Summary

Nederlands literatuurgeschiedenis samenvatting

0 purchase

Course
Nederlands

Level
VWO / Gymnasium

In deze samenvatting worden alle aspecten van nederlands literatuur geschiedenis benoemd van de 16de eeuw tot en met de 19de eeuw. Waarin onderwerpen worden benoemd zoals liederen, reisverhalen, sonnet, klucht, reisjournalen, briefroman, kinderboeken, romantisme, realisme, verlichting, tijdschrifte...

[Show more]

Preview 3 out of 29 pages

View example

Uploaded on January 21, 2023
Number of pages 29
Written in 2022/2023
Type Summary

nederlands
literatuurgeschiedenis
toneel
liederen
reisverhalen
sonnet
klucht
reisjournalen
briefroman
kinderboeken

Institution Secondary school
Level
VWO / Gymnasium
Course
Nederlands
School year 5

$8.07

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Nederlands
Literatuurgeschiedenis SE
16e en 17e eeuw
A. Nieuw Nederlands literatuur – historische achtergrond
Geloofsstrijd

 1566 Beeldenstorm
 Maarten Luther brak met de kerk en begon zijn eigen kerk (Lutherse)  protestanten vs.
katholieken

Oorzaak: rijkdom monniken en pausen en aflaathandel zette de katholieke kerk in slecht daglicht;
diep geloof was de enige manier om in de hemel te komen

Willem van Oranje

 (1533-1584) geboren in een Lutherse familie (protestants) in Duitsland
 Erfde enkele gebieden in de Nederlanden
Karel V (katholiek) op dat moment keizer van Duitsland, koning van Spanje en bestuurde
de Nederlanden. Wilde niet dat de gebieden in protestantse handen vielen.
 Willem aan het hof komen voor katholieke heropvoeding >> goed contact tussen de
twee
 Conflict Filips II, plaatsvervanger Karel V, en Willem van Oranje dat resulteerde in De
Opstand, de Tachtigjarige Oorlog
 Vervolging protestanten enorm

Gouden Eeuw

 16e en 17e eeuw verre reizen en belangrijke ontdekkingen
 1492 Columbus Amerika
 1498 Vasco da Gama naar Azië gereisd
 Nederlandse zeelieden volgden
 Kennis nieuwe culturen en bloeiende handel (VOC en WIC)
 Toenemende welvaart

Amsterdam migrantenstad

 Groeispurt inwoneraantal in Amsterdam
 ½ van de enorme groei was buitenlands
Reden: oorlogsgeweld, geloofsvervolging en ontplooiingskansen (werk)
 Werk nodig >> VOC opgericht in 1602
 Veel seizoenarbeiders

Franse taal

 Taal belangrijker

Oorzaak: toenemende internationale handel

 Absolutisme: frans in hoog aanzien

,  Franse taal belemmerde eenheidsgevoel
B. Nieuw Nederlands literatuur – literatuur : renaissance
‘’Toneelstukken, liederen en gedichten bevatten over het algemeen een opvoedkundige boodschap’’

Toneel

 Gewone volk: buiten opgevoerd
 Komedies en kluchten populair
 Schouwburg: rijken zitten, gewone volk staan

Meest opgevoerde stukken die werden opgevoerd in schouwburgen: Tragedies en komedies

Tragedies: met een ongelukkig einde voor de hoofdpersoon

Komedies: publiek amuseren d.m.v. humor

 Aristoteles regels opgebouwd waar streng aan gehouden werd

Liederen

 Gingen meestal over geloof, liefde en het gewone leven
 Konden serieus of grappig zijn
 Apart genre: geuzenliederen
Heldendaden, religieuze liederen, spot- en strijdliederen
1573 geuzenliederen gebundeld in ‘’Het Geusen lieden boecxken’’

Geuzen: term van de opstandige Nederlandse edelen + strijders in De Opstand

Reisverhalen

 1648 ‘’Het journaal van Bontekoe’’
Reis beschreven van de VOC (=Nederlandse monopolie op overzeese handel met Azië)
= een reisverhaal
 Reisverhalen werden veel gelezen, omdat mensen nieuwsgierig waren naar nieuwe
dingen in de wereld

Sonnet

 Nieuw genre
 Veertien regels
Vier strofen (twee kwatrijnen en twee terzinen)
 Italiaanse uitvinding in 14e eeuw, via FR overgewaaid naar NL
 Ging meestal over vrouw op wie de schrijver verliefd was
 Uitvinder: Francesco Petrarca

Rederijkerskamers

 Verenigingen van schrijvers
 Ontwikkeling tot centra kunsten en wetenschappen waar bemiddelde mannen op een
informele manier iets konden leren
 Schrijven en voordragen van literaire en zakelijke teksten
 Zingen of spelen van liederen en toneelstukken
 Twee kamers in Nederland
1) Het Wit Lavendel vluchtelingen uit het zuiden

, 2) De Eglantier Amsterdammers op ledenlijst
 Aantal schrijvers verlieten de Eglantier (G.A. Bredero en P.C. Hooft)  Eerste
Nederduytsche Academie opgesticht

Een instelling die de wetenschap wilde populariseren door het aanbieden van hoger onderwijs in de
landstaal, het Nederduytsch, i.p.v. het Latijn.

 Grote toneelzaal, waar met veel succes, vooral kluchten en blijspelen van eigen leden
werden opgevoerd
C. Nieuw Nederlands literatuur – blauwe vlakken
Het Wilhelmus

 1570 verschenen
 1573 strijdlied of troostlied
 Gemaakt ter ere Willem van Oranje
 Anonieme auteur (doodstraf op auteur)
 Naamgedicht of acrostichon
= Een gedicht waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of strofe,
achter elkaar gelezen zelf ook een woord of zin vormen

Poëzie – P.C. Hooft

 1581 geboren
 Burgemeester Muiden, waar hij veel geleerden en kunstenaars ontving
 In eerst instantie kunstenaar
 Schreef gedichten, toneelstukken en zette De Opstand op papier
 Sonnetten schreef hij voor zijn geliefde in de 14 e eeuw

G.A. Bredero – Spaanschen Brabander

 1585 – 1618 in Amsterdam
 Middelbare school opgeleid kunstschilder, maar liever schrijven
 Liedboek, twee komedies, aantal kluchten en enkele tragedies
 Belangrijkste werk: Spaanschen Brabander komedie uit 1618

Jerolimo Rodrigo (hoofdpersoon) is op de vlucht voor schuldeisers in Amsterdam. Verder worden er
veel gewone Amsterdamse burgers ten tonele gevoerd, die laten zien hoe levendig het er in
Bredero’s tijd in Amsterdam aan toeging.

D. PowerPoints – historische context
Ontwikkelingen

1) Hervorming

2) Ontstaan Republiek

3) Handel

Hervorming

• Hervorming (Reformatie): afzetten tegen katholieke kerk

• Macht, rijkdom, aflaten, Latijn

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller larissavandergrijn. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $8.07. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling