Samenvatting verplichte artikelen kansengelijkheid in werk en onderwijs (voorheen participatie en rehabilitatie) . Inclusief tabellen en plaatjes voor ondersteuning.
Samenvatting artikelen kansengelijkheid
in werk en onderwijs 2022-2023
Inhoud
Week 48 Sociologisch perspectief ........................................................................................................... 2
Week 48 Hoofddimensies van het moderniseringsproces...................................................................... 6
Week 48 Structuur, positie en status ...................................................................................................... 7
Week 49 Sociale ongelijkheid: mythes en feiten .................................................................................... 9
Week 49 Verdieping rechtvaardigheid .................................................................................................. 14
Week 49 De samenleving compleet ...................................................................................................... 16
Week 2 Arbeidsparticipatie ................................................................................................................... 29
Week 3 Gerichte ondersteuning van activiteiten en participatie ......................................................... 33
Week 3 Aan het werk met de IRB en IPS ............................................................................................... 36
Week 3 Rehabilitatie door educatie: begeleid leren ............................................................................. 38
Bronnen ................................................................................................................................................. 41
1
Kansengelijkheid in werk en onderwijs 2022-2023
,Week 48 Sociologisch perspectief
Er zijn drie grondleggers voor de sociologie: Durkheim, Marx en Weber.
Modernisering is het geheel van samenhangende maatschappelijke veranderingen van de
traditionele samenleving naar de moderne samenleving.
Sociale mobiliteit is het stijgen of dalen op de maatschappelijke ladder. Een baas of leidinggevende in
de fabriek steeg zo bijvoorbeeld op de maatschappelijke ladder ten opzichte van de normale
werknemers.
Vervreemding is als je maar één klein onderdeel maakt van een grote machine dat je de binding met
het totaalproduct verliest.
Drie kernbegrippen staan centraal in de sociologie
1. Cohesie
2. Ongelijkheid
3. Rationalisering
Cohesie (Emile Durkheim, 1858-1917)
Hier gaat het om de sociale structuur van de samenleving. Durkheim ziet sociologie als tegengif voor
de desintegratie (splitsing) in de samenleving. Het structureel functionalisme bouwt voort op het
werk van Durkheim.
Ongelijkheid (Karl Marx, 1803-1883)
Hier gaat het om de verschillen in macht en om sociale veranderingen. Wie krijgt wat? Hoe gaat dat?
Waarom gaat het zó? Karl Marx zag een tweedeling ontstaan tussen de bezitters (kapitalisten, de
bourgeoisie) en de niet-bezitters (het proletariaat). De conflictsociologie bouwt voort op het werk
van Marx.
Rationalisering (Max Weber 1864-1920)
Hier staat sociaal handelen centraal. Hij vond dat de mensen vooral beperkt werden door de
instellingen die ze zelf bedacht hebben om elkaar te beheersen. Het calvinisme heeft een grote
invloed op het kapitalisme gehad door de nadruk op hard werken te leggen en woekeren met
talenten. Het is belangrijk te vertrouwen op verstand (ratio) dan om te leven naar tradities en
dogma’s (opvatting die niet te veranderen is). Het symbolisch interactionisme bouwt verder op de
theorie van Weber.
Sociale relatie
Ieder mens maakt deel uit van sociale structuren (gemeenschappen, groepen).
De kleinste sociale structuur is een dyade, dit zijn twee mensen die samen dingen doen. Bijvoorbeeld
twee partners, arts en patiënt, klant en verkoper, twee collega’s.
Sociale relatie heeft drie dimensies:
1. Sociale afstand
a. Hierbij gaat het om de intensiteit van de sociale relatie. Intensief met elkaar omgaan
maakt de sociale afstand klein. Als er weinig omgang met elkaar is dan is de sociale
afstand groot.
2. Sociale integratie
2
Kansengelijkheid in werk en onderwijs 2022-2023
, a. Hierbij gaat het om het wel of niet harmonieus zijn van de relatie. Bij een soepele
samenwerking tussen twee collega’s is de sociale integratie groot wanneer dit
andersom is en ze elkaar tegenwerken dat is de sociale integratie beperkt.
3. Sociale rang
a. In welke maatschappelijke rang bevinden de mensen in de sociale relatie zich tot
elkaar. Het is mogelijk dat de een meer macht en privileges (hogere statusgroep)
heeft ten opzichte van de ander. Mensen kunnen ook gelijkwaardig in rang zijn.
Er is samenhang tussen de bovengenoemde dimensies. Bij een grotere sociale afstand tussen
mensen zal de sociale integratie vaak kleiner zijn. Bijvoorbeeld een productiemedewerker en een
leidinggevende, ze verschillen in rang (maatschappelijke positie), ze gaan minder intensief met elkaar
om (grote sociale afstand) en zijn daardoor minder bekend met elkaars normen en waarden
waaronder dus taalgebruik en gewoonten.
Sociale structuur
Mensen kunnen binnen groepen posities verwerven maar posities kunnen ook worden toegewezen.
Vaste toegewezen posities zijn bijvoorbeeld: man of vrouw zijn, Belg of Nederlander zijn, broer of zus
zijn. Bij een sociale structuur horen regelmaat en voorspelbaarheid van het handelen van mensen.
Het is vaak duidelijk wie welke beslissingen mag nemen, welke handelingen verwacht worden van
personen of groeperingen.
Sociale structuren kunnen ook stroef functioneren: de communicatie kan bemoeilijkt worden door
vergaande specialisatie of door de hoeveelheid hiërarchische niveaus binnen een organisatie.
Sociologische stromingen
Sommige sociologen geloven in de maakbaarheid van de samenleving. Dat idealisme heeft er voor
gezorgd dat er een verzorgingsstaat kwam en ontwikkelingshulp aan arme landen. Marx wilde sociale
actie ondersteunen.
Het structureel functionalisme
De maatschappij wordt bekeken van een afstand (vanuit een helikopter) dit betekent op
macroniveau. Vanuit dat oogpunt kun je allemaal sociale structuren, zoals de overheden, in de
maatschappij zien. Al die verschillende sociale structuren kennen allemaal eigen normen, waarden
en tradities. Delen van de samenleving (sociale structuren) hebben dus ieder een functie in het
geheel.
Het structureel functionalisme is een sociologische stroming die de samenleving beschouwt als een
complex systeem met onderling verbonden delen die samenwerken en stabiliteit nastreven.
Een functie is de positieve bijdrage van een sociale structuur aan het in stand houden van de
maatschappij.
Functionalisten benadrukken het belang van harmonie of evenwicht binnen de samenleving.
Idealisme: de visie dat maatschappelijke verschijnselen en sociale verandering primair worden
bepaald door ideeën en opvattingen van mensen.
Criminaliteit heeft volgens functionalisten een positieve functie op de samenleving. Het dwingt de
maatschappij om te blijven definiëren en verdedigen wat men onder rechtvaardig of correct moreel
gedrag verstaat.
3
Kansengelijkheid in werk en onderwijs 2022-2023
, Conflictsociologie
Conflictsociologen kijken meer algemeen naar de ongelijke verdeling van macht, prestige, opleiding
en geld in relatie tot bijvoorbeeld leeftijd, sekse, afkomst, gehandicapt zijn ras. Bij conflictsociologie
is vooral het materiële van belang.
Materialisme: de visie dat ideeën en opvattingen slechts het product zijn van de materiële
omstandigheden waaronder mensen leven.
Wanneer verschillen erg groot zijn, leidt dit tot gevoelens van onrechtvaardigheid en boosheid.
De conflictsociologie is een sociologische stroming die de ongelijkheid in de samenleving beschouwt
als de bron van conflicten die leiden tot verandering.
Marxisten en andere conflictsociologen zijn het erover eens dat de structuur van de samenleving
bepalend is voor de cultuur.
Het structureel functionalisme en de conflictsociologie bekijken de maatschappij van een afstand.
Dus hoe grote structuren de burgers beïnvloeden.
Het symbolisch interactionisme (Max Weber)
‘Mensen maken de structuur’ in plaats van ‘het leven van mensen wordt bepaald door de structuur’.
Gedrag vindt plaats vanuit motieven of gedachten of drijfveren.
De veranderde samenleving is het product van nieuwe opvattingen, van een andere manier van
denken.
Participerende observatie: de onderzoeker gedraagt zich niet als buitenstaander, maar gaat deel
uitmaken van de sociale structuur om deze van binnenuit te kunnen beschrijven en nog beter te
weten te komen wat mensen beweegt bij hun gedrag.
Selffulfilling prophecy, de zichzelf waarmakende voorspelling. Iets op voorhand voorspellen en na de
tijd zeggen ‘ik zei het nog zo’.
We doen aan ‘impression management: ‘we proberen een geloofwaardige voorstelling te maken’.
4
Kansengelijkheid in werk en onderwijs 2022-2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller douwewalinga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.58. You're not tied to anything after your purchase.
