HET HEELAL
13,8 miljard jaar geleden = de oerknal of big bang
Klein puntje dat enorm heet is met een oneindig grote dichtheid = een SINGULARITEIT
14 miljard jaar geleden ontplofte dit, tijd en ruimte toen ontstaan
Elementaire deeltjes waaruit alle materie op aarde en in het heelal is opgebouwd
Het puntje bevat veel energie die zich omzet naar elementaire deeltjes
Theorie = Georges Lemaître
9 miljard jaar later
ontstaan van ons
zonnestelsel en onze aarde
300 miljoen jaar later sterren en
sterrenstelsels beginnen vormen
380 000 jaar later elektronen en kernen
komen samen tot atomen
Eerste seconden na de oerknal vorming van
subatomaire deeltjes
,HET STERRENSTELSEL
Net na de oerknal, temperatuur nog 50 000 miljard graden Celsius
Heelal werd groter afkoelen
300 000 jaar na de oerknal 5700°C = oppervlaktetemperatuur van de zon
Heelal koelde af tot 3000 °C = ontstaan eerste atomen, waterstofgas
Waterstofatomen dicht op elkaar fuseren en nieuwe deeltjes gevormd:
HELIUMATOMEN = eerste sterren ongeveer 400 miljoen jaar na de oerknal
Sterren gaan groeperen ontstaan STERRENSTELSELS
Sommige stelsels = honderd miljard sterren
Aarde + andere planeten + zon + andere sterren = deel uit van MELKWEGSTELSEL
Als het donker genoeg is, zien we
de Melkweg van binnenuit als een
lichte zilveren band die de hemel
omspant.
Lichtjaar = eenheid voor afstand,
van de ene kant naar de andere
kant
Melkwegstelsel = 100 000 lichtjaar
, ONS ZONNESTELSEL
Een spiraalarm van het melkwegstelsel = zonnestelsel
Zonnestelsel of planetenstelsel = een verzameling van hemellichamen die om een
centrale ster draaien (de zon)
Zon speelt cruciale rol aangezien 8 planeten door de zwaartekracht gebonden er
omheen cirkelen
ZON – Mercurius – Venus – Aarde – Mars – Jupiter – Saturnus – Uranus – Neptunus
PLUTO = geen planeet meer
Komeet = hemellichaam dat bestaat uit gas, ijs en veel stof en dat niet heel groot is, bewegen
in ellipsvormige banen om een ster. Te dicht bij een ster = ijs omzetten naar waterdamp
= komeetstaart vormen
Planetoïde of asteroïde = grote rotsblokken die zich in de planetoïdengordel bevinden tussen
Mars en Jupiter. Ze draaien in een vaste baan om de zon.
Meteoroïden = brokstukken die geen vaste baan om de zon hebben en doelloos rondzweven.
Ze zijn afkomstig van kometen of planetoïden. Wanneer een meteoroïde de atmosfeer
binnendringt, ontbrandt deze door de grote wrijving. volledig opbranden voor
aardoppervlak te bereiken = METEOREN inslaan op het aardoppervlak = METEORIETEN
---------------------------------------------------------------------------------------------------
ONTSTAAN VAN DE ZON: door een gaswolk die in de ruimte rondzweefde en die is gaan
samenkrimpen door haar eigen zwaartekracht gaswolk bestond uit kleine atomen =
waterstof en helium
- Zon = grootste, warmste en zwaarste hemellichaam
- Alles wat een massa heeft, heeft ook energie
- E = m x c² E = energie, m = massa, c = lichtsnelheid
WERKING VAN DE ZON: In de zon vindt er een kernfusie plaats, een proces waarbij onder grote
druk en hoge temperatuur deeltjes worden samengevoegd. 4 waterstofatomen fuseren tot 1
heliumatoom. De ontbrekende massa zet zich om tot energie. Die energie ervaren wij als de
warmte van de zon.
- ZONNEVLEKKEN: Plekken op de zon die minder warm zijn
- FAKKELVELDEN: plekken die veel warmer zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller franvanlimbergen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.85. You're not tied to anything after your purchase.