Samenvatting juridisch & ethiek
Inhoud
1. Inleiding tot het recht..................................................................................................................................................2
1.1 Wat is recht?..........................................................................................................................................................2
1.2 Scheiding der machten..........................................................................................................................................2
1.3 Hoven en rechtbanken..........................................................................................................................................2
2. Het huwelijk & samenwonen.......................................................................................................................................4
2.1 Huwelijk.....................................................................................................................................................................4
2.2 Wettelijk samenwonen..............................................................................................................................................6
2.3 Feitelijk samenwonen............................................................................................................................................6
3. Echtscheiding...............................................................................................................................................................6
4. Rechtspositie van minderjarigen.................................................................................................................................7
5. Aansprakelijkheidsrecht..............................................................................................................................................9
5.1 Basisbegrippen......................................................................................................................................................9
5.2 Schuldaansprakelijkheid (foutaansprakelijkheid)..................................................................................................9
5.3 Objectieve aansprakelijkheid (foutloze aansprakelijkheid)...................................................................................9
5.4 Gevolgen van aansprakelijkheid..........................................................................................................................10
1. Moraal, ethiek en normatieve theorieënb................................................................................................................10
1.1 Moraal:................................................................................................................................................................10
1.2 Ethiek................................................................................................................................................................... 10
1.3 Ontwikkeling........................................................................................................................................................11
1.4 Normatieve theorieën.........................................................................................................................................12
2. Beroepsethiek...........................................................................................................................................................13
2.1 Ethische dilemma’s & argumenteren..................................................................................................................13
2.2 Drogredenen.......................................................................................................................................................15
2.3 Stappenplan.........................................................................................................................................................16
2.4 Beroepsethiek van de toegepast psycholoog......................................................................................................17
3. Deontologische code, privacy & beroepsgeheim......................................................................................................17
3.1 Deontologische code (2014)................................................................................................................................17
3.2 Beroepsgeheim – strafwetboek...........................................................................................................................18
3.3 Vormen van beroepsgeheim...............................................................................................................................20
4. Beroepsgeheim & minderjarigen...............................................................................................................................20
4.1 Decreet rechtspositie minderjarigen (DRM).......................................................................................................20
4.2 Beroepsgeheim....................................................................................................................................................21
4.3 Het dossier...........................................................................................................................................................21
4.4 Beroepsgeheim na de dood.................................................................................................................................22
5. Diagnostiek & therapie..............................................................................................................................................22
6. Euthanasie & Abortus................................................................................................................................................23
, 6.1 Euthanasie bij meerderjarogenn.........................................................................................................................23
6.2 Euthanasie bij minderjarigen...............................................................................................................................24
6.3 Abortus arte provocatus......................................................................................................................................24
A. Juridisch
1. Inleiding tot het recht
1.1 Wat is recht?
Definitie van recht
o Belang weten wat recht is: recht is overal & iedereen onwillekeurig mee geconfronteerd --> wat
mag/moet/niet mag door recht geregeld
o Geheel van gedragsregels & ermee samenhangende institutionele voorschriften, uitgevaardigd
& gehandhaafd door of krachtens het maatschappelijk gezag, met het oog op een doeltreffende,
rechtszekere en rechtvaardige ordening vd maatschappij
o Fundamentele kenmerken
Gedragsregels met institutionele voorschriften
Opgelegd door maatschappij --> moet gedragen worden door maatschappij, anders w niet
gebruikt
Doel ordenen van maatschappij
Handhaving door of krachtens maatschappelijk gezag
Verschil objectief & subjectief recht
o Objectief recht= recht bestaande uit abstracte normen, los van concrete toepassing of individuele
gevolgen voor burgers
Vb. burgerlijk recht, strafrecht,..
o Subjectief recht= concrete, door objectief recht erkende, macht of bevoegdheid om iets te
vorderen, vragen of eisen
Vb. recht op betaling van verkoper
Verschil natuurlijke personen en rechtspersonen
o Natuurlijke persoon= mens van vlees en bloed
o Rechtspersoon: groepering, instelling of stichting die, zoals natuurlijk persoon, bepaalde rechten en
juridische plichten heeft
1.2 Scheiding der machten
België: staatsmacht verdeeld over 3 machten – elke macht controleert & beperkt andere machten
Wetgevende macht (federaal)
o Maakt wetten: gedragsregels met abstract, algemeen, onpersoonlijk karakter die voor de duur van
hun gelding op onbepaald aantal gevallen van toepassing zijn
o Controleert uitvoerende macht
o Uitgeoefend door federaal parlement & koning
o Federaal parlement:
Kamer van volksvertegenwoordigers (150 rechtstreeks verkozen door bevolking)
Senaat (60, niet-permanent orgaan)
Koning
Uitvoerende macht (federaal)
o Bestuurt land
o Zorgt voor toepassing & naleving wetten
o Koning & federale regering
Premier
Ministers (max 15 – aantal gelijk verdeeld Nl & Fr-talig)
Rechterlijke macht
o Uitspraak over geschillen
o Uitgevoerd door hoven & rechtbanken
o Controleert wettelijkheid daden uitvoerende macht
1.3 Hoven en rechtbanken
• Algemene beginselen
o Eenheid van rechtspraak
In gelijkaardig geschil gelijkaardige uitspraak --> in
principe
, Piramidale opbouw hoven & rechtbanken --> hoe ↓ op piramide, hoe ↑ aantal
Bovenste 2= arrest, onderste 2= vonnis
o Dubbele aanleg
Wat: 1e aanleg= 1e inhoudelijke beoordeling – hoger beroep= 2e inhoudelijke beoordeling
door ander rechtscollege
Principe: elke uitspraak in 1e aanleg= vatbaar voor hoger beroep
Uitzonderingen:
Arrest hof van assisen
Vonnis politierechtbank/vrederecht van <2000 euro
Vonnis ondernemingsrechtbank/ rechtbank eerste aanleg van <2500 euro
Hof van Cassatie enkel over fouten dossier, niet inhoudelijk, gaat terug naar hof van
assisen (Vb. partijdigheid)
o Materiële bevoegdheid
Specialisatie van rechtbank in bepaald domein (Vb. geschil verblijfsregeling kdn -->
familierechtbank, geschil huur --> vrederechter)
o Territoriale bevoegdheid
Elke rechtbank is bevoegd voor bepaald deel grondgebied
• Verschillende hoven en rechtbanken
o Vredegerecht
Rechter dichtst bij de burger – 187 (162) in Be – 1 vredegerecht per kanton
Bevoegd voor:
Alle geschillen <5000 euro
Huurgeschillen
Burenruzie’s
Geschillen mbt nutvoorzieningen (Vb. gas, water, elektriciteit)
Geesteszieken (Vb. verplichte opname)
o Rechtbank van eerste aanleg (REA)
Bevoegd voor alle geschillen tenzij door wet toegewezen aan ander rechtscollege
4 Afdelingen
Burgerlijke rechtbank
Familie-en jeugdrechtbank (2014) – bevoegd alle familie-gebonden vorderingen
o Echtscheidingen
o Verblijfregeling kinderen
o Onderhoudsbijdrage ex-partner & kinderen
o Schijnhuwelijken
Correctionele rechtbank
Strafuitvoeringsrechtbank
Per gerechtelijk arrondissement 1 REA (Bxl 2; Nl & Fr) --> 13
o Arbeidsrechtbank
Sociale aangelegenheden
Sociale zekerheid (Vb. pensioen, werkloosheid)
Arbeidsongevallen
Arbeidsgeschillen (Vb. arbeidsovereenkomst)
Verzoek toelating collectieve schuldenregeling
o Arbeidshof: bevoegd hoger beroep tegen vonnis arbeidsrechtbank
o Hof van beroep:
Hoger beroep tegen vonnissen REA & ondernemingsrechtbank --> niets rechtstreeks
3 Kamers:
Correctionele kamer
Burgerlijke kamer
Familie-en jeugdkamer
Binnen elk rechtsgebied in HvB --> 5
• Actoren binnen deze hoven en rechtbanken
o Rechter
Leidt proces & velt oordeel in het geschil
Meestal alleen, soms (bij beroep/specifieke
rechtszaken) 3
o Openbaar ministerie (1 lid)
In strafzaken: opsporen & vervolgen misdrijven -->
vraagt rechtbank straf op te leggen beklaagde
Burgerlijke zaken: beschermt maatschappij &
verleent advies
o Griffier (1): bereidt zitting voor & noteert verloop zitting + uitspraken
o Partijen: personen betrokken bij geschil
Eisende partij: legt probleem voor en wil iets van andere partij
Verwerende partij: verdedigt zich tegen eis & stelt ev. tegeneis in
Strafzaken:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lori3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.