Patiëntenrechten
Rechten van de patiënt in zijn relatie tot zijn hulpverlener; WGBO en op deelgebieden in meer specifieke
wetgeving (WOD, Embryowet, WMOM, WVGGZ, WZD)
Rechten van de patiënt met betrekking tot de hulpverlening als geheel. Hier gaat het om gelijke en
ongehinderde toegang tot zorg en eventueel een vrije keuze een hulpverlener (WMO, WLZ, Zvw en Jeugdwet)
Patiëntenrechten WGBO;
Grondrechten in het geding
- Lichamelijke integriteit (art. 11 GW)
- Privacy (art. 10 GW) patiënt vertelt arts zeer betrouwbare dingen en is hierdoor kwetsbaar
- Gelijke toegang tot zorg (art. 1 GW)
- Overheid moet zorgen voor goede, toegankelijke gezondheidszorg (art. 22 GW)
4 medisch-etische principes
- Beneficience; wel doen
- Non malificience; niet schaden
- Respect/ autonomie; van de patiënt accepteren van de eigen keuzes van de patiënt; autonomie van de
patiënt
- Rechtvaardigheid; De patiënt wordt zonder aanziens des persoon naar medisch inzicht behandeld
Paternalisme versus zelfbeschikking
- Paternalisme bestwilprincipe; de arts weet vanwege zijn kennis wat het beste is voor de patiënt
- Zelfbeschikking respect voor de patiënt. De patiënt maakt de ultieme keuze, ook al druist dit in
tegen de medische indicatie
Zelfbeschikkingsrecht
Wie sta je als behandelaar toe om je te behandelen. Meer dieper de vraag of je daarin een echte keuze hebt
of deze wordt beïnvloed door de vergoeding van zorg
- Wat mag de behandelaar daadwerkelijk bij jou als patiënt behandelen
Principe = de mens als mens verdient respect
Dat betekent;
- De hulpverlener vertelt de gezondheidstoestand
- Hulpverlener stelt eventuele behandeling voor
- Patiënt begrijpt informatie
Patiënt beslist op basis van informatie in goed vertrouwen in zijn hulpverlener
- Informatieproces is wezenlijk voor het vertrouwen tussen hulpverlener en patiënt en daarmee voor de
kwaliteit van zorg
Grenzen zelfbeschikking
- Medische ethiek De patiënt kan niet alles van zijn dokter verlangen. (dwang tot voorschrijven
medicatie
- Maatschappij Je kan niet alles verlangen van de maatschappij. Discussie over de vergoeding van
bepaalde geneesmiddelen
- Omstreden; paternalisme Dokter heeft altijd het beste voor met zijn patiënt. Paternalisme is voor
alles; bescherm de patiënt tegen onverantwoorde stappen. Norm in de wet; Goed hulpverlenerschap
Medisch (ethisch) omstreden
- Het embryo als medicijn bijvoorbeeld. Het gaat over zaken die van de wet niet mogen, maar wel
gunstig kunnen zijn
,Recht
Belang en karakter van de WGBO
- Dwingend recht er mag niet ten nadele van de patiënt worden afgeweken
- WGBO weegt mee in het (medisch) tuchtrecht
- WGBO betreft diverse grondrechten
- Gericht op belang van patiënt
- Vaak zwaarwichtige belangen van de patiënt
Plichten hulpverlener WGBO
- Informatieverstrekking aan patiënt
- Toestemmingsvereiste
- Dossierplicht
- Beroepsgeheim
- Ingeval van onverwijlde spoed en wildonbekwaamheid van de patiënt; handelen volgens
hulpverlenersstandaard
Plichten patiënt WGBO
- Meewerken aan zijn eigen behandeling
- Betalen van vergoeding aan hupverlener
Bescherming patiënt
- Regeling centrale aansprakelijkheid
- Dwingend recht geen uitsluiting of beperking civiele aansprakelijkheid of afwijking
patiëntenrechten
Waarover de patiënt moet worden ingelicht
- Voorgenomen onderzoek
- Voorgestelde geneeskundige behandeling
- De mogelijke behandelingsmethoden
- Gezondheidstoestand van de patiënt
Hoe de patiënt moet worden ingelicht
- Op het begripsniveau van de patiënt
Wanneer inlichtingen aan de patiënt mogen worden onthouden
- Als de patiënt in dat geval kennelijk ernstig nadeel dreigt op te lopen. De regering noemt als voorbeeld
zelfmoord
Achterhouden informatie?
- Alleen therapeutische exceptie, dat wil zeggen bij ernstig of dreigend nadeel patiënt (zoals gevaar voor
automutilatie of zelfmoord), niet enkel omdat het nieuws slecht is; in dat geval eerst college
raadplegen; info-plicht alsnog uitvoeren als patiënt het aan kan
- Als patiënt dat uitdrukkelijk verzoekt
Wilsonbekwaamheid
- Niet in staat tot redelijke waardering van zijn belangen. Oftewel als patiënt het gevolg van zijn
beslissing niet begrijpt. De hulpverlener stelt dit vast. Op dat moment treedt de
vertegenwoordigingsregeling in werking
- Gevolg zelfbeschikking (deels) ontzegd; nu in handen van vertegenwoordiger
Vertegenwoordiging
- Proportionaliteit rechtvaardigt het doel wel dat de wil van de patiënt wordt genegeerd?
- Rechtsbeschermingsbeginsel zodanig besluiten dat dit in het belang van de patiënt is; niets
ondernemen als dit het belang van de patiënt niet schaadt, juist wel wat ondernemen als dit in het
belang van de patiënt is.
Een patiënt mag altijd de behandelingsovereenkomst beëindigen. Door hulpverlener slechts bij het wegvallen
van medische noodzaak van de behandeling en bij gewichtige redenen (art. 7;460 BW)
, Recht
3.1 sociaalzekerheidsrecht
Bestaansreden sociale zekerheid; verzorgingsstaat
- Beheersen sociale onrust door compensatie inkomensverlies wegens ziekte of gebrek
- Bestaanszekerheid om een rechtvaardige verdeling van bestaansmogelijkheden (zoals solidariteit met
zieken en gebrekkigen)
- Gelijkheidsbeginsel; ook mensen met een ziekte of gebrek hebben recht op een menswaardig bestaan
Doel sociale zekerheid;
- Compenseren financiële problemen wegens inkomensverlies (onderdeel
arbeidsongeschiktheid en werkloosheid; weduwschap, zorg voor kinderen).
- Deelname aan de maatschappij mogelijk maken ingeval ziekte, gebrek of
aandoening dit bemoeilijken (denk aan WMO 2015, Participatiewet).
- Zorg financieel bereikbaar houden (WLZ, Zorgverzekeringswet) ongeacht iemands
financiële vermogens.
- Zorg bieden als het echt niet meer anders kan (WLZ).
- Zorg voor ‘de oude dag’ AOW en verplicht werknemerspensioen.
o Nadeel; mensen maken hier snel misbruik van objectief toetsen/ controleren
Soorten sociale zekerheid;
1. Ziektekostenverzekeringen (Zorgverzekeringswet en WLZ).
2. Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO, WIA, ZW ziektewet).
3. Werkloosheidsregelingen (WW) werkloos zonder dat het jou eigen schuld is, maar je moet wel al
een tijd gewerkt hebben en actief opzoek zijn naar werk
4. Ouderdom (AOW)
5. Ondersteuning deelname aan de maatschappij (WMO 2015, Participatiewet laatste kans om
bijstand te krijgen. Er zijn dan geen andere uitkeringsmogelijkheden Sociaal minimum krijg je).
6. Ondersteuning weduwen/weduwnaars (de Alg. nabestaandenwet)
Karakter sociale zekerheid;
- Dwingende regeling van staatswege
o Privaatrechtelijke verzekeringen van de vrije markt zijn dus geen deel van de sociale
zekerheid, zoals reisverzekering, aanvullende zorgverzekering
Sociale zekerheid; publiek en privaat
- Er moet reden zijn om gebruik te kunnen maken van sociale zekerheid
- Sociale zekerheid bestaat in publiekrechtelijke en privaatrechtelijke vorm
Privaatrechtelijk;
- De zorgverzekeringswet; basispakket
- Boek 7 BW; arbeidsrecht; loondoorbetaling 2 jaar door werkgever
Geschilbeslechting door burgerlijke rechter
Spanningsveld; druk op solidariteit
- Kosten sociale zekerheid lopen te hoog op bezuiningsrondes
- Misbruik van toegang behoefte aan controleerbaarheid
- Zelfverantwoordelijkheid afstraffen roekeloosheid en bestrijden onwil/ gemakzucht om weer zelf je
inkomen te verdienen
- Stimuleren tot initiatief als je werk A niet meer kan doen, doe dan hetgeen dat binnen je
mogelijkheid ligt (re-integratie, omscholing)
o Al met al behoefte aan objectivering van reden verlies om eigen inkomen te genereren,
controleerbaarheid (objectieve toets voor reden steun), doelgerichtheid (herstel inkomen/
gezondheid) en transparantie (wei heeft in welke omstandigheid waar recht op en wie
bepaalt dat)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jyttelenssinck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.