Summary
Samenvatting Wetenschapsfilosofie - Blok 2, bachelor 1
- Course
- Institution
Het document bevat een uitwerking van de leerdoelen voor het eerste deeltentamen kennis: wetenschapsfilosofie.
[Show more]
Seller
Follow
sylviabremmer
Content preview
Leerdoelen Kennis Blok 2 | WetenschapsfilosofieIntroductie wetenschapsfilosofie
• In eigen woorden uitleggen wat het demarcatievraagstuk inhoudt en waarom dat een centraal
vraagstuk binnen de wetenschapsfilosofie is;
Demarcatievraagstuk: Afbakenen van de grens tussen wetenschap en niet-wetenschap.
Centrale vraagstuk: Het belang van deze grensbepaling is groot omdat we een bepaalde
autoriteit toekennen aan wetenschappelijk onderzoek.
• In eigen woorden de onderscheidende elementen (termen, methoden van wetenschap,
waarheidsopvatting) van de volgende wetenschapsfilosofische opvattingen én de verschillen
daartussen benoemen en daar kritisch op reflecteren: Logisch positivisten (Wiener Kreis-
school) en Kritisch rationalisten (Popper).
Logisch positivisme: alles wat waarneembaar is geldt als legitieme bron van kennis. De
redenering vanuit deze stroming is inductief. Aan de hand van een hypothese worden
universele uitspraken gedaan die repliceerbaar zijn.
Kritisch rationalisme: repliceerbaarheid op grond van falsificatie. Er wordt gestreefd naar een
zo groot mogelijke inhoud van een theorie. Repliceerbaar tot het tegendeel wordt bewezen.
Verschillen: logisch positivisme is inductief en kritisch rationalisme is deductief. Daarnaast zijn
binnen het logisch positivisme alleen waarneembare waarnemingen een bron van kennis. Dit
geldt niet voor het kritisch rationalisme.
- Logisch positivisten: (standaardbeeld wetenschap)
o Termen:
§ Ideaal natuurwetenschap wordt als ijkpunt genomen
§ Inductieve redeneervorm
§ Eenheid van wetenschappen
§ Verficatiecriterium: manier om zinvolle (toetsbare) uitspraken te kunnen
onderscheiden van zinloze (niet toetsbare) uitspraken
o Methoden van wetenschap:
§ Zintuiglijke waarneming als enige bron voor wetenschap;
§ Vanuit die waarnemingen wordt een theorie opgesteld;
§ Deze theorie wordt vervolgens getest door hypotheses te toetsen (d.m.v. een
experiment);
§ Verwerpen, bevestigen of bijstellen van de theorie.
§ Aanname: als bron van kennis (waarneming) zuiver is en de middelen waarmee de
informatie verwerkt wordt (experimenten) onberispelijk zijn, dan leidt dit tot
gefundeerde ware kennis: rock-bottom of knowledge.
o Waarheidsopvatting:
§ Positivisme: gaat uit van een positieve ontwikkeling in de wetenschap:
wetenschap wordt gaandeweg ontdaan van theologische, speculatieve en
normatieve opvattingen en steeds meer gebaseerd op ‘harde’ kennis; feiten
waarvan de juistheid kan worden nagegaan. (Scheepers, Tobi & Boeijen 2016, p.
72)
§ Kennis kan alleen verworven worden door het concreet toepassen van de
wetenschappelijke methode
, § Enkel op waarneembare feiten gebaseerd (empirisme): alle kennis die niet
zintuiglijk waarneembaar is, wordt verworpen
§ Wortels in sterk vooruitgangsgeloof
- Kritisch rationalisten:
o Termen:
§ Verificatiecriterium principieel onmogelijk vanwege het probleem van inductie
§ Confirmatie (bevestiging) vaak te makkelijk – maakt theorie hoogstens
waarschijnlijk, nooit bewezen
§ Alternatief principe: falsificatie
Belang van falsificatie (volgens Popper):
§ Falsificatie is volgens Popper de juiste manier om wetenschap te
onderscheiden van pseudowetenschap.
§ Pseudowetenschap lijkt op wetenschap, maar is het niet: het wordt
gekenmerkt door dogmatisme (= alles verklaren a.d.h.v. eigen theorie.
Voorbeeld: Marxisme)
§ Goede wetenschap durft eigen theorie ter discussie te stellen.
§ Streef naar zo hoog mogelijke empirische inhoud van de theorie (aantal
uitspraken die uit de theorie afgeleid kunnen worden en tot falsificatie kunnen
leiden)
Ø Universeler
Ø Nauwkeuriger
Ø Eenvoudiger (minder variabelen)
o Methoden van wetenschap:
§ Alle uitspraken zijn theoriegeladen, dus geen rock-bottom of knowledge
§ Waarnemingsuitspraken zijn interpretaties van ‘de feiten’ in het licht van een
impliciete of expliciete theorie (bijv. wanneer iemand ‘man’ of ‘vrouw’ is).
o Waarheidsopvatting:
§ Geen waarheid: ‘corroboratiegraad’ (= de kans dat de hypothese overeind blijft
staan) hoger
Verdieping wetenschapsfilosofie
• In eigen woorden beschrijven wat het doel van wetenschapsfilosofie is;
- Wetenschapsfilosofie: “denken over wetenschap”
Ø Wat is de aard van wetenschappelijke kennis?
Ø Waarin verschilt ze van andere vormen?
Ø Welke consequenties brengt dat met zich mee?
- Taak van wetenschapsfilosofen:
Een karakterisering van wetenschappen te geven, te onderzoeken in hoeverre de
bijzondere aanspraken van de wetenschappen gerechtvaardigd zijn en inzicht te
geven in de plaats van de wetenschappen in cultuur en samenleving. (De Vries, p.10)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sylviabremmer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78291 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now