Class notes

Samenvatting Hoorcolleges Sociaal-Culturele Context (2022)

5 purchases

Course
Sociaal culturele context (SOWPWB2260)

Institution
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)

Een uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges van het vak Sociaal-Culturele Context (). Ik heb hiermee een 8,5 gehaald voor het tentamen van Sociaal-Culturele Context.

[Show more]

Preview 6 out of 55 pages

View example

Uploaded on January 20, 2023
Number of pages 55
Written in 2022/2023
Type Class notes
Professor(s) Elske gros
Contains All classes

gender
sekse
etniciteit
klasse
cultuur
religie
diversiteit
emigratie
migratie
lagenanalyse
lgtbq

Institution
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Education
Pedagogische Wetenschappen
Course
Sociaal culturele context (SOWPWB2260)

$5.39

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Sociaal-culturele context – Hoorcollege I

Wat zijn voorbeelden van sekse-specifieke problemen?

Jongens:
 8/9x zo vaak ADHD, vaker autisme, 3/4x zo vaak cluster
 Alcoholisme/drugs-/gokverslaving
 Agressie/vermijdingsgedrag, isolement, dader worden

Meisjes:
 2 a 3 keer zo vaak depressief, vaker last van fobieën en angstaanvallen
 Vaker automutilatie (=zelfbeschadiging), eetstoornissen en dissociatie
 Onzekerheid, schuldgevoel, lage zelfwaardering

Dissociatie= een verstoring en/of onderbreking van het normale psychisch
functioneren, die van invloed is op onder andere het denken, geheugen, identiteit,
emotie, perceptie, lichaamsbeleving, motorische controle en gedrag.

Wat zijn voorbeelden van psychosociale problemen bij LHBTQ?

Homo/biseksuelen:
 Homo/biseksuele mannen hebben meer kans op een depressie, sociale fobie,
problematisch drugsgebruik

 Homo/biseksuele vrouwen hebben meer kans op een sociale fobie, alcohol
verslaving, drugsverslaving

 Beiden meer kans op eetstoornissen en verslavingsgedrag

 SCP: LHTBQ monitor: vooral biseksuelen hebben een slechtere (psychische)
gezondheid

Transgender personen:
 1 op de 3 psychisch matig tot erg ongezond
 1 op de 4 is in sterke mate eenzaam
 1 op de 5 heeft een zelfmoord poging ondernomen
 2 op de 3 heeft een zelfmoord poging overwogen
 Relatief vaker te maken met een uitkering, arbeidsongeschiktheid, economisch
onzelfstandig, werkloos en kennen een kleiner sociaal netwerk (Transgender
Netwerk Nederland)

Wat zijn voorbeelden van etniciteit-specifieke problematiek?

 Mensen met een migratieachtergrond en mensen met een lagere SES worden
vaker gediagnosticeerd met psychische problemen (internaliserend,
externaliserend, psychotische problemen)

 Tienermoederschap komt vaker voor, zijn negatiever over opvoeding,
verwaarlozing, lagere onderwijsprestaties, zwak op de arbeidsmarkt,
taalachterstanden, psychosociale problemen, criminaliteit  wel minder
middelengebruik

1

,  Depressies en angststoornissen komen vaker voor  vooral groter risico bij
mensen met Turkse afkomst en Marokkaanse mannen
↳ Hield ook stand wanneer er sprake was van educatie/inkomens verschillen 
deels te verklaren door migratiegeschiedenis, selectieve migratie en migranten
status

Wat zijn verklaringen voor de verschillen tussen het aantal GGZ cliënten per land van
herkomst?

Wegens de verschillen in oorzaken waar de problemen vandaan komen:
 Biologie
 Opvoeding
 Omstandigheden
 Verwachtingen van anderen
 Discriminatie
 Objective need (=persoonlijke behoefte)
 Presence of a disorder (de mate waarin een stoornis aanwezig is, en in hoeverre
de persoon zelf of een clinici denkt dat er sprake is van aanwezigheid)

↳ Maar vooral: kunnen mensen wel gediagnostiseerd worden met hun problemen
binnen de GGZ/ worden hun problemen wel herkend binnen het GGZ systeem én is de
GGZ überhaupt toegankelijk voor deze mensen?  kunnen ze wel de hulp vinden en
krijgen die zij nodig hebben

Waar komen de verschillen in problematiek vandaan?

Is problematiek aangeleerd (nurture= bepaald door opvoeding, leefomgeving, cultuur
etc.)?
Of is problematiek aangeboren (nature= genetisch materiaal)?

Wat zijn de verklaring voor verschillen in genderexpressie?

Nature: Mannen en vrouwen zijn nu eenmaal verschillend
Nurture: “Je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt”

↳ *Determinisme versus veranderbaarheid  we gaan ervanuit dat cultuur
veranderbaar is en dat natuur onveranderbaar is

*Determinisme (= denkrichting waarin men ervan uitgaat dat d mens bepaald is door
materiële omstandigheden, waarvan de belangrijkste factoren erfelijkheid en milieu
zijn)

↳ maar is natuur wel onveranderbaar? En is cultuur wel veranderbaar?  en is het een
wel makkelijker te veranderen dan het ander?

Artikel de Jong: verklaringen in verschillen in culturen

4 perspectieven wat betreft het samengaan van biologie/natuur & cultuur:

 Dichotomie (=tweedelig, het is het een of het ander) perspectief  Of het
biologische verklaart óf de cultuur verklaart

2

,  Continuüm perspectief  Een stoornis wordt in meer of mindere mate
toegeschreven aan biologische of sociaal-culturele factoren

 Spectrum perspectief  Psychopathologie wordt gezien als geänatomiseerd
(=bestaande uit heel veel kleine deeltjes/onderdelen)  (deel)verklaringen
bestaan naast elkaar en gaan dus samen
↳ bij de ene persoon wordt het een meer verklaard door nature dan door
nurture, en bij de ander is het weer andersom  verhoudingen verschillen per
persoon

 Culturele neurowetenschap perspectief  Er is een wederzijdse interactie van
neurobiologie en cultuur
↳ huidige visie

Het gaat hierin om de invloed van culturele karakteristieken (zoals waarden,
opvattingen en praktijken) op gedrag en neurobiologie

↳ maar tegelijkertijd ook:
De wijze waarop neurobiologische mechanismen (zoals genetica en neurale
processen) de transmissie van culturele trekken faciliteren

↳ ook wel: cultuur boetseert het brein zoals het brein cultuur boetseert

Wat is het belang van sociaal-culturele contexten?

Majority/minorty cities= de meerderheid bestaat uit de minderheid
↳ diversiteit neemt steeds meer toe  we zijn allemaal migranten

↳ Daarom: belangrijk na te denken over verschillende sociale-en culturele contexten

Globale diversiteit= door de interactie tussen mensen met verschillende afkomsten 
meer diversiteit in het beeld over opvoeding, ontwikkeling, leren

Wat is de invloed van globale diversiteit op je eigen normatieve kader?

Door globale diversiteit kom je in contact met andere normatieve kaders
(=perspectieven) verandering van je eigen normatieve kader (=perspectief)
↳ Dus door kennismaking met andere perspectieven wordt je je bewust van je eigen
perspectief waardoor deze mogelijk verandert (versterkt, verzwakt, aangepast etc.)

Waarom zijn behavioural sciences, WEIRD sciences?

WEIRD= Western Educated Industrialized Rich and Democratic

Het grootste deel van onze wetenschappelijke kennis is gebaseerd op een hele kleine
steekproef van de totale wereldbevolking bestaande uit mensen uit Westerse,
hoogopgeleide, rijke, geïndustrialiseerde, democratische samenlevingen  WEIRD
people

↳ maar dit weergeeft ongeveer 2% van de wereldpopulatie  dus: grootste deel van
de wetenschappelijke kennis is niet gegeneraliseerbaar

3

,En wie zegt er dat wij (de 2% van de wereldpopulatie) niet de outliers zijn?  wij zijn
de WEIRD people
↳ Dus wat weten wij binnen de wetenschap eigenlijk van de mens?  ons normatieve
kader binnen de wetenschap is gebaseerd op die 2%

Advies:
 Erken het en pas het aan
 Onderzoek: wat is universeel en wat is cultuur-specifiek?  dus steekproef
uitbreiden door meer onderzoek te doen naar verschillende groepen

Wat is de oorsprong van onze wetenschappen?

 Psychologie (nature)  Socrates Psyche

 Pedagogische wetenschappen en onderwijswetenschappen (nature/context) 
Socrates/ Plato Dialogue

 Orthopedagogiek (nature/context)  Greek ortho, paidos, agein/agogos

 Antropologie (context)  Herodotus

↳ Verschillen tussen universalisme en cultuur relativisme, ook wel het debat tussen
psychologie en antropologie  de cursus sociaal-culturele context zit hier tussenin

Wat houdt de culture and human development approach in?

Binnen de culture and human development approach kijk je naar wat is universeel
specifiek, én wat is cultureel specifiek

↳ onderzoeken naar in hoe verschillende culturen ontwikkeling geconstrueerd wordt

Binnen de culture and human development approach wordt gesproken over
‘meerdere wegen naar Rome’  pluralistic pathways of development= er zijn
meerdere manieren om ontwikkeling te faciliteren

Waarom is het belangrijk je bewust te zijn van pluralistic pathways?

Hierin is het belangrijk dat je je bewust bent van je eigen normatieve kader en dat
jouw normatieve kader/perspectief niet het enige juiste is

↳ Wanneer je je bewust wordt van meerdere/andere perspectieven, ga je andere
perspectieven ook waarderen (of juist niet) en kritisch kijken naar je eigen perspectief

Waarom is diversiteit cruciaal voor de ontwikkeling? (Artikel Putnam)

Gevolg van diversiteit op korte termijn:
Minder cohesie (=de mate van het gevoel van verbondenheid binnen de
maatschappij, ook wel saamhorigheidsgevoel), minder sociale steun, minder
vertrouwen etc.

Maar de gevolgen op lange termijn zijn:
Meer cohesie, betere economie, meer solidariteit etc.

4

,De oplossing voor de toename aan diversiteit: aanpassen van je identiteit  creëren
van een nieuwe gezamenlijke identiteit

Sociaal-culturele context – Hoorcollege II
Gender, sekse en seksualiteiten

Wie ben je?
 Geslacht= sekse
 Gender rol/ gender expressie/ gedrag= hoe je overkomt
- Uiterlijke kenmerken: kleding, haar, lichaamstaal etc.
- Persoonlijkheid, voorkeuren, gedrag
 Genderidentiteit= wat je je voelt
 Seksuele voorkeur= tot wie je je aangetrokken voelt

↳ Dus er zijn 4 elementen die zijn te onderscheiden aan gender

Iemands genderidentiteit kan je niet zien aan de gender expressie  weet je pas door
het aan de persoon zelf te vragen of als gender pronounce zijn aangegeven (bijv.
she/her, he/him, they/them)

Bovenstaande termen (geslacht, gender expressie, genderidentiteit, seksuele
voorkeur) zijn geen dichotome variabelen (=variabele kan slechts twee waarden
aannemen) dus jongen OF meisje
↳ maar het zijn continue variabelen die op een “schaal” zitten

Bijv. (geslacht) je kan een beetje vrouwelijk zijn of juist heel erg vrouwelijk, of je kan
tussen het mannelijke en het vrouwelijke inzitten

Disclaimer: bovenstaande is vanuit het perspectief van de Westerse cultuur  hoe
andere culturen kijken naar sekse, gender expressie, genderidentiteit en seksuele
voorkeur verschilt dus per cultuur

Definities

5

,  Cisgender= genderidentiteit komt overeen met het geslacht waarin het kind is
geboren
 Non-binair/queer= gevoel niet in de tweedeling van man óf vrouw te passen
 Transgender= genderidentiteit komt niet overeen met het geslacht waarin het
kind is geboren  transseksueel= sterke wens geslacht aan te passen
 Travestiet= (af en toe) de behoefte aan de genderexpressie van het andere
geslacht

LGTBQIA+ = Lesbian Gay Trans Bisexual Queer Intersex Asexual + (=de plus staat
voor alle andere geslachten, seksuele oriëntaties en genderidentiteiten dan degenen
die hierboven vermeld staan)

Waar staat GIS voor?

GIS= Gender-Identiteits-Stoornis  voelen zich niet thuis in het lichaam van de sekse
waarin ze geboren zijn

Onderzoeksresultaten (2001) naar kinderen met GIS:
80% van de kinderen  homoseksuele + heteroseksuele volwassenen
20% van de kinderen  transseksuele volwassenen

↳ Dus 20% van de kinderen met GIS zijn uiteindelijk transseksueel

Definitie II.

 GIS( Gender identiteits stoornis)/genderdysforie= gevoel ongelukkig te zijn met
eigen geslacht  sekse en genderidentiteit komen niet overeen

 Diversities (Disorders’) of Sex Development (DSD)/intersekse= aangeboren
afwijkingen van de sekse-norm, hormonen, geslachtsklieren  kan eventueel
leiden tot GIS

↳Voorbeeld van DSD: een persoon heeft een XY-chromosoom (man), maar het
lichaam maakt geen testosteron aan waardoor de persoon zich verder
ontwikkeld tot vrouw (onvruchtbaar)

 Gendergevarieerd gedrag= gedrag niet typisch voor eigen geslacht

Dichotomieën

De mens is geneigd om in tweedelingen (dichotomieën) te denken en een
machtsverschil te koppelen aan deze tweedeling  het een is belangrijk/beter etc.
dan het ander
↳Ten slotte zijn we ook nog geneigd om aan die tweedelingen geslachten te koppelen

Het denken in tweedelingen/ stereotypen en daar classificaties aangeven, is een
manier van overleven in de huidige samenleving en is menseigen  maar kent ook
een aantal (nadelige) effecten/gevolgen

Gendergevarieerd gedrag

Genderexpressie: welk gedrag typerend is voor een jongen en welk gedrag typerend
is voor een meisje is per cultuur verschillend

6

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller miloubussing. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling