Summary
Samenvatting Historische context 2 feniks vwo
- Course
- Institution
- Book
Historische context 2 (verlichting) feniks vwo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
lucillepater
Content preview
1Historische context 2 Verlichting (1650-1900)
Kenmerkende aspecten
23. Het streven van vorsten naar absolute macht.
26. De wetenschappelijke revolutie.
27. Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
28. Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse
verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
29. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.
30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten,
grondrechten en staatsburgerschap.
31. De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving.
32. Discussies over de ‘sociale kwestie’.
34. De opkomst van emancipatiebewegingen.
35. Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan
het politieke proces.
36. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionalisme en feminisme.
17e eeuw: Wetenschappelijke Revolutie
Periode van groot aantal uitvindingen en ontdekkingen als gevolg van systematische beoefening van
onderzoek. (Observeren, experimenteren en redeneren).
Oorzaken:
- Ontdekkingsreizen -> toename kennis van de wereld -> nieuw wereldbeeld
- Ambachtelijke technieken -> meer controle over de natuur en behoefte aan precieze
metingen
- Humanistische tekstanalyse -> verder gaan op Griekse en Romeinse kennis -> individu
centraal en het leven op aarde
- Rationalisme van Descartes: Nieuwe kennis door gebruik van de rede -> toename van logisch
redeneren.
- Empirisme van Locke -> Nieuwe kennis door waarneming en ervaring -> toename van
observeren en experimenteren
Nieuwe inzichten
Wetenschappelijke Revolutie leidt tot nieuwe inzichten en ontdekkingen.
Voorbeeld: Natuurwetten van Newton. Newton combineerde rationalisme en empirisme
- Traagheid
- Actie is reactie
- Kracht verandert snelheid
- ! Wet van de zwaartekracht
In de natuur gebeuren dingen volgens wetmatigheden.
Nieuwe inzichten en ontdekkingen zijn in strijd met de ideeën en het wereldbeeld van de kerk ->
discussies over de positie van de kerk in de maatschappij -> het geloof wordt steeds meer een
individuele zaak. Mensen moeten zelf kunnen kiezen wat ze willen geloven. De overheid mag het
geloof niet afdwingen en ketters vervolgen -> vorst verloor zijn invloed op religieuze keuzes van
mensen.
, 2
Verlichting
Verlichting = stroming van geleerden die mensen dat alles met behulp van het verstand kan worden
verklaard. Dat zal bijdragen aan de vooruitgang van de samenleving.
- Rationalisme -> natuurwetten: alles loopt volgend die wetten dus wonderen bestaan niet.
- Wetenschappelijke manier van onderzoek op alle terreinen van de samenleving.
- Verlichting zorgt voor grote veranderingen in het denken over de samenleving -> Zijn
tradities, religieuze praktijken en bestaande gezagsverhoudingen wel redelijk?
Rationeel optimisme: door gebruik te maken van de rede/verstand kon de mens alle
maatschappelijke, economische en politieke problemen oplossen
Samenleving gebaseerd op erfelijke rechten traditie en bijgeloof -> samenleving gebaseerd
op de rede.
Opvoeding en grenzen aan de rede
Opvoeding en onderwijs waren belangrijk. Het was nodig dat kinderen werden opgevoed tot
redelijke burgers. Beschaving en kennis maakte iemand tot een deugdzaam persoon.
Kant stelde dat de mens geen objectieve kennis van de werkelijkheid kan hebben. Onze zintuigelijke
waarneming wordt gestuurd door ordening door je verstand. Rationalisme kan de moraal
onderwijzen.
Rousseau
Ideale opvoeding voor kinderen is in harmonie met de natuur en zonder straffen.
Onderwijs moet er zijn voor alle kinderen. Zij moeten vrij zijn om zelf te oordelen.
Verlichte ideeën worden verspreid via:
- Brieven, salonbijeenkomsten, boeken -> Encyclopédie
Nieuwe ideeën en maatschappijkritiek leiden tot optimisme en geloof in maatschappelijke
vooruitgang. Met twijfelt of het menselijk verstand alles kan verklaren.
Sociaal contract
Waar ligt de soevereiniteit?
Traditionele idee: de soevereiniteit ligt bij de vorst.
Soevereiniteit -> Droit divin: Goddelijk recht om als (absoluut) vorst te regeren. Een opstand tegen de
vorst is dus een opstand tegen God.
Locke kwam met het sociaal contract: een contract tussen vorst en burgers of tussen burgers
onderling. Burgers dragen bepaalde taken over aan de overheid. Overheid beschermt de rechten van
de burgers via wetgeving.
Als bestuurders zich schuldig maken aan machtsmisbruik mag het volk hem afzetten en vervangen.
Besef onder de inwoners dat het voor iedereen beter is om deel van de eigen vrijheid in te leveren in
ruil voor bescherming
Doel: voorkomen van oorlogen tussen vorst en burgers of tussen burgers onderling.
John Locke over het sociaal contract
- Volk heeft in alle vrijheid besloten een samenleving te vormen.
- Er is geen contract waarin staat dat de vorst over het volk mag heersen. De soevereiniteit ligt
bij het volk.
- Burgers waren elkaars gelijken en behielden hun vrijheid: sociaal contract.
- Vorst moet het volk beschermen en zorgen voor bescherming van hun natuurrechten (=
rechten die elk mens vanaf zijn geboorte bezat en losstonden van wetten die de overheid
had ingesteld): vrijheid, leven, bezit.
- Een slechte vorst mag afgezet worden door het volk
- Volk = adel + rijke burgers.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lucillepater. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
61001 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now