Summary
Samenvatting kennisbasis Natuur en Techniek
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting kennisbasis Natuur en Techniek Hoofdstukken: 1.2.3.4.6.7.8.9.10.11.12.13.16.17.18.20
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: danivanvelzen • 10 months ago
Seller
Follow
marijntijhuis
Reviews received
Content preview
Natuur & Techniek 2.2 Pagina 1 van 56Hoofdstuk 1 Waar gaat het om bij Natuur & Techniek?
Elk kind geniet ervan om intensief en al doende bezig te zijn met de concrete werkelijkheid om zich heen. Natuur en
Techniek sluit aan bij deze natuurlijke behoefte van kinderen en komt tegemoet aan hun spontane belangstelling
voor dingen in de omgeving.
N&T is een breed vormingsgebied; het bestrijkt de gehele werkelijkheid om ons heen.
- Zien
- Horen
- Voelen
- Proeven
N&T is leren over wat leven mogelijk maakt.
Als leerkracht kun je jezelf de volgende vragen stellen:
- Waarvan en waarmee kunnen kinderen zich bij N&T het best ontwikkelen?
- Wat beïnvloedt hun betrokkenheid en beleving positief?
- Waar worden ze blij en gelukkig van? Oftewel: waarvan worden ze meer mens?
1.1 Natuur & Techniek in de praktijk
Er is een aantal redenen waarom kinderen zo betrokken zijn bij N&T-onderwijs, waarin doen en denken samengaan.
De activiteiten:
- Zeggen hun iets
- Ze beleven er iets bij
Onderwerpen sluiten aan bij hun alledaagse ervaringen meer betekenis.
Door kinderen gericht te observeren bij hun onderzoekende activiteiten zul je de koppeling tussen doen en denken
herkennen.
1.2 Drie keer natuur en techniek
Op de bassischool staat de concrete werkelijkheid centraal, waarbij doen, denken en beleven op natuurlijke wijze
hand in hand gaan. De activiteiten openen de ogen van de kinderen voor analoge ervaringen in het dagelijks leven;
die gaan ze daardoor beter begrijpen.
Concrete ervaringen zijn de basis van het leren bij N&T, omdat deze aansluiten bij de werkelijkheid. Boeken kunnen
een mooie aanvulling zijn.
Het curriculum van Natuur & Techniek rust op 3 pijlers:
1. Kennis van natuur en techniek
2. Het denken en doen met natuur en techniek (natuurwetenschappelijke en technische denk- en werkwijzen).
3. Ideeën over het belang en de aard van natuur en techniek en een attitude die daarbij aansluit.
1.2.1 Kennis van natuur en techniek
De kennisinhoud in het basisonderwijs moet primair ontleend worden aan herkenbare onderwerpen uit de
omgeving en het leven van de kinderen.
De leerlingen zullen door meegebrachte spullen, het delen van ervaringen en het inbrengen van vragen zelf
specifieker aangeven wat voor hen betekenis heeft en waar ze meer van willen weten.
1.2.2 Natuur en techniek ´doen´
Bij N&T gaat het niet alleen om kennis en inzicht in de werkelijkheid, maar ook om de manier van werken.
Onderzoekend en ontwerpend leren vormt een wezenlijk onderdeel bij het ervaring krijgen met de karakteristieken
denk- en werkwijzen voor natuur en techniek. Het is daarnaast ook een doel: leren onderzoeken en leren technische
producten te gebruiken, te onderhouden en te repareren, te ontwerpen of verbeteren en te maken.
Dit alles zorgt voor vaardigheden en attituden die kinderen in het dagelijks leven, nu en later, goed van pas komen.
,Natuur & Techniek 2.2 Pagina 2 van 56
Door de aanpak bij N&T geregeld te beoefenen, gaan de leerlingen onderzoek-, denk-, ontwerp- en
maakvaardigheden beter beheersen. Dat geldt ook voor houdingsaspecten als concentratie- en
doorzettingsvermogen. Zorgvuldigheid en kritische zin.
1.2.3 Ideeën over en attitude ten opzichte van natuur en techniek
Leren van en met natuur en techniek heeft invloed op de manier waarop leerlingen ertegen aankijken en er
waardering voor opbrengen. Ook ontwikkelen ze natuurwetenschappelijke en technische geletterdheid, waardoor
ze de wereld in relatie tot natuur en techniek met vertrouwen tegemoet kunnen treden.
Ze kunnen iets op een wetenschappelijke manier beschouwen;
Ze hebben geen ongefundeerde angst voor de omgang met andere levende wezens of voor
apparatuur, en ze houden rekening met veiligheids- en gezondheidsrisico´s;
Ze zijn zich bewust van de grenzen van natuurwetenschappelijke en technische kennis. Absolute
waarheden bestaan niet, natuurwetten zijn ´waar´ tot het tegendeel bewezen is.
Concrete ervaringen en eigen beleving dragen bij aan de ontwikkeling van de ideeën en opvatting van kinderen; dat
beïnvloedt hun zelfbeeld positief.
1.3 ervaringen met Natuur & Techniek
Gebrek aan eigen ervaring met N & T kan ervoor zorgen dat leerkrachten met minder vertrouwen en enthousiasme
dit vormingsgebied in de praktijk brengen. In zo´n geval is het verstandig om klein te beginnen met didactisch goed
gestructureerde en helder georganiseerde onderzoeksactiviteiten. Over een onderwerp waar je zelf in thuis bent.
1.4 Waarom Natuur & Techniek
Verschillende argumenten:
- Kinderen hebben de natuurlijke behoefte om hun omgeving te verkennen; nieuwsgierigheid en
verwondering zijn drijfveren.
- N & T vormt een essentieel onderdeel van OJW. Onze wereld bestaat ook uit dingen die door de mensen zijn
gemaakt.
- Natuur heeft een aantoonbaar gunstige invloed op de totale ontwikkeling van kinderen, onder meer op hun
concentratie en creativiteit.
- Mee gaan met de technologie, door N & T.
- Geletterdheid in N &T geeft zicht op de geneugten en risico´s van natuur en techniek en maakt het mogelijk
om nu en later verantwoorde keuzes te maken.
- N & T is zeer geschikt om logisch denken te ontwikkelen. Het stimuleert redeneren met bewijsmateriaal en
multiperspectivisch denken.
- Kinderen krijgen zicht op hun eigen belangstelling en talenten voor natuur en techniek.
1.5 Centrale doelstelling en uitgangspunten
In de centrale doelstelling zie je dat het om meer gaat dan om kennis over en inzicht in de natuurlijke en de door de
mensen gemaakte wereld. Het gaat ook over de aard en het belang van N&T voor de ontplooiing van mensen en het
voortbestaan van onze planeet. Houding en vaardigheid moeten voldoende aandacht krijgen (blz. 35 van het boek).
Leerkrachten moeten rekening houden met de volgende uitgangspunten:
- N&T gaat over de werkelijkheid: dingen en organismen uit het leven van de alledag spelen de hoofdrol.
- Kinderen zijn actief bezig op eigen niveau met het onderwerp.
- De leerstof is zo gekozen dat kinderen gaan beseffen op welke manier ons bestaan bepaald wordt door de
verschijnselen en wetten van de natuur, zodat zij meer greep krijgen op, en de waarde beleven van hun
omgeving .
- De leerstof geeft aanknopingspunten voor de ontwikkeling van zorg en verantwoordelijkheid voor mens, dier
en omgeving.
- De leerstof is in te passen binnen de gewone schoolpraktijk. De werkwijze mag bijv. niet te ingewikkeld zijn
en je kunt gemakkelijk verbanden leggen met andere vakken.
- Digitale ontwikkelingen kunnen hierbij helpen, en een brug slaan met de buitenschoolse realiteit. Ze kunnen
echter nooit de echte ontmoeting van de kinderen met de concrete werkelijkheid vervangen.
,Natuur & Techniek 2.2 Pagina 3 van 56
Hoofdstuk 2 Doen en denken
2.1 hoe kinderen de wereld begrijpen
´Begrijpen´: hoe krijgen kinderen greep op de werkelijkheid om zich heen?
- Begint bij baby´s en peuters heel letterlijk: zij krijgen grip op hun wereld door alles vast te pakken. Daarbij
leggen ze verband tussen indrukken van verschillende zintuigen en lijfelijke ervaringen.
- Belichamend leren beïnvloedt de cognitieve en sensomotorische ontwikkeling positief en omgekeerd.
Ondernemende, actief onderzoekende houding is kenmerkend voor jonge kinderen als ze zich op hun gemak voelen;
het sluit aan op het verwerken van min of meer toevallige indrukken en loopt er parallel aan.
Eigen ervaringen zijn onvervangbaar als basis voor elke vorm van begrip.
2.2 Ontdekken van regelmaat en samenhang
Kinderen kunnen de werkelijkheid/belevenissen op verschillende manieren ervaren:
- Als nieuwe ervaringen
- Als iets wat aansluit bij eerdere ervaringen
Kinderen kunnen de ervaringen die bij elkaar horen op verschillende manieren aan elkaar koppelen:
- Verschil en overeenkomst: op elkaar lijkende dingen vertonen verschillend gedrag of zijn op onderdelen
anders samengesteld.
- Verandering en volgorde: gebeurtenissen hebben steeds een bepaalde volgorde en vaak is de ene
gebeurtenis het gevolg van de andere.
- Samenhang en systeem: verschillende verschijnselen zijn er tegelijkertijd; vaak is er sprake van een causaal
verband. In een systeem hebben onderdelen invloed op elkaar.
Kinderen realiseren dat ze zelf veranderingen kunnen veroorzaken, maar niet overal invloed op hebben.
2.3 Denkbeelden over de werkelijkheid; conceptontwikkeling
Kinderen en volwassenen ontwikkelen hun eigen denkbeelden vanuit een combinatie van allerlei indrukken:
- Vluchtige waarnemingen
- Intense waarnemingen
- Verhalen/ gesprekken
- Foto´s of filmbeelden
Op den duur gaan kinderen patronen herkennen: als ik het een doe, gebeurt er steevast dat andere;
Kortom: gebeurtenissen worden voorspelbaar.
Hun denkvermogen stelt ze in staat om samenhang te brengen in en betekenis te geven aan hun eigen schat aan
ervaringen ontwikkelen hun eigen (pre) concepten: clusters van samenhangende denkbeelden en ideeën over de
werkelijkheid.
In die denkschema´s vinden de geconstateerde regelmaat en samenhang een plaats. Aanvankelijk zijn ze nog
eenvoudig van opbouw, en daarom spreken we bij jonge kinderen van preconcepten:
- Dagelijks nieuwe ervaringen en verwondering
- Denkbeeld regelmatig aanpassen, want nieuwe ervaring past niet binnen hun eigen concept.
- Nieuwe verschijnsel tot aanpassing dwingen, zodat het wel past binnen hun denkschema.
Als de door kinderen ´´ontdekte´´ regelmaat een gevolg is van toeval, of van invloeden die ze niet kunnen overzien,
kunnen er onjuiste denkbeelden of misconcepten ontstaan.
Preconcepten en misconcepten horen niet bij elkaar! preconcepten zijn onvolledige denkschema´s en geen
incorrecte denkschema´s.
Denkschema´s staan ontstaan op basis van persoonlijke ervaringen.
De onderlinge verschillen kunnen voor verrijking en nuancering zorgen binnen de groep.
, Natuur & Techniek 2.2 Pagina 4 van 56
Volwassenen ervaren minder vaak dan kinderen iets als echt verassend en onvoorspelbaar, desondanks reageren ze
wel in hetzelfde patroon.
Hoewel kinderen flexibeler zijn dan volwassenen, ontstaan nieuwe bijgestelde concepten wel op dezelfde manier.
Ook bij jou als volwassene krijgen betekenisvolle ervaringen een plekje in je geheugen. Daarbij structureer je de
ervaringen door ze te ordenen en herordenen doordat je verbanden doorziet. Op die manier vindt
conceptontwikkeling plaats: je ontwikkelt dankzij extra kennis en inzicht steeds completere denkschema´s.
Deze structuren verduidelijken de samenhang tussen objecten, situaties, verschijnselen en gebeurtenissen. Inzicht is
dus mede het resultaat van een innerlijke beschouwing: het overwegen en heroverwegen van concrete ervaringen
waardoor steeds meer puzzelstukjes op hun plaats vallen.
2.4 leren door doen
Kinderen denken ´met hun handen´, al doende. Zo leren zij:
- De verscheidenheid van hun omgeving kennen en ordenen;
- Vormen zij allerlei begrippen;
- Herkennen zij samenhang;
Ondertussen verwoorden zij hun bezigheden en gedachten.
Pas na veel ervaringen en veel herhalingen kan een patroon of een wetmatigheid worden herkend onderwijs en
ervaringen buiten school kunnen elkaar hierin aanvullen en positief beïnvloeden.
Kleuters denken aanvankelijk intuïtief: directe waarnemingen heeft veel invloed, en hun denken is sterk verbonden
met hun eigen bewegingen. Ze bekijken de wereld vanuit hun eigen perspectief.
Concrete operaties, vroeg stadium:
in deze fase ontwikkelen kinderen het vermogen om zich voor te stellen welke veranderingen plaatsvinden als je iets
doet met voorwerpen.
Wanneer zij voorwerpen voor het eerst manipuleren, gebruiken ze analoge ervaringen om zich voor te stellen wat er
zal gebeuren.
Concrete operaties, later stadium:
In deze fase worden de denkactiviteiten krachtiger en gevarieerder. Kinderen ontwikkelen het vermogen om de
invloed van variabele factoren te vergelijken hierdoor kunnen ze, meer dan voorheen, problemen via onderzoek
planmatig oplossen.
Overgang naar het stadium van abstract denken:
In deze fase begint het abstracte denken. Wanneer deze ontwikkeling voltooid is, kunnen zij in gedachten overweg
met het mogelijke en met het hypothetische, zonder dat die gekoppeld zijn aan waarnemingen.
Ondanks verschil in tempo doorlopen alle kinderen deze ontwikkeling in dezelfde volgorde.
Waar na verloop van tijd de denkschema´s ingewikkelder worden, is het effectief om onderzoekend leren duidelijk te
structureren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marijntijhuis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60434 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now