Biologie voor jou - Samenvatting - Stofwisseling - Mens en milieu - Stikstofkringloop - Koolstofkringloop - HAVO5
15 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
HAVO
Samenvatting van het boek 'Biologie voor jou' van de onderwerpen: Stofwisseling, Mens en Milieu, Stikstofkringloop & Koolstofkringloop. Leerstof uit HAVO5
Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in de cellen van een organisme.
De moleculen van organische stoffen bevatten altijd een of meer atomen van de elementen
koolstof, waterstof en vaak ook zuurstof. (glucose)
Een eiwitmolecuul kan uit duizenden atomen bestaan. Ze bevatten naast koolstof, waterstof
en zuurstofatomen ook steeds stikstofatomen. Verder bevatten ze vaak atomen van de
elementen zwavel en fosfor. De moleculen van anorganische stoffen kunnen heel
verschillende atomen bevatten. (H2O, NaCl).
Enzymen spelen een belangrijke rol bij assimilatie en dissimilatie. Enzymen zijn stoffen die
chemische reacties in cellen mogelijk maken.
Assimilatie is de opbouw van organische moleculen uit kleinere moleculen. Door de
assimilatie worden organische stoffen gevormd waaruit een individu bestaat. Deze stoffen
worden gebruikt voor de groei, vervanging en herstel en voor het vormen van reservestoffen.
Er wordt altijd energie gebruikt. Die energie wordt opgeslagen in de moleculen van de
gevormde organische stoffen. Energie in moleculen noemen we chemische energie.
(fotosynthese) In de voortgezette assimilatie wordt bijvoorbeeld glucose door de cel verder
vewerkt tot grotere moleculen met verschillende functies zoals, zetmeel, vetten en eiwitten.
Dissimilatie is de omzetting van energierijke grote organische moleculen tot kleinere
moleculen. (verbranding) De chemische energie die vrijkomt wordt gebruikt voor andere
doeleinden. Hierbij wordt de chemische energie omgezet in bijvoorbeeld bewegingsenergie
of als warmte. Zenuwcellen kunnen de chemische energie omzetten in elektrische energie,
als ze impulsen geleiden. Sommige dieren maken er zelfs lichtenergie van bij het uitstralen
van licht. (glimwormen en vuurvliegjes) De energie kan ook weer worden opgeslagen als
chemische energie, als er andere organische stoffen mee worden opgebouwd. (in de vorm
van vetten of eiwitten).
Dissimilatie bestaat uit een keten van chemische reacties. De chemische energie uit glucose
wordt daarbij eerst gebruikt voor de vorming van ATP. Deze bevat 3 fosfaatgroepen. De
bindingen van de 2e en 3e fosfaatgroep zijn energierijk. Wanneer de 3e fosfaatgroep van
ATP wordt afgesplitst, ontstaat ADP en komt de chemische energie beschikbaar. Kan
gebruikt worden voor levensprocessen. Het ADP-molecuul en de fosfaatgroep zijn dan weer
beschikbaar om de energie uit dissimilatie tijdelijk vast te leggen.
Glucose kan met zuurstof (aeroob) of zonder zuurstof (anaeroob) worden gedissimileerd.
Anaerobe dissimilatie wordt ook wel gisting genoemd. Er kan melkzuur ontstaan.
De aerobe dissimilatie van glucose vindt voor het grootste deel plaats in de mitochondrien.
Hierbij worden CO2 en H2O moleculen gevormd. De CO2 kan aan de milieu worden
afgegeven.
Bij anearobe dissimilatie wordt de energie die vrijkomt opgeslagen in ATP-moleculen. Er kan
in plaats van melkzuur ook alcohol (ethanol) ontstaan. We noemen dit proces alcoholgisting
en gebeurt in gistcellen. Alcoholgisting -> C6H12O6 -> 2 C2H6O + 2 CO2 + ENERGIE.
In een zuurstofarme omgeving breken melkzuurbacterien glucose af tot melkzuur. Deze
anearobe dissimilatie wordt melkzuurgisting genoemd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller slagen2023. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.32. You're not tied to anything after your purchase.
