Beginselen Bestuursrecht Hoorcolleges
Hoorcollege 1
Bestuursrecht is het recht dat betrekking heeft op het functioneren van het
openbaar bestuur. Bestuursrecht heeft betrekking op alles wat te maken heeft
met de overheid. Het gaat bij bestuursrecht vooral om de toepassing ervan.
Bestuursrecht gaat om het overheidsoptreden. Het is zowel het recht wat de
overheid in acht moet nemen, maar het is ook het recht van de overheid. Het
geeft de overheid allerlei instrumenten. Ook is het recht tegen de overheid. De
burger kan het bestuursrecht gebruiken als hij het niet eens is met een
beslissing van de overheid. Er zijn ook grensgevallen tussen bestuursrecht,
strafrecht en staatsrecht.
Trias politica
Wetgevende macht
Uitvoerende macht = openbaar bestuur!
Dit is het vakgebied waarop bestuursrecht betrekking heeft.
Rechterlijke macht
Functies van het bestuursrecht
Het bestuursrecht is voor, van en tegen de overheid. Deze woorden brengen ook
de functies tot uitdrukking.
Legitimerende functie
o Normen (regels en wetten) voor het bestuurshandelen
Instrumentele functie
o Instrumenten in handen van het openbaar bestuur, denk aan
vergunningen of subsidies.
Waarborgfunctie
o Rechtsbescherming van de burger tegen het optreden van het
openbaar bestuur, het gaat om alle mogelijke manieren waarop je
beschermd wordt tegen het optreden van de overheid.
In de meeste situaties worden alle 3 de functies gecombineerd.
Taak bestuur in de rechtsstaat
Wetgeving uitvoeren en toepassen!
Wettelijke ruimte invullen en uitwerken:
o Aanvullende (lagere) regels vaststellen
o Concrete beslissingen nemen, denk aan het verlenen van subsidies.
o Toezicht en handhaving
Bestuursrechtelijke normen in acht nemen bij de uitoefening van zijn taak
o Geschreven wettelijke regels + ongeschreven rechtsnormen
Hoofdzaken van het bestuursrecht
Bestuursrecht heeft op 5 onderwerpen betrekking
Organisatie van het openbaar bestuur
Bevoegdheden van de overheid
Normering. Het in acht nemen van geschreven en ongeschreven regels
Handhaving. Het optreden tegen (rechts)personen
Rechtsbescherming. De bescherming die de burger kan krijgen.
Uitgangspunt van een democratische rechtsstaat is dat bestuur altijd optreedt in
het algemeen belang.
Algemeen belang = publiek belang
De overheid treedt steeds op in het algemeen belang
o = premisse van het bestuursrecht
, Een premisse is een aanname van iets dat je niet hoeft te
bewijzen. Het is per definitie waar.
Wat is het algemeen of publiek belang? Containerbegrip! Bijv.:
o Veiligheid, Onderwijs, Economie, Media, Milieu & klimaat,
Ruimtelijke ordening, Gezondheidszorg of Wonen
(volkshuisvesting)
= de verschillende belangen moeten tegen elkaar worden
afgewogen. Het resultaat van de afweging van de verschillende
deelbelangen, die met elkaar op gespannen voet kunnen staan.
De overheid is ook wel een multi-issue organisatie.
Bestuursrechtelijke wetgeving
Burger en openbaar bestuur moeten zich aan de wet houden
Openbaar bestuur moet om op te treden een wettelijke
bevoegdheidsgrondslag hebben. Hij mag dus niet uit zichzelf beslissingen
nemen.
Denk bij de wetgeving aan:
o Organisatie van het openbaar bestuur
o Regels en besluiten van het openbaar bestuur
o Toezicht en handhaving door het openbaar bestuur
> Wetgeving voor bestuur komt door legaliteitsvereiste! Er moet een specifieke
grondslag voor zijn.
Algemeen en bijzonder bestuursrecht
Heel veel bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving:
o Heeft betrekking op verschillende maatschappelijke terreinen
o Kent (specifieke) bestuursbevoegdheden toe aan bestuur
Algemene wet bestuursrecht (Awb)
o Heeft betrekking op het bestuur in het algemeen
o Gemeenschappelijke onderwerpen voor alle terreinen
o Legt een koepel over het bijzondere bestuursrecht heen, het brengt
structuur aan.
o Het geldt voor alle terreinen
De doelstellingen van de Awb
1. Eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving bevorderen.
2. Systematiseren en vereenvoudigen van bestuursrechtelijke wetgeving.
3. Codificeren van bestuursrechtelijke jurisprudentie.
4. Algemene nieuwe voorzieningen treffen, die niet in bijzondere wetgeving
thuishoren.
Algemene wet bestuursrecht
H1 Inleidende bepalingen
H2 Verkeer tussen burgers en bestuursorganen
H3 Algemene bepalingen over besluiten
H4 Bijzondere bepalingen over besluiten
H5 Handhaving
H6 Algemene bepalingen over bezwaar en beroep
H7 Bijzondere bepalingen over bezwaar en administratief beroep
H8 Bijzondere bepalingen over de wijze van procederen bij de
bestuursrechter
H9 Klachtbehandeling
H10 Bepalingen over bestuursorganen
, Er is sprake van een gelaagde structuur in de wet. Als je bezig bent in H5,
betekent dit dat de eerdere bepalingen ook van toepassing zijn. Er kunnen dus
meerdere regels uit verschillende hoofdstukken tegelijkertijd van toepassing
zijn.
Awb: structuur per hoofdstuk
Gelaagde structuur:
Hoofdstuk
Titel
Afdeling
Paragraaf
Er is niet alleen sprake van een gelaagde structuur in de Awb, maar in het
gehele bestuursrecht.
Gelaagde structuur bestuursrecht
Binnen het bestuursrecht: tussen Awb en bijzondere bestuursrechtelijke
wetgeving
Binnen de Awb: tussen de hoofdstukken
Binnen de Awb-hoofdstukken: tussen de titels, afdelingen en paragrafen
Verhouding: Awb – bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving
Soorten Awb-voorschriften ten opzichte van de bijzondere wetgeving:
Dwingend recht
o Er mag niet vanaf worden geweken. Ze vullen dus eigenlijk de Awb
aan. Dit komt het meest voor.
Regelend recht
o De bijzondere wetgever mag hiervan afwijken. ‘Tenzij het wettelijke
voorschrift anders is bepaald’.
Aanvullend recht
o Het is een soort vangnet ten opzichte van de bijzondere
bestuursrechtelijke wetgeving.
Facultatief recht
o Als de Awb aangeeft dat de wetgeving alleen van toepassing is als
de bijzondere wet dat zegt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jb1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.