INLEIDING GEZONDHEIDSRECHT
Waarover handelt gezondheidsrecht? • Wie mag wat doen in gezondheidszorg ?
• Verdeling taken en bevoegdheden
• Wie moet wat kennen en kunnen?
• Hoe wordt samen gewerkt?
• Hoe worden patiënten beschermd? Wat zijn hun rechten?
• Rechten van patiënten
• Besluitvorming over de behandeling van kwetsbare
groepen (minderjarigen, personen met een
beperking, patiënten met verminderde
wilsbekwaamheid..)
• Bescherming van privéleven (beroepsgeheim,
privacybescherming)
• Hoe handelen als iets misloopt ?
• Aansprakelijkheid voor professionele fouten
• Kwaliteitsbeleid en vergoedingssystemen
• Handhaving van professionele normen
• Mag alles wat kan?
• Regulering medische technologie
• Medisch handelen bij het begin van het leven
• Medisch handelen bij het einde van het leven
• Wetenschappelijk onderzoek op mensen
• Regulering van experimenten en
geneesmiddelenonderzoek
• Onderzoek op data
• Hoe worden organisaties en instellingen in de
gezondheidszorg bestuurd en gefinancierd?
• Regulering van instellingen (erkenning,
programmatie, structuren)
• Ziekteverzekering
• Regulering van financiering
Welke normen?
• Verschil tussen
• Recht
• Ethiek
• Deontologie
• Verschillen in
• Afdwingbaarheid en sanctioneerbaarheid
• Aard van de sancties
• Auteur van de norm en autoriteit
• Toepassingsgebied
Wat zijn de bronnen van het recht? - Wet
- Rechtspraak
- Algemene rechtsbeginselen
- Gewoonte, maar ook deontologische codes,
gezaghebbende adviezen en professionele
richtlijnen
- Doctrine (‘rechtsleer’)
, lOMoARcPSD|12869796
Hiërarchie der normen 1. Internationale verdragen
2. Grondwet (nationaal)
3. Wetten (federale wetten en decreten)
4. Uitvoeringsbesluiten (Koninklijke Besluiten en Besluiten van
de Vlaamse Regering)
Verdeling van internationale verdragen - Met rechtstreekse werking (EVRM)
- Zonder rechtstreekse werking (BUPO)
- Afdwingbaar (verdrag van Werking Europese Unie)
- Niet afdwingbaar (verdrag van Oviedo)
EVRM Europees verdrag voor rechten van de mens
- Alle landen in Europa
- Vb: geen foltering (actuele discussie: voltering in
psychiatrie)
België is een complexe staat met… - Federale overheid
- 3 gewesten : Vlaams, Brussels en Waals
- 3 gemeenschappen : Vlaams, Frans en Duits
- Gemeenschappelijke gemeenschapscommie (GGC)
voor bipersoonsaangelegenheden in Brussel
Bevoegdheidsverdeling in - Veel commentaar (te versnipperd, geen eenheid)
gezondheidsbeleid - Persoonsgebonden aangelegenheid dus bevoegdheid
van gemeenschappen, maar vaak bepaald door
Europese richtlijnen (vb prijs medicijnen)
- Veel uitzonderingen die zijn voorbehouden voor
federale bevoegdheden (ziekte- en invaliditeitsverzekering,
nationale maatregelen inzake profylaxis en belangrijke voorbehouden
federale deelbevoegdheden)
Gemeenschappen zijn bevoegd voor • Zorg in ziekenhuizen met uitzondering van volgende
federaal gebleven bevoegdheden
• Organieke wetgeving
• Financiering van de exploitatie (maar
financiering van investeringen toch bij
gemeenschappen)
• Basisregelen betreffende programmatie
• Geestelijke gezondheidszorg (behalve in
ziekenhuizen)
• Ouderenzorg (met inbegrip van de geïsoleerde
geriatriediensten)
• ‘Long term care’-revalidatie en geïsoleerde
revalidatiediensten
• Eerste lijn
• Preventie en gezondheidsopvoeding
• Gezondheidsberoepen, behalve
• Erkenningsvoorwaarden
• Contigentering
, lOMoARcPSD|12869796
Rechtspraak Continentaal stelsel : geen dwingende percedenten
Sterke invloed van colleges die interpretatie normen betalen:
- Europees Hof voor Rechten van de mens (Straatsburg)
- Grondwettelijk hof
- Europees hof voor justitie (Luxemburg)
- Hof van Cassatie
- Raad van state
Gemotiveerde beslissingen van feitenrechts. Wel invloed door
beperkte casuïstiek of door trends
Adviezen Raadgevend comité voor bio-ethiek
Nationale raad van de Orde der Artsen
Federale commissie patiëntenrechten
- Geen bevoegdheid voor dwingende normen
- Duidelijkheid als recht niet concreet genoeg
- Zeer degelijke adviezen
- Vb: therapeutisch klonen, sterelisatie,…
Belangrijkste bronnen • Websites over wetgeving
• www.eur-lex.europa.eu
• www.juridat.be
• www.ejustice.just.fgov.be/
wet
• www.codex.vlaanderen.be
• Wettenverzamelingen over
Gezondheidsrecht
• T. Balthazar, T. Goffin, E.
Guldix, S. Lierman en T.
Vansweevelt, Codex
Gezondheidsrecht, Wolters
Kluwer, 2022
• D. Forniaciari, T. Goffin en S.
Tack, Zorginstellingen in de
diverse takken van het recht,
Larcier-Wet en Duiding,
2014
• Websites belangrijke adviesorganen
• Orde der Artsen
(www.ordomedic.be)
• Raadgevend comité voor
bio-ethiek
(www.health.belgium.be/nl/
belgisch-raadgevend-
comite-voor-bio-ethiek)
• Commissie Patiëntenrechten
(www.overlegorganen.gezon
dheid.belgie.be)
• Federaal Kenniscentrum
voor de Gezondheidszorg
(www.kce.fgov.be)
• Websites belangrijke administraties
• Federale Overheidsdienst
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller topsamenvattingenbe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.