Summary
Samenvatting Uitwerking leerdoelen kennis blok 6: Marktordening in de zorg Bachelor 2
- Course
- Institution
In dit document vind je de uitwerkingen van alle leerdoelen kennis blok 6: Marktordening in de zorg Bachelor 2.
[Show more]
Seller
Follow
linda-koster
Reviews received
Content preview
Blok 6: Marktordening in dezorg
Uitwerkingen van de leerdoelen van kennis
C01-KEN: Introductie
Uitleggen waarom in de gezondheidszorg geen sprake kan zijn van vrije marktwerking
Vrije marktwerking kan alleen wanneer er voldaan wordt aan de 4 voorwaarden voor perfecte
marktwerking.
Vier voorwaarden voor perfecte marktwerking (=invisible hand)
1) Aanbieders verkopen allemaal hetzelfde product (=homogeen). Consumenten hebben keuze
tussen precies dezelfde producten met dezelfde kwaliteit.
2) Aanbieders zijn prijsnemers. Ze beschikken over geen enkele macht om een prijs te zetten
die hoger is om eigen winst te vergroten. Het prijs (markt) mechanisme van vraag en aanbod
zorgt dat er een prijs tot stand komt.
3) Toetreding en uittreding is vrij. Aanbieders kunnen de markt betreden en de markt verlaten
wanneer ze maar willen. Dat zorgt ervoor dat de bestaande aanbieders niet alleen
concurrentie ondervinden van de aanbieders die er al op de markt zijn, maar ook
voortdurend de dreiging voelen van aanbieders die zouden kunnen toetreden tot de markt.
4) Aanbieders en vragers beschikken over perfecte informatie. Alle informatie om op zo’n markt
goed met elkaar te onderhandelen (volkomen transparantie).
In de gezondheidszorg is er sowieso sprake van een principaal-agent probleem tussen
zorgaanbieders en patiënten. Er is een asymmetrische informatie en daardoor zal de
gezondheidszorg niet kunnen werken als vrije marktwerking.
Vrije marktwerking kan leiden tot een uitkomst die vanuit maatschappelijk oogpunt suboptimaal
is marktfalen
Belangrijkste oorzaken van marktfalen:
- De aanwezigheid van machtsposities.
- Het bestaan van informatieproblemen, de ene partij weet meer dan de andere. (=principaal-
agentprobleem)
Bij marktfalen is het ingrijpen van de overheid gewenst, door middel van wet- en regelgeving.
Bijvoorbeeld om een meer rechtvaardige verdeling tot stand te brengen. = gereguleerde
marktwerking
Overheidsfalen: Overheidsingrijpen kan eveneens leiden tot uitkomsten die vanuit
maatschappelijk oogpunt suboptimaal zijn
Complex beleidsstuk: Voorkomen marktfalen door regulering kan leiden tot overheidsfalen en vice
versa.
[1]
,C02-KEN: Agency problemen & aanbodgeïnduceerde vraag
de aanwezigheid en mogelijke gevolgen van principaal-agent problemen in de gezondheidszorg
uitleggen
Een noodzakelijke voorwaarde voor een goed functionerende markt: vragers en aanbieders zijn goed
en gelijk geïnformeerd. Markten in de gezondheidszorg voldoen hier niet aan. Informatie is vaak
ongelijk (asymmetrisch) verdeeld. Klassiek voorbeeld hiervan is de relatie tussen patiënt en arts. De
arts weet veel meer over de eventuele diagnose en over de mogelijke behandelingen dan de patiënt.
Bij aanwezigheid van ongelijk verdeelde informatie spreken we van een principaal-agent probleem.
- Relatief slecht geïnformeerde partij: principaal (patiënt)
- Relatief goed geïnformeerde partij: agent (arts)
Ongelijke informatie hoeft niet per sé tot problemen te leiden. Het kan een probleem zijn wanneer
de relatief goed geïnformeerde partij niet alleen het belang van de principaal voorop heeft staan,
maar ook een eigen belang.
- Dit geeft geen risico op misbruik bij een gelijke doelstelling: als het belang van de principaal
hetzelfde belang is als dat van de agent.
- Dit geeft wel een risico op misbruik bij ongelijke doelstellingen: kans op immoreel gedrag
(‘moreel gevaar/moral hazard’). De agent kan de informatievoorsprong gebruiken om eigen
belangen na te streven. principaal-agent probleem
Principaal-agent problemen
Op de markten voor zorgverlening, zorgverzekering en zorginkoop leidt de aanwezigheid van sterk
asymmetrisch verdeelde informatie tot een vijftal potentiële principaal-agentproblemen die een
goede marktwerking in de weg kunnen staan (zie de tabel op pagina 4):
1. Patiënt zorgaanbieder
2. Zorgverzekeraar verzekerde
3. Zorgverzekeraar aspirant-verzekerde
4. Verzekerde zorgverzekeraar
5. Zorgverzekeraar zorgaanbieder
Mogelijke oplossingen voor principaal-agent problemen
1. Het verkleinen van de informatie asymmetrie.
Bijvoorbeeld door allerlei kwaliteitsgegevens openbaar te maken. Zodat informatie
asymmetrie over welke zorgaanbieder beter is dan de ander zoveel mogelijk wordt verkleind.
2. (Meer) gelijkschakelen van belangen.
Bijvoorbeeld door te komen tot innovatieve bekostigingsmethoden waarbij het niet alleen in
het belang van de aanbieder is om zoveel mogelijk zorg te verlenen, maar veel eerder om
een zo goed mogelijke zorg te leveren om de kwaliteit van het leven van de patiënt te
verbeteren.
3. Regelgeving door de overheid (=institutionele remedies).
[2]
,Deze moeten voorkomen dat principaal-agent problemen tot grote negatieve gevolgen zullen
leiden.
[3]
, Markt Principaal (weinig info) Agent (veel info) Probleem Institutionele remedies
1 Zorgverlening Patiënt luistert naar Zorgaanbieder heeft Aanbodgeïnduceerde -Opleidingseisen (diploma’s, certificaten en accreditatie)
adviezen van de meer informatie en kan de vraag -Toelatingseisen voor geneesmiddelen en zorginstellingen
zorgaanbieder patiënt adviseren om Inferieure kwaliteit -Behandelrichtlijnen
onnodige zorg te gebruiken. -Kwaliteitstoezicht
Heeft een financieel belang -Ethische gedragscode (Eed van Hippocrates)
en kan onnodige zorg -Verbod op winstuitkering
leveren. -Aanbodregulering (numerus fixus voor de medische
opleidingen of een beperkt aantal vergunningen voor
ziekenhuizen die hartoperaties mogen uitvoeren)
-Prijsregulering (wettelijke maximumprijzen)
2 Zorgverzekerin Zorgverzekeraar moet Verzekerde weet precies Moral hazard Eigen betalingen
g maar vertrouwen op de of hij zich houdt aan de
verzekerde regels voor een gezonde
leefstijl en alles doet om
zorgkosten te voorkomen.
3 Zorgverzekeraar moet Aspirant-verzekerde kent Antiselectie -Verplichte verzekering
maar afwachten of zijn eigen -Risicoverevening
datgene wat de aspirant- gezondheidstoestand heel
verzekerde claimt als goed en probeert een
gezondheid ook echt verzekering te kopen van
waar is. een verzekeraar
4 Verzekerde koopt een Zorgverzekeraar weet Inferieure -Zorgplicht verzekeraars
polis van een verzekeraar, welke contracten met zorginkoop -Solvabiliteitseisen (zorgverzekeraars moeten een flink
terwijl r niet duidelijk is zorgaanbieders er lopen Insolventie bedrag in kas houden om ten alle tijden aan hun
welke contracten er lopen binnen de polis (=faillissement) betalingsverplichtingen te kunnen voldoen)
5 Zorginkoop Zorgverzekeraar heeft Zorgaanbieder weet Aanbodgeïnduceerde -Aanbodregulering
de aanbieder nodig om welke zorg nodig is en moral hazard -Prijsregulering
aan de polisvoorwaarden bepaalt zelf welke zorg er Ondoelmatige zorg -Onafhankelijke indicatiestelling
te voldoen. Er moet zorg geleverd wordt. (te veel zorg leveren,
ingekocht worden en men terwijl het niet nodig
moet vertrouwen op het is)
leveren van doelmatige
zorg
[4]
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linda-koster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.94. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now