Het intuïtief moreel oordeel
Iedereen beoordeelt de wereld om hen heen. Als een oordeel gaat over gedrag van mensen
en hoe ze met elkaar omgaan spreken we van een moreel oordeel. In een moreel oordeel
spreek je uit wat je behoorlijk vindt aan jezelf en/of van anderen. Moreel oordelen is een
onderdeel van het dagelijks leven, het gaat vaak vanzelf. Een moreel oordeel dat vanzelf
komt noemen we een intuïtief moreel oordeel. Het gaat automatisch. Je denkt er vooraf niet
over na maar achteraf weet je wel wat je hebt gedaan.
Om te kunnen begrijpen wat er gebeurt als je intuïtieve morele oordeel plotseling bewust
wordt, maken we een onderscheid tussen drie verschillende processen die zich in je
bewustzijn afspelen:
Je oordeelt dat iets goed of slecht is. Je vindt iets.
Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt van de
ander.
Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een bepaald gevoel
met zich mee.
Het verschil tussen kennen, oordelen en voelen
Objectiveren is het proces waarbij je wat er gebeurt buiten jezelf plaatst en het vervolgens
beschrijft. Het resultaat is kennis van de buitenwereld. De kennis is uitwisselbaar onder
mensen. De kennis van mij overdragen aan jou.
Subjectiveren is het proces waarbij je je richt op wat er innerlijk met je gebeurt. Je voelt wat
je meemaakt alsof de wereld zich in jou zelf afspeelt. Het resultaat is kennis van de
binnenwereld. Dit is niet uitwisselbaar. Een gevoel speelt zich af in de binnenwereld van een
mens.
Normeren is het proces waarbij je je richt op het gedrag van mensen en wat je daarvan vindt.
Je verbindt het gedrag van andere met je eigen oordeel (goed of slecht gedrag). Het
resultaat is een verbinding van jezelf met anderen. Ze zijn beter uitwisselbaar als gevoelens
maar minder als kennis omdat ze persoonsgebonden zijn. Morele oordelen zijn niet
persoonlijk maar wel persoonsgebonden.
Feiten, oordelen en emoties kun je uitwisselen met elkaar en dat doen mensen in hun
dagelijks leven. Als je morele oordelen uitwisselt gebeurd er echter iets anders dan wanneer
je feiten of emoties uitwisselt. Iemand anders kan over dezelfde kennis beschikken maar niet
over dezelfde emoties. Morele oordelen zitten tussen het delen van kennis en emoties in.
Een moreel oordeel is enerzijds iets dat in jezelf zit zoals emoties, maar het is ook iets wat
voor meerdere mensen gelijk kan zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leraartje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.