1.1 eerste wereldoorlog
- De periode 1870-1914 was het tijdperk van de gewapende
vrede
- 28 juni 1914 aartshertog Frans Ferdinand vermoord in
Sarajevo → eerste wereldoorlog van 1914 - 1918 en was
een loopgravenoorlog waarin ook chemische wapens
gebruikt werden. → 8 miljoen doden.
- 1918 republiek duitsland uitgeroepen → duitse keizer
vlucht naar nederland en er kwam een wapenstilstand
- 1919 versailles definitief gesloten.
- Verschrikkingen eerste wereldoorlog leidden wereldwijd tot
morele ontreddering
- In de jaren na de Eerste Wereldoorlog kwamen er totalitaire
staten en anti democratische regimes op in verschillende
landen zoals de Sovjet-Unie, Duitsland en Italië. In Spanje
grepen reactionaire militairen de macht. Er ontstond een sfeer
waarbij democratie en individualisme onder druk kwamen te
staan.
- Boek Blokken van F. Bordewijk speelt in een totalitaire staat.
Hier zijn ook verschillende kenmerken van te herkennen.
1.2 Totalitaire staten
- In WO1 werd in 1917 de russische tsaar afgezet. In november
1917 namen de bolsjewieken de macht over onder leiding van
Lenin. Dit heette de Russische revolutie. Hij beloofde betere
omstandigheden. Na zijn dood in 1924 werd hij opgevolgd
door Stalin. Zo werd de Sovjet-Unie een totalitaire staat.
- Na WO1 kwam in Italië de fascistische Mussolini aan de
macht. Hierbij kreeg de leider al het staatsgezag. Hier werd de
staat hoger geplaatst dan het individu.
- In Duitsland was Adolf Hitler de leidende figuur van het
nationaal-socialisme. Zijn programma was antisocialistisch,
anti democratisch, anti-individualistisch en deed aan
rassenleer. Hier wordt ook naar in verwezen in het boek
, Blokken. De ontevredenheid groeide nog meer na de
economische crisis in 1929 toen de werkloosheid toenam. In
1933 werd Hitler tot rijkskanselier gekozen en in 1934
president. Hij gebruikte veel geweld en propaganda.
- In Spanje was de macht in de handen gebleven van de
traditionele machthebbers. De kerk, adel en
grootgrondbezitters. In 1936 won het linkse volksfront dit lokte
een opstand onder leiding van generaal Franco uit. De
Spaanse burgeroorlog leidde tot de ondergang van de
Spaanse democratie.
- Eind 19e eeuw tot 1914 zijn de laatste jaren van internationale
veiligheid in Nederland. Nederland was neutraal in WO1. In
1917 kwam er een grondwetswijziging en er kwam algemeen
mannenkiesrecht en gelijkstelling van openbaar en bijzonder
lager onderwijs en in 1919 voor vrouwen kiesrecht.
- In de industrie werkten slecht betaalde, laaggeschoolde
arbeiders. Hier was de basis gelegd voor massaproductie. De
economische crisis van 1929 leidde wereldwijd tot
koopkrachtverlies en werkloosheid. In Nederland kwam de
NSB op onder leiding van Anton Mussert.
- De spanningen leidde uiteindelijk tot WO2 (1939-1945)
1.3 Massacultuur
- Na WO1 kwam er cultuurkritiek men was geschokt en was het
vertrouwen in cultuur en vooruitgang wel terecht geweest. De
ontgoocheling en morele ontreddering door oorlog leidde dus
daartoe. Dit was vooral angst voor de massa en verlangen de
bedreigde individualiteit te beschermen. Massacultuur werd
afgewezen.
- Technologische veranderingen gingen het leven steeds meer
beïnvloeden. Vele kwamen uit de VS Waar de lopende band
van Henry Ford een impuls gaf aan de productie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller valerie4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.11. You're not tied to anything after your purchase.