doordat volkeren actief
weerstand bieden tegen natievorming
- Economische factoren zorgen voortdurend voor nieuwe scheidslijnen- inkomensverschillen en
economische groeiverschillen
Eenwording en blokvorming
- De EU (2016 28 landen), is het resultaat van een lange periode van blokvorming=
organisatie van landen, vooral op economisch en/of politiek gebied. EU is nu ‘s werelds
grootste handelsblok met behoorlijke onderlinge handel. Door snelle uitbreiding van de EU is
de afgelopen 30 jaar is de globalisering in dit samenwerkingsverband sterk toegenomen=
groep van landen of organisaties die regelmatig overleg met elkaar hebben.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller schoolisnofun. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.