1. Politiegeschiedenis – de historische roots van de huidige politiestructuur
Dutroux loopt in het bos 1998
Er ontstaat een heel verhaal rond pedofilie netwerken, complottheorieën daarrond en men gaat de volledige
betrokkenheid van justitie in vraag stellen. Er is een ‘moral panic’ in België die ontaard in de witte mars. Het volk is
woest.
Affaire Dutroux ziet daglicht
Ministers van BiZa en Justitie nemen ontslag
Commandant van de Rijkswacht neemt ontslag
Er worden verschillende onderzoekscommissies gehouden
o leiden tot dezelfde vaststelling van de parlementaire onderzoekscommissies van eind jaren ’80 begin
jaren ’90, met name dat er een politieoorlog aan de gang is tussen voornamelijk de rijkwacht,
gemeentepolitie en de GPP. In de zaak Dutroux was het zo dat Dutroux feiten had gepleegd in
verschillende gerechtelijke arrondissementen (Oostende, Marcinelle, etc.). Had dus dossiers lopen over
verschillende plaatsen in het land dus verschillende politiediensten, arrondissementen. De dossiers
stonden los van elkaar en heeft het dus zolang geduurd om hem op het spoor te komen. Door die
politieoorlog zijn die verschillende dossiers niet bij elkaar geplaatst. Men gaat de dossiers bij zich
houden omdat ze zelf de dader willen vinden (cf. politieoorlog).
Octopusoverleg= 8 politieke partijen zijn akkoord gegaan om een nieuwe politiestructuur te ondertekenen.
Als je een politiehervorming wilt moet er een diepe crisis zijn alvorens er bereidheid is tot verandering.
Politieorganisatie voor 1998
Voor 1998: Lokale politie, GPP en RW
Politie is nog steeds een federale materie. Alles wat door politie
geregeld wordt gebeurt op niveau België. De politie-organisatie is
gestructureerd op verschillende niveaus.
Bestuurlijke politie is geënt op bestuursniveaus: gemeente,
provincie en federaal. Vlaanderen valt eruit omdat er weinig
politiebevoegdheden hebt.
Terzijde: in België hebben we ene aantal beleidsniveaus en
bestuursniveaus;
o Gemeente met gemeenteraad en burgemeester
o Provincie met provincie-gouverneur
o Vlaamse regering en gemeenschappen: Gemeenschappen en Gewesten: (De Vlaamse, Franse en Duitstalige
gemeenschap) en (Vlaanderen, Wallonië en Brusselhoofdstad => gewesten)
o Federale regering: België
Gerechtelijke arrondissement is geen bestuursniveau, maar een gerechtelijk bestuursniveau. Justitie is niet
georganiseerd volgens gemeente, Vlaanderen en federaal. PdK staat aan eht hoofd van gerechtelijk
arrondissement. Daarnaast Parket generaal die staat vanboven in Brussel, een verzameling van verschillende
procureur-generaals en die beslissen over justitie-beleid in België. Justitie heeft een eigen bestuursstructuur die
bestaat uit gerechtelijk arrondissement en federaalniveau.
> De rijkswacht was een sterk hiërarchisch georganiseerd politiekorps dat actief was op federaal niveau, niveau
gerechtelijk arrondissement en gemeente.
> De gerechtelijke politie is gerechtelijk arrondissement
> De lokale/gemeente politie functioneert op niveau van de gemeente/burgemeester.
1
, Oorlog aanwezig:
GPP en RW: geen informatiedeling: er hebben verschillende politiediensten in verschillende gerechtelijke
arrondissementen een stukje van het dossier hebben. Wanneer het federale parket het dossier naar zich
toetrekt, dat het blijkt dat Dutroux diegene is dat ze moeten hebben. Het zal de RW zijn die hem
oppakken.
Bij de gemeentepolitie had je eenzelfde oorlog tussen de kleinere brigades van de rijkswacht en de
korpsen van de gemeentepolitie.
=> Die oorlog leidt er dus toe dat men in BE de drie politiediensten gaat afschaffen in ’98 en gaan samenbrengen:
EEN GEINTEGREERDE POLITIEDIENST
Politieorganisatie na 1998
Op moment van het octopusakkoord in ’98 gaat men een federale en
lokale politie maken en gaan de drie samenbrengen in een
geïntegreerde politie: 1 grote politiedienst die gestructureerd gaat
zijn op 2 niveaus, dus in 2 grote korpsen: federaal en lokaal
korps.
Fusies
Op lokaal niveau: de gemeentepolitie samenbrengen
met de brigades van de rijkswacht=> lokale politie
Federale politie: Gerechtelijke politie gaat fusioneren met de districten met van RW
Federale politie: Generale staf in BXL zal fusioneren met staf van GPP
Tussen federale en lokaal niveau is er geen hiërarchisch niveau. De gemeente-politie zijn autonoom en
onafhankelijk. Ze hoeven geen verantwoording af te leggen aan de federale politie.
Bestuursniveaus: gemeente (lokale politie) en federaal niveau (federale politie). De federale politie heeft
gedeconcentreerde eenheden: zusterbedrijven die op het niveau van gerechtelijk arrondissement.
Vandaag de dag staat de politiestructuur onder druk: oorlog tussen federale politie en lokale politie.
2. Structuur van de Belgische politie: een overzicht
Wet tot organisatie van één geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus (1998)
= Afgekort WGP of Wet op de Geïntegreerde Politie & Bevat alle info over de structuur van de politie.
Wet op het Politieambt (1992)
= Afgekort WPA & Bevat alles over de bevoegdheden van de politie: wat mag ze doen en niet doen. Politiefunctie.
Een aantal basisprincipes: algemene bepalingen
In België beschikt men over meerdere politiekorpsen, maar één politionele dienstverlening (art. 3 WGP). =
er is één geïntegreerde politie gestructureerd op twee niveaus (federale en lokale).
België heeft 186 politiekorpsen
185 lokale politiekorpsen
1 federaal politiekorps: bestaat uit federale politie en gedeconcentreerde eenheden.
Geïntegreerd: naar de burger toe is er maar één dienstverlening. De politiemensen hebben hetzelfde uniform. Dit
zorgt voor eenheid voor de burger en eenzelfde identiteit voor de politie zelf.
Lokale politie: blauwe streep => gemeentepolitie
Federale politie: oranje streep => RW
De Belgische staat: scheiding der machten en territorialiteit
Politie is het verlengstuk van de uitvoerende macht.
2
, Art 1 WPA stelt dat de overheidsdiensten hun opdrachten vervullen onder gezag van de overheden (cf. scheiding
der machten). Dus onder gezag van de wetgevende macht en onder toezicht van de rechterlijke macht maar
zelf behoort tot de uitvoerende macht.
Gezag: de overheid bepaald wat de politie moet doen (taken)
= heeft beide wetten geschreven, = toezien op uitvoering van de wetten. = beschouwd als de schoonmoeder
ondertekent, goedgekeurd in het Politie is verlengstuk van de uitvoerende van de politie.
parlement en tot stand gebracht macht!
Een eigen structuur:
• Federaal Parlement • Federale Regering - Ministers (van
• College van Procureurs-Generaal
Binnenlandse Zaken en Justitie)
• Vlaams, Waals, Brusssels Parlement, (Federaal parketbeleid)
Parlement van de Franse Gemeenschap • Vlaamse, Waalse, Brusselse Regering
•Procureur des
en Parlement van de Duitse Franse gemeenschapsregering en Duitse
Konings/onderzoeksrechter (12
Gemeenschap Gemeenschapsregering (Ministers)
gerechtelijke arrondissementen):
uitvoeren wat het college beslist.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tillyspringael. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.65. You're not tied to anything after your purchase.