Summary
Samenvatting hoorcolleges Straf(proces)recht I
- Course
- Institution
Samenvatting van de hoorcolleges van het vak Straf(proces)recht I
[Show more]
Seller
Follow
demixx
Content preview
Hoorcolleges straf(proces)recht ICollege 1: Inleiding: doel en aard strafproces
Doelstellingen:
Verdieping: ten opzichte van de stof van B1
Verbreding: inzicht in de samenhang en de grote lijnen, relatie met andere disciplines en
rechtsgebieden
Reflectie: handvatten voor nadere reflectie op het strafproces(recht)
Werkvormen: hoorcolleges, werkgroepen (incl. verdiepingswerkgroepen) en zelfstudie
Bronnen: handboek, kennisclips, jurisprudentie en aanvullende literatuur
Dit college:
1. Doelen van het strafproces
• Inventarisatie doelen
• Spanning: criminaliteitsbestrijding versus machtsbeheersing
2. Aard van het strafproces/wijze van procederen
• Inquisitoire versus accusatoire procesmodel
• Inrichting en bijzonderheden van het Nederlandse strafproces
3. Rollen van procesdeelnemers
Doel van het strafprocesrecht
• Toepassing materiële strafrecht hoofddoel doel van vergelding, doel van preventie en
generale preventie worden verwezenlijkt door het strafprocesrecht
Het nadeel van het centraal stellen van het materiële recht het formele strafrecht misken
je de eigen dynamiek van het strafrecht (eigen waarde van het strafrecht) ( formeel recht;
zoals spreekrecht van slachtoffer en laatste woord van verdachte)
• Waarheidsvinding bijv. zaak verstappen. Ouders willen weten wat is er gebeurd.
Dit is nooit het enige doel, want dan kunnen geen straffen worden opgelegd
• Gerechtigheid nooit hoofddoel want dan kan een zaak altijd worden heropend
• Rechtszekerheid (lites finiri oportet) een strafzaak komt op een gegeven moment tot een
einde
• Rechtsbescherming: in de rechtstaat heiligt het doel niet alle middelen burgers ook
beschermen tegen de staat. Belangrijk doel (al dan niet belangrijkste doel). Zo kan er alleen
vervolgt worden als er een verdenking is
, • Rechtsvrede
- Voorbeelden
– https://www.youtube.com/watch?v=G2RBXI3S11k (rellen in de VS n.a.v.
politiegeweld).
– https://youtu.be/w0YFJG1HN0M (rellen in de Schilderswijk n.a.v. dood Mitch
Henriquez)
• Wat is dan het doel van het strafprocesrecht?
- Bevoegdheidstoedeling versus bevoegdheidsbeperking
Tegenstrijdige doelen bijv. goed bewijs, maar dat is verkregen zonder dat de
verdachte door een rechtsman is bijgestaan tijdens het verhoor
Het doel is om aan de doelen van het strafproces te voldoen
Van doel naar feitelijke invulling
• Hoe moeten we het strafprocesrecht/de strafrechtspleging dan inrichten?
• Modernisering Wetboek van Strafvordering
• Aard mede bepaald door:
- Criminaliteitsbestrijding v. machtsbeheersing
- Accusatoir (adversair) v. inquisitoir
• Wie draagt welke verantwoordelijkheid?
• Wie heeft welke rol?
Criminaliteitsbestrijding vs machtsbeheersing
• WvSv, MvT 1914 (Kamerstukken II,1913/14, 286, 3, p. 55):
“Een goed ingericht strafproces moet zooveel mogelijk bevorderen de toepassing van de
strafwet op den werkelijk schuldige en tevens de veroordeling, kan het zijn, de vervolging van den
niet-schuldige naar vermogen verhinderen.”
Niet schuldige vrijhouden van overheid bemoeienis
En bestraffen van de schuldige
Algemeen belang: burger zoveel mogelijk tegen overheid pressie wordt beschermd maar ook tegen
criminaliteit
Eerlijk proces verdachte slachteroffer ook krijgt waar hij recht op heeft
Zo ook de Moderniseringswetgever (zie C/B/K, p. 16)
• Crime control v. Due Process model (Herbert L. Packer)
, Crime control bestrijden van de misdaad op een efficiënte en effectieve manier. Er wordt
geaccepteerd dat er fouten worden gemaakt
Due process model het gevaar voor de samenleving is niet criminaliteit maar de
machtspositie van de overheid. Burgers moeten juist rechten krijgen. De macht van de
overheid moet worden beperkt. elk proces kan weer heropend worden kost veel geld
en tijd
- Dus Efficiënte en effectieve vs. betrouwbare en eerlijke strafrechtspleging
- Glijdende schaal, steeds wijzigende inzichten, mensenrechten
• EVRM/EHRM
- Erkent belang criminaliteitsbestrijding als factor beperking mensenrechten
- Maar:
“The right to a fair administration of justice holds so prominent a place in a democratic society … that
it cannot be sacrificed to expediency.” (EHRM 20 nov 1989, Kostovski/Nederland, § 44). efficiëntie
mag niet de doorslag geven. Er moet ook een eerlijk proces zijn.
Aard strafproces; Accusatoir versus Inquisitoir
1. Verantwoordelijkheid vervolging: particulier of publiek?
Zuiver accusatoir burger
Zuiver inquisitoir magistraat
- Principe: wie klaagt ‘rechtsschender’ aan? Iedere burger (sycofant)? Slachtoffer
(accusatoir; action directe)? Magistraat (schout, OvJ)?
- Overheid neemt taak van vervolging naar zich toe, omdat burgers anders zomaar
mensen kunnen vervolgen (om daar bijv. beter uit te komen)
Burgers kunnen wel inspraak hebben maar de overheid speelt een rol bij de
vervolging
2. Verantwoordelijkheid waarheidsvinding:
- Burgers, politie of rechter?
Accusatoir partijen leveren bewijs aan en bijv. jury neemt beslissing
Inquisitoir overheid doet onderzoek. Overheid zoekt actief bewijs
- Wat is de rol van het onderzoek terechtzitting?
Accusatoir verdediging heeft zelf bewijs dus grote rol terechtzitting
Inquisitoir genoeg bewijs dus niet heel belangrijk. Vooral gericht op dossier
3. Verantwoordelijkheid eerlijke rechtspleging:
- Verdediging (acc.), autoriteiten (inq.) en/of gemeenschap (jury)?
, - Accusatoir verdediging heeft sterke rechten
- Inquisitoir de overheid wordt geacht de verdachte te beschermen (naast het zelf
doen van onderzoek)
- Eerlijk proces jury wantrouwen overheid, gelijken moeten beslissen
Accusatoir
Inquisitoir
Vervolging door de overheid
Verdachte is object van onderzoek
Het accent ligt op het voorbereidend
onderzoek
Rechter actief
Feitenonderzoek van overheidswege
gedomineerd.
Zoektocht naar de materiële
waarheid
Nederland
• Van oorsprong: inquisitoir
• Onderzoek wordt gedomineerd van overheidswege
• Zwaar accent op het vooronderzoek, het dossier vormt ruggengraat van de
strafrechtspleging
• Beroepsrechter, geen lekeninbreng
• MvT bij het WvSv 1926: ‘gematigd accusatoir’ (C/B/K, p. 10) waarom? Willen meer naar
een accusatoir stelsel, maar nog steeds meer inquisitoir maar noemen het gematigd
accusitoir
• Modernisering WvSv
- Dilemma: vertrouwen op onderzoek of op tegenwerping?
- Keuze: een contradictoir proces op inquisitoire leest geschoeid (C/B/K, p. 16)
• Positieve aspecten behouden, tegensprekelijke karakter versterkt
• ‘Beweging naar voren’ onderzoek zoveel mogelijk af hebben voordat
onderzoek begint
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demixx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now