Les 1 Jongvee opfok
Immunoglobulinen
Immunoglobulinen = antistoffen à eiwitten à als reactie ergens op à virus of bacterie
- IgG à 80% in biest, typische antistof bloed monomeer
- IgA à 15% in biest, in slijmvliezen van neus, keel en darm dimeer
- IgM à 5% in biest, komt snel in actie bij ontsteking pentameer
Biest VVVV
VVVV is de gouden regel bij biest à Eiwit, vet, lactose, etc. (voedingsstoffen)
Vlug: Eerste biest direct na de geboorte! Minimaal 2-3 liter
Darmen van een kalf zijn doorlaatbaar en nemen antistoffen op
- binnen 4 uur is de opname het hoogst
- na 12 uur halveert de opname
- na 24 nemen de darmen geen antistoffen meer op
Geef een kalf 2 dagen biest. Goed voor de lokale afweer in de darmen tegen diarree.
In darmwand zitten peyerse platen à staan open bij geboorte, sluiten na 24 uur
Witte bloedcellen in biest à zorgt voor afweer (lokaal niveau)
Veel: Eerste 2 liter direct na de geboorte
Wil een kalf niet drinken? à sonde
- minimaal 3, maximaal 4 liter
- kan direct na de geboorte dan zijn er nog geen bacteriën aanwezig
Op de eerste dag is 5-6 liter genoeg
Manier van toedienen kan een groot verschil maken à door speen meer speekselvorming dan bij
sonde, door het zuigen wordt het verteringssysteem geactiveerd en worden antistoffen beter
opgenomen.
Melk à lebmaag (als kalf zelf drinkt)
Sonde à pens
Als kalf zelf drinkt wordt speeksel gevormd
Belang van speeksel bij kalveren:
- meer enzymen voor een betere vertering van de melk
- meer bicarbonaat (zorgt voor dorst), dus betere pH
- door aanmaak speeksel
o meer dorst
o hogere opname vast voer
o betere doorstroming vast voer
o betere ontwikkeling van de pens
Vaak en vers
Meerdere kleine porties is beter dan één grote portie
Belangrijk is dat de biest van goede kwaliteit is, dit is > 50 g/L IgG
Het liefst van eigen moeder
Koeien die veel melk geven hebben biest met een lagere concentratie afweerstoffen!
,Eisen aan biest
Eerste melking van gezonde koeien die minder dan 8 liter biest produceren
Minimaal 50 g/L IgG
Voeren op 39 graden
Eerste biest altijd bewaren (koelkast), au bain-marie verwarmen en op latere tijdstippen opnieuw
verstrekken aan de kalf
Biest meten
Hoeveelheid IgG in biest
- refractometer
- biestmeter / dobber
Brix Voorspelde hoeveelheid IgG Waarde toepasbaarheid
>27 >100g/L Excellent Eerste biestvoeding
>22 >50g/L Goed Eerste biestvoeding
18-21 30-50g/L Matig Latere biestvoeding
<17 <30g/L Slecht Laatste biestvoeding
Brixwaarde = droge stof % van de biest
Volle melk als 15%
Het belang van biest
Passief afweer, tot ongeveer 65 dagen
Tussen 28-90 dagen gaat het kalf zelf geleidelijk anti lichamen aanmaken
Naast anti lichamen bevat biest ook witte bloedcellen, door opname in de darm ontstaat
ondersteuning in de afweer bij bacteriële ziektes
!! bij bewaring in de vriezer gaan de witte bloedcellen kapot!!
Gewicht bij geboorte is 40 kg
Groei in de eerste 2 maanden 800 gram per dag
Hooi zorgt ervoor dat de pens samentrekt à sterker
Immuniteit
Natuurlijk actief à de kalf is zelf ziek, maakt zelf antistoffen
Natuurlijk passief à krijgt antistoffen binnen, hoef je niks voor te doen vb. biest
Kunstmatig actief à enting met verzwakt ziekte verwekker
Kunstmatig passief à lichaam hoeft niks te doen, enting met alleen antistoffen à tijdelijk beschermt
Zomerse temperaturen in Nederland worden steeds extremer!
Ook jongvee heeft last van de warmte en dit kan zelfs hittestress tot gevolg hebben
Een kalf functioneert het beste bij een temperatuur tussen de 12-25 graden.
Als de temperatuur hoger wordt gaan de kalveren minder eten en gebruiken ze hun energie om zich
koel te houden in plaats van die energie te gebruiken om te groeien.
Als een kalf lijdt aan hittestress beweegt die minder, eet minder, gaan ze veel water drinken,
ademen snel en met open mond en hebben gebrek aan coördinatie als ze bewegen.
, Tips: Stressvolle activiteiten ’s morgens vroeg doen wanneer het koeler is, meer water geven, andere
tijden voeren, spenen vaker schoonmaken.
Kalveriglo’s in de zomer
In de zomer kunnen temperaturen in de iglo’s oplopen tot 52 graden Celcius!
Oplossing: creëer schaduwplekken, zorg voor voldoende vers drinkwater (niet mengen met melk,
stemmingsproblemen = diarree), vervang stro door zand, koelen met een sproeier.
Kalverdiarree
Rota/corona à virus
Pensdrinker/kleischijter à voeding
Cryptosporidiose à parasiet
Voedingsdiarree à voeding
Coli à bacterie
Coccidiose à parasiet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentAeres. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $7.02. Je zit daarna nergens aan vast.