Summary
Samenvatting deontologie - 2de bachelor orthopedagogie
- Course
- Institution
Samenvatting gebaseerd op de lessen, werkcolleges en slides - met deze samenvatting van de eerste keer geslaagd.
[Show more]
Seller
Follow
Car2507
Content preview
SamenvattingDeontologie
2de bachelor orthopedagogie
,Hoofdstuk 1: Situering - deontologie als deel van een beroepsethiek............................2
1. Inleiding.........................................................................................................2
2. Normatieve ethiek............................................................................................4
3. Deugdenethiek als synthese - Aristoteles............................................................5
Hoofdstuk 2: Privacy...............................................................................................6
1. Inleiding.........................................................................................................6
2. Privacy: alom bekend, weinig bemind?...............................................................7
3. De letter van de wet.........................................................................................8
4. De geest van de wet.......................................................................................15
5. Function creeps.............................................................................................17
Hoofdstuk 3: Discretie...........................................................................................18
1. Discretieplicht (en ambtsgeheim).....................................................................18
2. (Voorlopige) vergelijking.................................................................................18
3. Discretie.......................................................................................................19
Hoofdstuk 4: Beroepsgeheim.................................................................................21
1. Beroepsgeheim..............................................................................................21
2. Absolute en functionele benadering..................................................................24
3. Zwijgplicht, zwijgrecht, spreekrecht en spreekplicht...........................................24
4. Conclusie......................................................................................................29
5. Schuldig verzuim (art. 422bis SW)...................................................................29
6. De noodzaak voor een absolute interpretatie van het beroepsgeheim...................32
Werkcollege: Beroepsgeheim.................................................................................33
1. Een deontologische kijk…................................................................................33
2. Discretieplicht en/of beroepsgeheim?................................................................33
Hoofdstuk 1: Situering - deontologie als deel van
een beroepsethiek
1. Inleiding
Deontologie - ‘plichtenleer’: wat we zouden ‘moeten’ doen - ETHIEK
Basisprincipes:
- Juist omgaan met vertrouwelijke informatie (de ‘letter’ van de wet)
- Ethische aspecten (h)erkennen: de ‘geest van de wet’
o Wetten en regels kunnen onrechtvaardig zijn: niet blind volgen
o Is het juiste ook het goede?
- Normatieve professionalisering
Centraal aspect binnen sociaal-agogische beroepen én binnen ons sociale leven (big
data).
2
,Recht zoekt naar het juiste antwoord (maar is niet altijd het goede):
- Cf. wetswijzigingen/wetsuitbreidingen
- Belang van interpretatie
- Wetten/decreten = tijdelijke ‘morele consensus’ in de maatschappij
- Rechtvaardige wetten veroorzaken onrechtvaardigheden
Raakvlakken met ethische waarden: vrijheid, veiligheid, vertrouwen, autonomie,
inspraak.
Ethiek: intuïtie (buikgevoel) onder woorden brengen
- Kritisch niveau = ‘verantwoord handelen’ - accountability)
- Ethische argumenten: ‘postconventioneel’ - balans ik en de ander
- Praktische argumenten: vaak ‘secondbest’-oplossing
- Nood aan reflectie en dialoog
‘Het goede’ bestaat niet
- Niet absoluut, maar contextgebonden
- Niet relatief (= iedereen zijn eigen waarheid): vanuit beroep gericht op het
zorgethische
1.1 Sociaal-agogische professionals als technische én
normatieve professionals
Altijd technische én normatieve professionals, niet 1 van de 2
o Technisch is de dingen goed doen, uw werk goed doen
o Normatief gaat over het waarom, waarom doe je de dingen die je doet?;
waarom heb je op die manier gehandeld? een soort (ethische)
verantwoording
De dingen goed doen én de goede dingen doen
- Niet enkel methodisch, maar ook met ethische reflectie
- ‘Buikgevoel’ vertalen naar ethische argumenten - niet louter ‘uitvoeren’
Vanuit de complexiteit van het werkveld en het normatieve karakter
- Toename ‘ethische dilemma’s’ (rol-, loyaliteits-, en waardenconflicten)
Standpunt ethisch beargumenteren - wat is goed orthopedagogisch handelen?
- Welke handelingen dragen bij aan de waarden van het beroep?
Geen oplossingen
- Eigen aan ‘ethiek’ > attitude voor nieuwsgierigheid, reflectie en dialoog
- Doel: ‘accountability’: handelen en (achterliggende) visie op sociale problemen en
-oplossingen bespreekbaar maken (= meesterschap)
Beroepsethisch model (integratieles - epiloog)
- Focus op vertrouwen, fundament van de hulpverlening
- Deontologisch perspectief (letter en geest van de wet) als onderdeel van een
beroepsethische positionering (het volgen van een code maakt een handeling niet
automatisch goed)
3
, 2. Normatieve ethiek
Belangrijk om altijd onderscheid te maken tussen moraal en ethiek
Moraal is hetgeen wat je dagdagelijks leidt, is intuïtief
o Je gaat je niet bij alles wat je doet je afvragen ‘is dit goed of slecht’, dit
voel je bij de meeste dingen aan
Ethiek gaat over als het buikgevoel, de intuïtie niet meer lukt (als je er niet aan
uit geraakt, niet weet wat te doen)
o Studeert de ethische rechtvaardigheden van onze handelingen
De normatieve ethiek is de ethiek die zich de vraag stelt ‘kunnen we een model
ontwikkelen dat we overeenkomen dat dit een goede handeling is of een slechte
handeling is.’
De verwisselbaarheidsgedachte: ethiek gaat niet over u, maar altijd over u in relatie
met een ander dus er zit altijd bij ethiek een verwisselbaarheid in
Wil dus zeggen: als ik een beslissing neem, dan moet ik ervan uitgaan dat
anderen ook deze beslissing zouden nemen, of dat andere in mijn plaats hetzelfde
zouden doen
Consequentialisme Deontologie
Een handeling is goed als deze de best Een handeling is goed als deze vertrekt
mogelijke gevolgen oplevert. vanuit de juiste intentie (principe).
Jeremy Bentham Immanuel Kant
Een verhaal van ‘worden’ en ‘zijn’
De ingenieur en de rechter
Het tramprobleem: de tram slaat op hol en jij bent de persoon aan de hendel;
haal je de hendel over dan weet je dat die tram 1 persoon zal doden, maar 5
personen zou redden en haal je hem niet over dan zal die 5 personen doden en 1
iemand redden
o Wat zou een consequentialist doen?
De hendel over halen want dan redt je 5 personen kijkt naar de
gevolgen: 5 mensen redden is beter dan 1 persoon redden
o Wat zou een deontologist doen?
De hendel over halen of niet maakt voor hun geen verschil want zij
kijken naar de intenties achter een handeling je zal sowieso
iemand doden
Het goede of het juiste doen?
- Doctrine van het dubbel effect
o Vb. een dokter moet een patiënt redden maar weet ook tegelijkertijd dat er
een patiënt op hem/haar zit te wachten die ook zorg nodig heeft
De dokter behandelt die ene persoon en dit staat los van die andere
persoon, want je handelt en zorgt er eigenlijk voor dat je die
persoon goede zorg geeft vanuit het goede principe verzorg je
4
, die persoon, zelfs wanneer die andere persoon schade ondervindt
door je niet handelen dan
Doctrine van het dubbel effect maakt voor deontologen niet
uit
Consequentialisten vinden dit niet goed, zij zeggen dat een
dokter altijd moet afwegen wie het meeste zorg nodig heeft
en wie het meeste voordeel zou halen uit die zorg
- Dominantie deontologisch perspectief
o We weten graag als mensen wat we moeten doen en wat we zouden
moeten doen
- Het drijfzand van het relativisme en de kale woestijn van het dogmatisme
o Het drijfzand van het relativisme
Iedereen heeft zijn eigen ethiek, dan kan je eigenlijk niet meer over
ethiek spreken
o De kale woestijn van het dogmatisme
De wet is de wet, regels zijn regels, principes zijn principes maar
die kunnen ook zeer ver van de wereld staan
Je kan zeer principieel zijn, maar eigenlijk een slechtere
wereld veroorzaken
3. Deugdenethiek als synthese - Aristoteles
Is het derde model naast consequentialisme en deontologie.
- Handelend persoon staat centraal
o Men kijkt naar wat de handeling bijdraagt aan de handelende persoon
- Een handeling is goed als deze bijdraagt aan (de vorming van) een goed persoon
– handelen naar best vermogen (het midden vinden tussen 2 goede zaken)
o Als de handeling u een beter of goed persoon maakt, is dit een goede
handeling
- Synthese: gericht op een betere wereld (consequentialisme) en deugden als
‘juiste’ kwaliteiten
o Een synthese omdat het zowel kijkt naar principes die achter een
handeling zitten als naar gevolgen, maar dan vooral kijkt naar wat het
bijdraagt als persoon, of het een juiste kwaliteit is dat je die handelingen
stelt als persoon
Deugden zijn kwaliteiten die bijdragen voor u als persoon
- Belang van praktische wijsheid (leerproces)
o We zijn als handelend persoon voortdurend aan het leren, voortdurend
leren wat een goede handeling is, van elkaar leren als professionals wat
eigenlijk een goede handeling zou zijn in een bepaalde situatie
- Zorgethiek: feministische kritiek op het dominant deontologisch perspectief
- Zorg als basisrecht - principe, maar particulier en relationeel bekijken
Een deontologisch perspectief is een oriëntatie in de hoogte.
FOCUS op omgaan met vertrouwelijke gegevens.
Wet- en regelgeving rond privacy, discretie, beroepsgeheim, dossiervorming,….
5
, Letter van de wet én de geest van de wet
Hoofdstuk 2: Privacy
1. Inleiding
Omgaan met vertrouwelijke gegevens
Privacy (vrijheid)
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Car2507. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now