Samenvatting Samenvatten Opgroeien in het hedendaagse gezin (6472GEZPY)
12 views 0 purchase
Course
Gezinspedagogiek (6472GEZPY)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Book
Opgroeien in het hedendaagse gezin
In deze samenvatting van het boek Opgroeien in het hedendaagse gezin (ISBN 9548) zijn H2, H3, H4, H6, H8, H9, H10 en H11 kort samengevat. Dit zijn alle hoofdstukken die geleerd moeten worden voor het tentamen van Gezinspedagogiek, een vak uit het tweede jaar van de studie Pedagogische Wetenschappen...
H2 Het gezin in historisch perspectief....................................................................................................2
H3 Gezinsvorming en gezinsontwikkeling..............................................................................................5
H4 Gezinssamenstelling..........................................................................................................................8
H6 Gezinssysteem..................................................................................................................................9
H8 Grootouders....................................................................................................................................11
H9 Kinderopvang..................................................................................................................................13
H10 Media............................................................................................................................................15
H11 Leeftijdsgenoten............................................................................................................................17
,H2 Het gezin in historisch perspectief
Er zijn drie benaderingen voor onderzoek naar de geschiedenis van het gezin:
Demografische benadering: een beeld vormen van de opvoedingsomstandigheden van
ouders en kinderen d.m.v. kwantitatieve, demografische gegevens, zoals gezinssamenstelling
en geboorte en sterfte.
Affectieve benadering: bestuderen van menselijk gedrag en persoonlijke belevingen en
motieven d.m.v. kwalitatieve bronnen, zoals brieven, gebruiksvoorwerpen en kunst.
Historische maatschappijwetenschappen: beschrijven van de invloed van
sociaaleconomische, cultureel-maatschappelijke en technologische ontwikkelingen op
veranderingen in het gezin d.m.v. het bestuderen van wetgeving, erfrecht en gezags- en
eigendomsverhoudingen.
Bij het verzamelen en interpreteren van historische bronnen is het van belang na te gaan in hoeverre
een bron representatief is in:
kwantitatief opzicht: aantal bewaarde bronnen.
kwalitatief opzicht: achtergrond en omstandigheden van de auteur.
Ook is het belangrijk het doel van de bron te weten:
prescriptie: hoe men geacht werd te handelen.
descriptie: hoe er feitelijk gehandeld werd.
Humanisme: stroming de uitging van de vrijheid van de menselijke wil (stond tegenover de gangbare
opvattingen van de reformatie). In de opvoeding was het doel het vormen van een homo universalis,
waarbij werd uitgegaan van vrijheid van de menselijke wil en er lag veel nadruk op het leren.
Erasmus: was ervan overtuigd dat kinderen zo vroeg mogelijk onderwezen moesten worden, omdat
zij van nature slecht zijn, en dat er een natuurlijk verlangen naar kennis is, mensen leren door
imitatie en kinderen maakbaar zijn. Moeders zouden volgens hem de kinderen verzorgen en vaders
waren verantwoordelijk voor karaktervorming.
Verlichting: stroming die ervan uitgaat dat de menselijke rede en kennis nodig is bij het zoeken naar
de waarheid. De mens werd als van nature goed gezien en moest vertrouwen op eigen denken en
handelen. In de opvoeding moest er een duidelijk opvoedingsdoel zijn en er ontstonden discussies
over de richting en inrichting die de opvoeding moet hebben.
Deïsme: God is de veroorzaker van alles, maar grijpt sinds de schepping niet meer in op het
proces van de natuurwetten.
Locke: was ervan overtuigd dat kinderen worden geboren als tabula rasa, de opvoeding moet zorgen
voor vrijheid en zelfbestuur en empirische kennis verkregen wordt door ervaringen. Ouders moeten
kinderen in de goede richting sturen op het gebied van eigenheid en beheersing van emoties. God
zou wel het karakter, dat grotendeels vastligt, bepalen.
Romantiek: stroming die wordt gekenmerkt door de nadruk op het gevoel, intuïtie en het
onbewuste. In de opvoeding ging het om de waardering van het individu en niet het vormen ervan.
Rousseau: was ervan overtuigd dat de mens kneedbaar is door de natuurlijke opvoeding, een
innerlijke stem die de ontwikkeling in de juiste richting stuurt. De opvoeder moet het kind
beschermen tegen de maatschappij en proberen het kind te kennen en niet gelijk opzoek te gaan
naar de volwassene die het moet worden. De mens is volgens hem van nature goed, maar de
maatschappij heeft een sterk negatieve invloed.
Morele ontwikkeling: deugdzaamheid en zelfbeperking (van verlangens) kunnen voorkomen
dat de mens immoreel zal handelen.
, Ondanks de nieuwe ideeën van de verlichting en romantiek werden veel traditionele ideeën in de
eerste helft van de 19e eeuw in stand gehouden. In de tweede helft van de 19 e eeuw begonnen de
ouder-kindrelaties pas te veranderen:
- Kinderen moeten in de goede richting worden gestuurd en leren emoties te beheersen. De
focus lag op de intellectuele ontwikkeling. Ouders moeten hun kinderen disciplineren en
lichamelijk straffen is niet nodig (Locke).
- Ouders moeten hun kinderen disciplineren en leiding geven. Het gaat niet alleen om de
intellectuele ontwikkeling, maar ook de morele opvoeding (Rousseau). In de lagere klasse
beperkte de opvoeding zich echter nog wel tot alleen het noodzakelijke.
- Ontstaan van het huislijkheidsideaal, waarbij de man zorgde voor de inkomsten en de vrouw
de kinderen verzorgde. Toename van het idee van individualisme -> aparte kamers.
- Geleidelijke verschuiving van macht van de man naar iets meer gelijkheid aan de vrouw.
- Meer aandacht voor emotionele verhoudingen en huiselijkheid, regulatie van kinderarbeid
en invoering van de leerplicht.
Zwarte legende: voor de verlichting en industrialisatie bestond er niet iets als kindertijd en
gezinsgevoel. Er heeft een omslag plaatsgevonden op het gebied van partnerkeuze, moeder-
kindrelatie en gezinsleven door verbetering van de sociaaleconomische omstandigheden en
verandering van de pedagogische en maatschappelijke denkbeelden. De zwarte legende wordt
gebaseerd op egodocumenten waaruit blijkt dat:
Er weinig rouw was om de dood van een kind
o mogelijke verklaring: door armoede partnerkeuze om geld en hoge kindersterfte wat
invloed heeft op affectieve relaties binnen een gezin. Gebrek aan affectieve relaties
kan daarnaast ook voor hogere kindersterfte hebben gezorgd.
Pasgeborenen worden verzorgd door een min of voedster
Er veel gebruik werd gemaakt van uitbestedingen met nauwelijks bezoeken van het kind
Witte legende: al in de middeleeuwen bestond het kerngezin met affectieve banden tussen
gezinsleden. De witte legende wordt gebaseerd op egodocumenten, zoals dagboeken en
autobiografieën en hieruit zouden verklaringen af te leiden zijn tegen de ideeën van de zwarte
legende. Zo zou de dood van een kind bijvoorbeeld worden gezien als de wil van God.
Waar de zwarte legende het vooruitdenken en de veranderlijkheid van de mens overschat, wordt dit
door de witte legende juist onderschat. Wel is er overeenstemming over de oorzaak van de
veranderingen: de economische expansie en de reformatie hebben geleid tot individualisering en
ontwikkeling van het kerngezin.
Lang werd aangenomen van de industrialisatie de start was van de ontwikkeling van de moderne
gezinssamenstelling en dat mensen tot die tijd samenleefden in grotere familieverbanden.
Maar de gezinssamenstelling lijkt met grote mate bepaald te worden door culturele tradities en
erfrecht, wat heeft gezorgd voor verschillen tussen Oost- en West-Europa.
Oost-Europa: pasgetrouwd stel woont in bij de familie van de bruidegom en de oudste zoon erft
alles, waardoor de rest van het gezin afhankelijk is en blijft inwonen.
West-Europa: na het huwelijk ging het kind zelfstandig wonen en ouderen trokken niet meer bij hun
kinderen in na overlijden van hun partner. Ook was er sprake van gelijke erving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tess0udshoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
