Rollen
- School en leerkracht
- Orthopedagoog - belangrijk bij het
bepalen van de vaardigheden waar een
kind mee te maken krijgt
- Omgeving en ouders – binvloeden het
leren van een kind op school
Doel – persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijke/culturele waarden, deelname in maatschappij
- Kerndoelen (landelijk – wettelijk verplicht)
Streefdoelen – inspanningsverplichting = ruimte voor eigen invulling
- Leerlijn – gemaakt door de school
- Referentiedoelen – tussendoelen en referentieniveau
1F = fundamenteel – minimale niveau 1S = streef
- Ontwikkelingsperspectief – eigen leerlijn, passende doelstellingen / perspectieven, talenten
Geboortemaand (Verwachter, de Fraine, Onghena, Ghesquière, 2010)
Onderwijssysteem
- Jan/feb/mrt – oudste - Okt/nov/dec - jongst
- Kinderen van 1 geboortejaar (nu 2016) gaan door naar groep 3
Voorheen 1 okt – nu 1 jan → obv ontwikkeling
Geboortemaand – effect = verband tussen het geboortemaand en academisch succes
- Doubleren en versnellen - doel – klassen meer homogeen maken qua niveau
- Sociale ongelijkheid door indeling op geboortemaand – invloed op leerprestaties
De jongste hebben vaker achterstanden – worden onderschat of is te hoog gegrepen
Onderzoek:
- 20% uit okt-nov-dec (4e kw) overgedaan / SBO - 6,34% uit jan-feb-mrt (1e kw) is geboren
e e
- Kloof tussen 1 en 4 kw is gedaald – gedifferentieerde instructie is niet te relateren aan de afname
van geboortemaand
Verklaring:
- Schooluren
- Leeftijdspositie in de klas – onderschat, gericht op gem. kind (te lastig)
- Meer infecties en vitamine D tekort tijdens de wintermaanden → hogere kans op neurologische
problemen
Omgekeerd geboortemaaneffect - binnen de groep kinderen die zijn blijven zitten presteren de jonge kinderen
wat beter dan de oudere kinderen
- Als je jonger bent was je nog niet leerrijp, terwijl als je ouder bent dan was de stof al passend en kan
er sprake zijn van leer-/gedragsproblemen
, Blijven zitten (Goos, Pipa, Peixoto, 2021)
Effecten van grade retention (blijven zitters)
→ Ten goede van: academische prestaties, academisch zelfconcept zelfvertrouwen, plezier in leren,
academische motivatie, schoolwelzijn en interpersoonlijke relaties
Positief - op korte termijn Negatief
Stof bouwt op Faalgevoel – vrienden gaan wel door
Homogenere klassen Pure herhaling van onderwerpen – geen intellectuele
→ effectieve instructie & individuele behoeften uitdaging = contextuele ontwikkelingstheorie
Voorsprong in academische kennis en vaardigheden Extra kosten (overheid)
- t.o.v. nieuwe kinderen – even de beste zijn
Hard werken op door te gaan Dreiging leidt tot stress
→ dreigen met consequenties als doelen niet
worden bereikt
→ leidt tot motivatie en prestatie
Effect - geen verschil tussen leerlingen die wel en niet zijn blijven zitten => negatieve maatregel
Gunstige effecten binnen de negatieve maatregel:
- Blijven zitten + (aangepast programma) > puur blijven zitten
- T.o.v. nieuwe klasgenoten > t.o.v. leeftijdsgenoten
- Korte termijn > lange termijn
- Psychosociaal > carrière
Doubleren kent negatief effect op leeropbrengsten, welbevinden en gedrag.
→ Remediërende aanpak nodig – risicofactoren + versterken van protectieve factoren (transactioneel model)
Doubleren van kleuters kent positieve effecten voor de psychosociale ontwikkeling
- Welbevinden, meer vrienden, minder gedragsprobl, meer zelfstandigheid en zelfvertrouwen
Kleuters – vaker positieve effecten gevonden – vooral psychosociale ontwikkeling
- De sociaal emotionele ontwikkeling staat centraal in de kleuterklas – positie wordt positiever
De effecten van versnelling op hoogbegaafde leerlingen (Steenbergen, Moon, 2011)
Versnellen
- Jong starten - Sneller door de stof (wel in de klas)
- Klas overslaan - Vakken op hoger niveau
Kunnen vs. aankunnen
Voordelen Nadelen
- Academische uitdaging (inhoud) - Minder aansluiting
- Betere prestaties - Emotioneel te hoog gegrepen
Effecten
- Positief op schoolprestaties - Nauwelijks effect op soc-emo ontwikkeling
Conclusie = geen nadelig effect op korte of lange termijn
Aandachtspunten (Neihart, 2007)
- Voordelen zijn groot bij zorgvuldig geselecteerde leerlingen = soc-emo & cogn voorsprong + motivatie
- Gunstige omstandigheden: geleidelijke overgang & onderdeel van de groep
- Negatieve gevolgen teniet gedaan door aanpassing in curriculum, begeleiding
Blijven zitten = effecten t.o.v. klasgenoten, maar niet leeftijdgenoten
Versnellen = effecten t.o.v. leeftijdgenoten, maar niet klasgenoten
, College 2 - Zorg op school
Wet Passend Onderwijs – 2014
Didactisch en pedagogisch handelen van leerkrachten (Vernooy, Minderhout, Koomen, 2016)
Didactisch handelen
1. Doelgericht onderwijs en goed curriculum = vaststellen van aanbod en toetsen – effect
- Uitdagend onderwijs met hoge verwachtingen
- Differentiëren – doel passend bij de leerling
2. Effectieve instructie en monitoren van lesgeven en leren
- Directe instructie model = leerkracht gestuurd
→ Expliciete instructie, opbouwbare stappen, oefenen onder begeleiding
- Voldoende instructie en leertijd - Doelgericht (evidenced-based)
- Effectieve feedback/ monitoring lesgeven - Vooruitgang monitoren
- Samenwerken
- Op mogelijkheden - doel, werkwijze
3. Afstemmen op verschillende behoeften - Voorkennis van leerlingen
Respons to Intervention
- Divergente diff. = vanuit individuele behoeften
- Convergente diff. = voor alle leerlingen – 3 instructiegroepen
1. Basis (80%) 2. Verlengde (15%) – 3. Intensief (5%) –
herhaling, modeling leerproblematiek
Aanleren en aansturen van gedrag in relatie tot doelen
- Leerkracht als socialisatiemodel – routines - Burgerschapsdoelen nastreven
- 4 complimenten tegenover 1 gedragscorrectie
Gewenst gedrag aanleren mbv gedragsverandering:
1. Gedrag dat beloond wordt – neemt toe 3. Gedrag dat bestraft wordt – wordt
2. Gedrag dat genegeerd wordt – neemt af onderdrukt
Effectief omgaan met verschillen en gedragsproblemen
SWPBS – School Wide Positive Behavior Support:
1. Uitgangspunt = goed pedagogisch 3. Aansluitende maatregelen en intensief
basisaanbod individueel arrangement
2. Intensivering of verrijking basisaanbod - Gedragsfunctieanalyse – emotie /
impuls / gedrag reguleren
, Orthopedagoog in de school
- Doel: handelingsbekwaamheid van leerkracht en ouders in interactie met leerling versterken
- Empowerment - proces van versterking, luisteren
Selectie van diagnostische middelen - ter evaluatie van didactisch en pedagogisch handelen:
- Diagnostisch interview en gebruik van schriftelijk documenten
Huidige en gewenst situatie schetsen – interactiepatronen, situatie uitdiepen (gevoel, idee)
Competentieprofiel voor reflectie
Schriftelijke documenten (planning, groepsplan, arrangementskaarten, LVB
- Observatie
Eigenaarschap - leerkracht laten observeren met observatielijst => inzicht en gedragsanalyse
- Duidelijk doel, meting of vraag – betrokken, motivatie, reflectie
- Therapeutisch effect – objectiever naar problemen kijken naar invloed van gedrag
Observatietechnieken
- ABC – model = situatie – (probleem)gedrag – gevolg/consequentie
- Concreet gedrag en letterlijke uitspraken weergeven
Kijkwijzers – vastgestelde doel oberveren mbv kijkwijzer
- Leidraad voor feedbackbespreking
CLASS – Classroom Assesment Scoring Sysstem – 7 puntsschaal
- Drie dimensies van klassenklimaat evalueren – OB/BB/VO
• Emotionele ondersteuning
• Klassenorganisatie
• Instructiekwaliteit
Aansluiting tussen diagnostiek en behandeling – doel – onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften
- Onderwijsbehoeften (obv hulpvraag) & ondersteuningsbehoeften (leerkracht)
• Aanpassing tov het basisaanbod
- Handelingsbekwaamheid leerkracht vergroten
LLInC – Leerkracht Leerling Co-teaching – modeling
Interactie Coaching Team-teaching – in elkaars klas
Beeldcoaching kijken
Synchroon coachen – oortje
- Implementatie – afstemming binnen de school
- Monitoren - effectiviteit van interventie, vordering bespreken, passend bij het doel
Domeingerichte zorg (Tricot en Sweller, 2014)
Domein generieke vaardigheden Domein specifieke vaardigheden
= vaardigheden met een breed effect en inzetbaarheid = vaardigheden met een smal effect en specifiek toepasbaar
- Aangeboren, evolutionaire relevantie - Aangeboren, culturele overdracht
- Moeilijk te identificeren
- Altijd binnen een bepaald context – ervaring binnen Bijv.: schrijven, lezen, rekenen, sport, schoolse vakken
context is bepalend voor uitkomst - Aangeleerd worden – belangrijk op niveau 3
Flynn-effect: men wordt slimmer en aanbod sluit beter aan –
hoger scoren Generieke vaardigheden zijn bepalend voor hoe makkelijk je
specifieke vaardigheden leert.
Bijv.: geheugen, intelligentie, leerpotentie, gezicht erkenning,
luisteren, praten, nadenken, redeneren (leerpotentieel) Expertise in specifieke vaardigheden – aangeboren en
- Vaardigheden moeten worden toegepast verworven oefening (+interesse)
- Zijn bepalen hoe makkelijk specifieke vaardigheden - Specifieke kennis in lange termijn geheugen door
geleerd worden ervaring
Expert worden – 10.000 uur of 10 jaar regels
Optimaliseren → onderwijssituatie aanpassen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Doortje19s. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.